οι φωτογραφίες του Κ. Κουτουλάκη από την επιτροπή διαπιστώσεως ωμοτήτων
οι φωτογραφίες του Κ. Κουτουλάκη από την επιτροπή διαπιστώσεως ωμοτήτων

Οι φωτογραφίες της Επιτροπής Διαπιστώσεως Ωμοτήτων που τράβηξε ο φωτογράφος Κ. Κουτουλάκης, συνοδεύοντας την επιτροπή σε όλη τη Κρήτη, εκτίθενται στη στοά Μακάσι στο Ηράκλειο από τις 20 Μαΐου έως τις 10 Ιουνίου.

Το φωτογραφικό υλικό των πρώτων μηνών της μετακατοχικής περιόδου στην Κρήτη που εκτίθεται στην παρούσα έκθεση αποτελεί τμήμα από το αρχείο του σημαντικού φωτογράφου Κωνσταντίνου Κουτουλάκη (1897 -1975).

Ο Κ. Κουτουλάκης συνόδεψε ως φωτογράφος την Επιτροπή Διαπιστώσεως Ωμοτήτων, η οποία συστάθηκε με κυβερνητική εντολή το 1945, για να καταγράψει τα εγκλήματα και τις καταστροφές  που διαπράχτηκαν την Κατοχή στην Κρήτη, από τους  Γερμανούς και Ιταλούς κατακτητές. Η Επιτροπή αποτελούνταν από το λογοτέχνη Νίκο Καζαντζάκη και τους Καθηγητές Πανεπιστημίου Ιωάννη Κακριδή και Ιωάννη Καλιτσουνάκη και περιόδευσε στην Κρήτη για το διάστημα από 29 Ιουνίου έως 6 Αυγούστου 1945.

Οι φωτογραφίες του Κουτουλάκη αποσκοπούσαν στην εικονογράφηση της τεκμηριωμένης έκθεσης που θα συνέτασσε η Επιτροπή, η οποία πράγματι παραδόθηκε στο αρμόδιο Υπουργείο, εμπρόθεσμα μεν, αλλά με σημαντικές ελλείψεις, κυρίως λόγω των δύσκολων εν γένει συνθηκών, που επικρατούσαν στην Κρήτη τους πρώτους αμέσως μήνες μετά την απελευθέρωση.

Το περιεχόμενο της “Έκθεσης Ωμοτήτων” που συνέταξαν οι 3 επιφανείς Κρήτες της Επιτροπής έγινε γνωστό μόλις το 1983, όταν εκδόθηκε αυτοτελώς από το Δήμο Ηρακλείου σπάνιο χειρόγραφο του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης, με πρόλογο του τότε δημάρχου Μανόλη Καρέλλη. Συμπεριέλαβε όμως ελάχιστες φωτογραφίες από τις λήψεις του Κουτουλάκη, οι οποίες γενικά έως πρόσφατα θεωρούνταν χαμένες.

Σημαντικός αριθμός των σχετικών με την Έκθεση Ωμοτήτων φωτογραφιών του Κουτουλάκη βρέθηκε στα κατάλοιπα του αείμνηστου δημοσιογράφου Μανόλη Δουλγεράκη, το οποίο, μαζί με την πλούσια βιβλιοθήκη του, δωρήθηκε το 2014 από την οικογένεια Δουλγεράκη, στο Δήμο Μαλεβιζίου

Το δωρηθέν φωτογραφικό αρχείο, που αποτελεί στην πραγματικότητα  φωτογραφημένο εκθεσιακό υλικό, δεν περιλαμβάνει, δυστυχώς, το σύνολο των φωτογραφιών που πραγματοποίησε ο Κουτουλάκης συνοδεύοντας την Επιτροπή, με αποτέλεσμα να απουσιάζουν απεικονίσεις σημαντικών σταθμών της περιοδείας της.

Παρ’ όλα αυτά, η παρούσα έκθεση, αποδίδει στο κοινό ένα μοναδικής αξίας φωτογραφικό ντοκουμέντο, ελάχιστα γνωστό ή και εντελώς άγνωστο, που εικονογραφεί σε σημαντικό βαθμό τη ναζιστική θηριωδία και το Κρητικό δράμα· Ένα σπάνιο ντοκουμέντο που αποτυπώνει, με τον πιο εύγλωττο τρόπο, τα κύρια γνωρίσματα της ζοφερής αυτής εποχής για την Κρήτη:

Την ανείπωτη δηλαδή καταστροφή, την ορφάνια και το πένθος που επέβαλε η φρικτή πραγματικότητα, μαζί όμως με ένα ακατάλυτο πείσμα για επιβίωση.

Τη Τετάρτη 20 Μαΐου, με το άνοιγμα της έκθεσης θα γίνει ημερίδα με θέμα: Η μάχη της Κρήτης και η κατοχή: Πολιτικές, ιστορικές και νομικές διαστάσεις”, στο Πολιτιστικό Κέντρο Ηρακλείου στις 17:00.

Print Friendly, PDF & Email

Από giorgos