Χωρίς εντυπωσιακή μεταβολή στις προϋπολογιζόμενες δαπάνες για τη γεωργία παρουσιάστηκε χθες από τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Χ. Μπαρόζο η πρόταση της Κομισιόν για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) για το διάστημα 2014-2020. Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής στην Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) θα κατανεμηθεί το 36,2% του ΠΔΠ, συνολικού ύψους 1,025 τρισ. ευρώ, έναντι του 41,5% για το 2013 στο τρέχον ΠΔΠ, συνολικού ύψους 0,925 τρισ.
Ειδικότερα, η κατανομή στους δύο πυλώνες της ΚΓΠ για το σύνολο της περιόδου 2014-2020 έχει ως εξής: €281,8 δισ. για τις άμεσες ενισχύσεις και τους μηχανισμούς αγοράς του Πυλώνα Ι και €89,9 δισ. για την αγροτική ανάπτυξη (πυλώνας ΙΙ). Μία επιπρόσθετη χρηματοδότηση, ύψους €15,2 δισ. θα διατεθεί, μέσω άλλων γραμμών του προϋπολογισμού, στην έρευνα και την καινοτομία για την επισιστιστική ασφάλεια, τη βιώσιμη γεωργία, τη βιο-οικονομία (€4,5 δισ.), στην ασφάλεια των τροφίμων (€2,2 δισ.), στη διάθεση τροφίμων σε απόρους (€2,5 δισ.), στη δημιουργία ενός νέου αποθεματικού για την άμεση αντιμετώπιση κρίσεων στο γεωργικό τομέα (€3,5 δισ.) και στην εξασφάλιση βοήθειας σε αγρότες που πλήττονται σοβαρά από την παγκοσμιοποίηση (μέσω διεύρυνσης των στόχων και των πόρων του Ευρωπαϊκού Ταμείου για Προσαρμογή στην Παγκοσμιοποίηση κατά €2,5 δισ.).
Εισάγονται όμως και σημαντικές αλλαγές:
- Διατηρώντας τη δομή των δύο πυλώνων, προτείνεται η σύνδεση του 30% του ύψους των άμεσων ενισχύσεων με το «πρασίνισμα» της γεωργίας. Οι γεωργικές πρακτικές που θα συνιστούν «πρασίνισμα», θα προσδιορίζονται με κανονισμούς κατά τρόπο που να καθιστά ελέγξιμη την εφαρμογή του. Στόχος της σύνδεσης αυτής είναι η προσέγγιση της γεωργίας στις απαιτήσεις της κοινωνίας για παροχή δημόσιων αγαθών.
- Προτείνεται η σταδιακή προσαρμογή των άμεσων στρεμματικών ενισχύσεων σε μια πιο δίκαιη κατανομή μεταξύ των κρατών μελών, λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες διαφορές στο κόστος εργασίας και εισροών. Αυτό θα γίνει με αύξηση των άμεσων ενισχύσεων για τα κράτη μέλη που εισπράττουν κάτω του 90% του μέσου όρου της ΕΕ-27, έτσι ώστε να κλείσει κατά ένα τρίτο η απόκλιση που παρουσιάζει η σημερινή τους θέση από το όριο αυτό του 90%. Η χρηματοδότηση της σύγκλισης αυτής θα γίνει αναλογικά, από όλα τα ΚΜ που λαμβάνουν σήμερα ενισχύσεις άνω του μέσου όρου.
- Προτείνεται επίσης η ανακατανομή των πόρων για την αγροτική ανάπτυξη βάσει πιο αντικειμενικών κριτηρίων και καλύτερης στόχευσης για την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων. Επίσης θα δίνεται η δυνατότητα στα Κράτη Μέλη να μεταφέρουν, εάν το επιθυμούν, πόρους από το δεύτερο πυλώνα στον πρώτο, ώστε να διατηρήσουν το τρέχον επίπεδο χρηματοδότησης σε ονομαστική αξία.
- Τέλος, προτείνεται ανώτατο όριο στις άμεσες ενισχύσεις για τις μεγάλες εκμεταλλεύσεις, λαμβάνοντας υπόψη τα πλεονεκτήματα που δημιουργούν αυτές για την ανταγωνιστικότητα και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Για το λόγο αυτό, οι πόροι που θα εξοικονομούνται από τη θέσπιση οροφής θα κατευθύνονται στους εθνικούς φακέλους των κρατών μελών, όπου βρίσκονται αυτές οι εκμεταλλεύσεις για τη χρηματοδότηση της αγροτικής τους ανάπτυξής (πυλώνας ΙΙ).
Επισημαίνεται τέλος, ότι η Επιτροπή προτείνει και προσωρινή αύξηση του ποσοστού της συγχρηματοδότησης κατά 5-10% για τα ΚΜ που δέχονται την αρωγή δημοσιονομικών προγραμμάτων για την αντιμετώπιση της οικονομικής τους κρίσης.
Μετά τη δημοσιοποίηση των προτάσεων της Επιτροπής, ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Σπύρος Δανέλλης έκανε την εξής δήλωση: «Η πρόταση της Επιτροπής για τη νέα δημοσιονομική περίοδο έρχεται να ανταμείψει τις επίμονες προσπάθειες του Ευρωκοινοβουλίου για μια δίκαιη και πράσινη Κοινή Γεωργική Πολιτική. Αν και ακόμα δεν έχουμε στοιχεία για την επακριβή κατανομή μεταξύ των κρατών μελών, οι προτάσεις της Επιτροπής για το συνολικό προϋπολογισμό της γεωργίας και για τη σύγκλιση των νέων ΚΜ φαίνεται να ακολουθούν το καλύτερο δυνατό σενάριο για την Ελλάδα. Χωρίς μεγάλη απώλεια πόρων και με προβλέψεις για ουσιαστικότερη συμβολή της γεωργίας στην προστασία του περιβάλλοντος, στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, στην ανταγωνιστικότητα, και τη βιώσιμη αναζωογόνηση της υπαίθρου, οι προτάσεις για το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο είναι μια εξαιρετική αφετηρία για μια υγιή, πράσινη, διαφανή και ανταγωνιστική ελληνική γεωργία».
