Τζάβλας, Καγιαλής, Ανηψητάκης

Από τη παρουσίαση

Πραγματοποιήθηκε στη Σητεία, το Σάββατο, 29.3.08, στο ξενοδοχείο ΙΤΑΝΟΣ, στις 7.30μμ, απ’ την πολιτιστική ομάδα της Νομαρχιακής Κίνησης “το Λασίθι στην Πλώρη” η παρουσίαση του βιβλίου του Τάκη Καγιαλή “η επιθυμία για το Μοντέρνο, δεσμεύσεις και αξιώσεις της λογοτεχνικής διανόησης στην Ελλάδα του 1930”. Το συγγραφέα, καθηγητή της νεοελληνικής φιλολογίας στη Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου παρουσίασαν ο Αντώνης Ανηψητάκης και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Νομού Λασιθίου Μανόλης Τζάβλας.

Ήταν μια μυσταγωγία για τους τυχερούς που παραβρέθηκαν. Οι διοργανωτές συμμετέχοντας στην καμπάνια της οργάνωσης “η ώρα της Γης” έσβησαν τα φώτα, έκλεισαν τα μικρόφωνα και για πολλή ώρα η εκδήλωση εκτυλίχθηκε στο φως των κεριών.

Το θέμα έμοιαζε ειδικό, αλλά ο Τάκης Καγιαλής είχε τον τρόπο να το κάνει αντικείμενο ζωηρού διαλόγου. Στηλίτευσε την αυτοαναφορικότητα των πανεπιστημιακών, τη συνήθεια τους να εξαντλούνται στα δικά τους και κατέθεσε την αγωνία του για μια αυθεντική συζήτηση με την κοινωνία με στόχο τη χειραφέτηση της σκέψης, τον αναστοχασμό των πραγμάτων, του βίου μας συμπεριλαμβανομένου. Μ’ αυτή την έννοια η εκδήλωση πέτυχε γιατί προκλήθηκε ένας διάλογος που δεν περιορίστηκε στους φιλολόγους, διασταυρώθηκε με την πολιτική, την ιστορία, την αρχιτεκτονική, την οικολογία, εν τέλει τη ζωή μας.

Το βιβλίο με πλήθος στοιχείων απομυθοποεί τη θρυλική γενιά του ’30, φωτίζει τους υλικούς-ιστορικούς όρους της καθιέρωσής της, τη σχέση των πρωταγωνιστών με το καθεστώς Μεταξά. Δεν απο-ιεροποιεί για να δαιμονοποιήσει, ούτε για να δικάσει, αλλ’ ούτε και για να κατεδαφίσει τους μύθους των ιερών τεράτων της λογοτεχνίας, του Σεφέρη, του Ελύτη… Δεν αγγίζει το έργο τους, τις λέξεις, τους στίχους τους. Δίνει μόνο στοιχεία που προκαλούν τον αναστοχασμό του αναγνώστη, και εν τέλει για όσους έχουμε ανάγκη από μύθους δίνει τη δυνατότητα για μια άλλου τύπου μυθοποίηση με βάση το ανθρώπινο, πραγματικό, ιστορικό ίχνος των δημιουργών.

Ο Καγιαλής στο συγκεκριμένο έργο δεν φλυαρεί θεωρητικά, τεκμηριώνει την άποψή του με την επιλογή και παράθεση πλήθους στοιχείων που φαντάζουν ακαταμάχητα, ο ίδιος ίσα που διακρίνεται, σεμνός αρχιτέκτονας στη σκιά ενός στέρεου έργου. Μας εκμυστηρεύτηκε ότι μικρός ήθελε να γίνει αρχιτέκτονας, ότι του άρεσαν τα μαθηματικά κι ότι τέλειωσε πρακτικό Γυμνάσιο. Ίσως κι αυτή η θετική σκευή να έχει τη συμβολή της στο να είναι σήμερα ο Καγιαλής ένας τόσο ξεχωριστός θεωρητικός της λογοτεχνίας.

Οι απόψεις του, παρόλα αυτά, όντας καινοτόμες, έχουν προκαλέσει συχνά τη φιλολογική μήνι κάποιων που θεωρούν ιεροσυλία την κριτική των ιερών τεράτων της φυλής. Κατανοητό. Όταν μια άποψη ξενίζει, ανατρέπει βεβαιότητες, πολλοί τρέχουν στην ντουλάπα με τα πολεμοφόδια, οπλίζουν και πυροβολούν τον φορέα της, χωρίς καν να μπουν στον κόπο να τον διαβάσουν. Πίστευε και μη ερεύνα. Ευτυχώς όμως υπάρχουν κι οι άλλοι που δοκιμάζουν τις απόψεις τους σ’ ένα διάλογο μαζί του. Ο διάλογος αυτός μπορεί να είναι επώδυνος, όταν μας αναγκάζει σε αναθεώρηση των απόψεων μας, αν και για κάποιους, καθ’ έξιν αναθεωρητές, ένας τέτοιος διάλογος μπορεί να είναι και ηδονικός.

Print Friendly, PDF & Email

Από manos