«Χριστός γεννάται, δοξάσατε· Χριστός εξ ουρανών, απαντήσατε·
Χριστός επί γης, υψώθητε»
(Καταβασίες Χριστουγέννων)
Η Γέννηση του Χριστού έρχεται και φέτος να μας βοηθήσει να θυμηθούμε ξανά την εκκλησιαστική μας ζωή και παράδοση, το πολιτισμικό και διαχρονικό νόημα κάθε γέννησης. Πολύ όμως πιο σπουδαίο και σοβαρό είναι το γεγονός της Θείας Γεννήσεως, γιατί προσδιόρισε την ιστορία της ανθρωπότητος και χαρακτήρισε τους αιώνες, αιώνες πριν Χριστού και αιώνες μετά Χριστόν, δηλ. μαζί με τον Χριστόν.
Αυτή η εν Χριστώ ζωή, όπως τη χαρακτηρίζουν οι θείοι Πατέρες, είναι το θαυμαστό γεγονός της εν-σαρκώσεως του Α-σαρκου Λόγου του Θεού, και της φανερώσεως του α-χρονου Θεού μέσα στη χρονικότητα του κόσμου και του ανθρώπου.
Ο Θεός Πατέρας θέλησε να κάνει το δημιούργημά Του, τον άνθρωπο, μέτοχο της θείας Ζωής Του. Αυτός ήταν ο σκοπός της δημιουργίας Του.
Η αμέλεια και αφέλεια του προπάτορα Αδάμ τον οδήγησε στην παρακοή. Ο πρωτόπλαστος έδειξε εμπιστοσύνη στον αδιόρατο εισβολέα και αιώνιο εχθρό του ανθρώπου, τον διάβολο, ο οποίος υποσχέθηκε να του προσφέρει τη «φαντασίωση της ισοθεΐας» με τις γνωστές συνέπειες της πτώσεως, και από τότε εμφανίζεται αυτόκλητα στη ζωή του ανθρώπου.
Ο ενδόμυχος πόθος του ανθρώπου να γνωρίσει και να ζήσει με τον Θεό δημιουργό του δεν πραγματοποιήθηκε, γιατί η παρακοή έφερε την αμαρτία και η αμαρτία τον θάνατο. Έτσι, η ανθρώπινη φύση αποδυναμώθηκε και ασθένησε. Από τότε άρχισε ένας αδιάκοπος αγώνας, μια πάλη, μεταξύ του καλού και του κακού. Τα τρία αίτια που χωρίζουν τον άνθρωπο απ᾽ τον Θεό ως ανυπέρβλητα εμπόδια ήταν η κατάσταση της αμαρτίας, το φάσμα του θανάτου και η εξασθένηση της ανθρώπινης φύσεως.
Ο Θεός Πατέρας για να νικήσει τα εμπόδια αυτά ξεκίνησε απ᾽ το τέλος. Με τη δημιουργία του ανθρώπου αναδημιούργησε και αναγέννησε την κατακερματισμένη ανθρώπινη φύση για να καταλήξει με τη νίκη εναντίον του θανάτου.
Ο Άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας στο σπουδαίο έργο του «Η εν Χριστώ ζωή» αναφέρει τους λόγους και τους τρόπους, που οι άνθρωποι απέχουν από τον Θεό: εξ αιτίας της φύσεως, γιατί η φύση του Θεού είναι άκτιστη, ενώ του ανθρώπου κτιστή, δηλ. τρεπτή, ασθενική. Εξ αιτίας της αμαρτίας και του θανάτου, που έγινε μέρος της ζωής του ανθρώπου. Ο Σωτήρας Χριστός όμως με την υπακοή Του προς τον Πατέρα έγινε άνθρωπος για να Τον συναντούμε άμεσα και ελεύθερα απ᾽ αυτή τη ζωή, αφαιρώντας όλα τα εμπόδια.
Το πρώτο εμπόδιο (τείχος) που αφαιρεί ο ενανθρωπήσας Χριστός με τη συμμετοχή του Ίδιου στην ανθρωπότητα είναι η αδυναμία της ανθρώπινης φύσεως. Γίνεται ο ίδιος ο Θεός άνθρωπος και όχι άλλος. Υφίσταται όλα τα ανθρώπινα, χωρίς αμαρτία, και αγιάζει όλα τα στάδια της ανθρώπινης ζωής, από βρέφος μέχρι ενήλικας, για να αποδείξει ο αληθινός Πατέρας και Θεός την θεία αγάπη Του για τον άνθρωπο και τον κόσμο. Το δεύτερο εμπόδιο που αφαιρεί είναι η αμαρτία, την οποία νέκρωσε πάνω στο Σταυρό, γιατί διέρρηξε και κατέστρεψε το χειρόγραφο των αμαρτιών μας (Κολ. 2,14), δίδοντας την άφεση σε όλους «άφες αυτοίς ου γαρ οίδασιν τι ποιούσιν» (Λουκ. 23,34). Και το τρίτο εμπόδιο που αφαιρεί είναι ο θάνατος, που νικήθηκε τελείως και δια παντός με την Ανάσταση Του, καθιστώντας την ανθρώπινη φύση αθάνατη για να φθάσει τον αιώνιο και αθάνατο Θεό. Γι᾽ αυτό ο θεόπτης Απ. Παύλος στις επιστολές του αναφέρει «έσχατος εχθρός καταργείται ο θάνατος» (Α Κορ. 15,26).
Αυτή όλη η πορεία του Θεού προς τον άνθρωπο πραγματοποιείται με τον Νέο Αδάμ, τον Ιησού Χριστό, όταν ήλθε το πλήρωμα του χρόνου καθ᾽ υπακοήν προς τον Πατέρα Του.
Το πλήρωμα του χρόνου ήλθε, όταν φάνηκε στην ιστορία του ανθρώπου το ιερό και μοναδικό πρόσωπο της Παναγίας μας. Μ᾽ αυτή συνεργάστηκε κατά θεία ευδοκία και βούληση, γιατί στη θεία γαστέρα της πραγματοποιήθηκε «η καθ᾽ υπόσταση και όχι η κατά φαντασία ένωση της θείας και της ανθρωπίνης φύσεως», στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού.
Με συγκλονιστικό τρόπο περιγράφουν την πορεία αυτή και την ιστορία τα ιερά κείμενα της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. Πρέπει να τα μελετάμε, όπως και τα κείμενα των αγίων Πατέρων, για να γνωρίσουμε την ιστορία και την πορεία του ανθρώπου. Τη γέννηση και την αναγέννησή μας. Τον χωρισμό από τον Θεό, αλλά και την επανεύρεση και την επανασύνδεση μαζί Του. Ο τέλειος Θεός γίνεται και τέλειος άνθρωπος για να καταστήσει τον άνθρωπο μικρό Θεό και να του χαρίσει αυτό που έχασε, την επικοινωνία, τη Θεο-κοινωνία.
Η ένωση δύο φύσεων στο ίδιο πρόσωπο, στο θεανδρικό πρόσωπο του Ιησού Χριστού, δια της ενσαρκώσεώς Του, χάρισε τη θεραπεία και αποκατέστησε την ανθρώπινη φύση μας. Έτσι, κάθε φορά που ποθούμε τον Θεό και τη σωτηρία μας, δια των σωστικών μέσων και μυστηρίων της Εκκλησίας μας, είναι δυνατόν να Τον έχομε δίπλα μας, σωτήρα και βοηθό στη ζωή μας, Λυτρωτή και Νικητή του θανάτου και της αμαρτίας. Να αισθανόμαστε δυνατοί. Να αγωνιζόμαστε και να επιτυγχάνουμε τα αδύνατα ως δυνατά, γιατί πιστεύομε σ᾽ Αυτόν και Τον ακολουθούμε σύμφωνα με τον λόγο Του «πάντα δυνατά τω πιστεύοντι» (Μαρκ. 9,23).
Μόνο μαζί με τον Ι. Χριστό, ο οποίος μας προκαλεί και μας προσκαλεί με τη Γέννησή Του σε μια αναγέννηση πνευματική, σε μια αυτοπροσδιόριση και ανακατάταξη των επιλογών μας, σε μια νέα τάξη πραγμάτων με νέα αναστροφή και ζωή εν Χριστώ και για τον Χριστό, νοηματοδοτείται η ζωή μας και αποκτά αξία αιώνια. Ο αγιασμός και η θέωση του ανθρώπου με τη νίκη του Χριστού πραγματοποιείται μέσα στην Εκκλησία, που ίδρυσε ο Ίδιος και την παρέδωσε στους Μαθητές και τους διαδόχους Του, για να γευόμαστε όλοι, όπως κι εκείνοι, τη θεία αγάπη και σωτηρία, αρκεί και εμείς να συμμετέχουμε, ενεργά, ελεύθερα, θεληματικά.
Το μυστήριο της Γεννήσεως του Χριστού διδάσκει, ότι είναι αποτέλεσμα της θείας Βουλήσεως, αλλά και της συνεργασίας του ανθρώπου. Του αναγεννημένου ανθρώπου, που ποθεί τη σωτηρία του και την επιτυγχάνει δια της θεοκοινωνίας, της εν Χριστώ ζωής και τελειώσεως.
Διαφορετικά, ο άνθρωπος επανέρχεται στα αδιέξοδά του, στην αυτονόμηση της ζωής και των πράξεών του. Και τότε χάνει τον προορισμό του, τον αγιασμό του, γιατί κυριαρχεί το φάσμα του θανάτου, που εμφωλεύει παντού και τον κυνηγά ανελέητα. Τότε κρίση και κρίσεις χωρίς διάκριση και παρηγοριά, «τότε μάχες και πόλεμοι και ακαταστασίες» «και έριδες και μάχαι νομικαί» (Τιτ. 1,14), γιατί απομακρύνθηκε ο άνθρωπος από τον Θεό και έθεσε ως κέντρο της ζωής του τον εγωκεντρισμό και την αυτοδικαίωσή του.
Ο Ιησούς Χριστός και πάλι περιμένει να γιορτάσουμε μαζί Του τα Χριστούγεννα, κάτω από τη Χάρη Του, την αγάπη Του, την καθοδήγησή Του. Η φάτνη της ψυχής μας να φωτισθεί μ᾽ ένα δάκρυ μετανοίας, μ᾽ ένα βλέμμα συμπόνοιας, με μια θερμή προσευχή μας για όλον τον κόσμο που ταλανίζεται, που δοκιμάζεται, που ταλαιπωρείται.
Εμείς να ανοίξουμε την καρδιά μας για να γεννηθεί ο Χριστός, και όταν μείνει κοντά μας, θα αναγεννηθεί ο κόσμος όλος εν Χριστώ. Τότε πράγματι θα ισχύει και στις μέρες μας αυτό που ψάλλουμε «Χριστός γεννάται, δοξάσατε· Χριστός εξ ουρανών, απαντήσατε· Χριστός επί γης, υψώθητε…», για να ξαναγεννηθούμε και εμείς και να Τον συναντήσουμε στη ζωή μας και να ανυψωθούμε απ᾽ τα γήϊνα και φθαρτά για να φθάσουμε στα αιώνια και άφθαρτα αγαθά «α ητοίμασεν ο Θεός τοις αγαπώσιν αυτόν» (Α Κορ. 2,9).
Αδελφοί, Χριστός Ετέχθη!
Αληθῶς Ετέχθη!
Χριστούγεννα 2010
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο Ιεραπύτνης και Σητείας ΕΥΓΕΝΙΟΣ
Διάπυρος προς τον Ενανθρωπήσαντα Σωτήρα Ευχέτης πάντων υμών
