Ένα σκάνδαλο που κρύβεται επιμελώς εδώ και αιώνες, θα βγει στη φόρα την Τσικνοπέμπτη για να πάρει τη θέση του δίπλα στα μεγάλα, πολιτικά σκάνδαλα που πέρασαν στην ιστορία! Άλλωστε δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τη σκανδαλώδη λάμψη της σύγχρονης νεοελληνικής πραγματικότητας… και ίντριγκα έχει, και μια γενναία δόση ροζ χρώματος…και η εκκλησία εμπλέκεται…και οι πολιτικοί πρωταγωνιστούν,,,
Πρόκειται για «του Κουτρούλη το γάμο», που ως παροιμιακή έκφραση περιγράφει τη μεγάλη αναστάτωση, τη σκανδαλώδη ακαταστασία, τη θορυβώδη συνάθροιση… Όλα ξεκίνησαν κάπου στα βάθη του 14ου αι. πιθανώς στη Μεθώνη, όταν ο καβαλλάριος [ιππότης] κυρ Ιωάννης ο Κουτρούλης αγάπησε παράφορα μια παντρεμένη! Από τη μια ο σύζυγος δεν έδειξε και τόσο πρόθυμος να παραχωρήσει τη σύζυγό του, από την άλλη κείνη την εποχή, διαζύγιο δεν ήταν εφικτό κι έτσι το ζεύγος (συ)ζούσε σκανδαλωδώς μέσα στην αμαρτία.
Η μη νόμιμη αυτή συγκατοίκηση τράβηξε την προσοχή της εκκλησίας, η οποία αφόρισε τη γυναίκα.
Πέρασαν 17 ολόκληρα χρόνια, και ο Κουτρούλης πάντοτε προσπαθούσε με κάθε τρόπο, νόμιμο ή πλάγιο να του επιτραπεί να την παντρευτεί. Μάταια όμως…
Όταν κάποτε ο σύζυγος τους έκανε τη χάρη και ανελήφθη εις τους ουρανούς, οι δυο ερωτευμένοι ένοιωσαν ότι επιτέλους είχε έρθει η ώρα να παντρευτούν.
Ο Πατριάρχης, θα έδινε την άδεια να γίνει ο γάμος, παρ όλα αυτά απαίτησε να αποδειχθεί πως οι δυο μελλόνυμφοι δεν είχαν αγγίζει ο ένας τον άλλον, ήτοι δηλαδή, ήταν αγνοί και άσπιλοι, στα 17 χρόνια συμβίωσής τους!
Το ζητούμενο αποδείχθηκε! Το πώς, δεν το λέει η ιστορία. Το συμπληρώνει ευκόλως η φαντασία, διότι η συνέπεια της νεοελληνικής πραγματικότητας ως προς το πώς ξεπερνιούνται παρόμοιες δυσκαμψίες του κρατικού μηχανισμού, δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας!!
Τελικά έγινε του Κουτρούλη ο Γάμος!
Από στόμα σε στόμα περιφερόταν η φράση «Έγινε του Κουτρούλη ο γάμος», όπου όλη η σπουδαιότητα έπεφτε στο ρήμα “έγινε“.
Αναμενόμενο ήταν ο γάμος να μετατραπεί σε πανηγύρι με γλέντι τρικούβερτο, αφενός μεν σε πείσμα του πρώτου συζύγου, αφετέρου δε για ικανοποίηση του πολύπαθου και καταξοδεμένου δεύτερου συζύγου, ο οποίος δεν ήταν κάποιος άγνωστος, ήταν ο, εξαιτίας των γεγονότων, διαβόητος καβαλλάριος Ιωάννης Κουτρούλης!
Η αναπαράσταση του γάμου του επαναλαμβάνεται μέσα στους αιώνες ως τις μέρες μας ως δρώμενο της παραδοσιακής αποκριάς.
Γενικότερα, η εικονική τελετή γάμου στην παραδοσιακή αποκριά λειτουργεί συμβολικά ως πρόκληση γονιμικής δύναμης για την καρποφορία των χωραφιών και την αύξηση των κοπαδιών.
Στις σύγχρονες αναπαραστάσεις κυριαρχεί περισσότερο το εύθυμο στοιχείο του αταίριαστου συνήθως γάμου και στη συγκεκριμένη συγκυρία οι συμβολισμοί εκτρέπουν και εκτρέπονται…
«Του Κουτρούλη ο γάμος» έγινε σε επίπεδο Δήμου με το αναγκαστικό «πάντρεμα» περιοχών, που συμμορφώθηκαν προς τις υποδείξεις του Καλλικράτη και τώρα οι «συμπέθεροι» κάθονται, για τα μάτια του κόσμου, δίπλα δίπλα και χαμογελαστοί στο τραπέζι των συνενώσεων …
«Του Κουτρούλη ο γάμος» έγινε και σε επίπεδο χώρας με γαμπρό το ΔΝΤ να προβάλλει ως προϋπόθεση γάμου την αναγκαστική υπογραφή «προικοσύμφωνου» και το… γλέντι να… επιμηκύνεται διαρκώς!!!!!
Τον… Κουτρούλη παριστάνουμε κι εμείς καθημερινά ως πολίτες – καβαλλάριοι του κακού μας του…κράτους, που για να προσπεράσουμε κάθε σκόπελο σκύβουμε, υποκύπτουμε, σιωπούμε, ανεχόμαστε, χώνουμε βαθιά το χέρι στην τσέπη για να ταΐσουμε το αδηφάγο τέρας του μηχανισμού προκειμένου να κάνουμε τη δουλειά μας!!
Με τη συνειδητοποίηση του παράλογου μέσα από την τραγελαφική, Αριστοφανική ιστορία του Κουτρούλη, η ανάγκη για «ανατροπή» προκύπτει σαν φυσικό και εύλογο επακόλουθο. Αυτό ακριβώς το στοιχείο της ανατροπής της τάξης, όπου «όλα» επιτρέπονται, συνδέει την Αποκριά με του Κουτρούλη το γάμο. Και σ’ αυτό το «όλα» εμπεριέχεται η διακωμώδηση της εξουσίας και η συμβολική έκφραση από το λαό, της γνώσης της ουσίας των πραγμάτων, για τα οποία δε μιλάει τον υπόλοιπο χρόνο:
Τη μακαριότητα του νεοέλληνα μπροστά στη συναλλαγή, την υποκρισία της κοινωνίας, που στρουθοκαμηλίζει και συγκαλύπτει, τα δήθεν χρηστά ήθη που ανάλογα με την εποχή προσμετρούν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια με πιστοποιητικά αγνότητας, υπακοής, φρονήματος, την αναλγησία της εξουσίας, τη ματαιοδοξία, την αδιαλλαξία…
Μ’ αυτό το σκεπτικό, η οργανωτική επιτροπή της Τσικνοπέμπτης επέλεξε «του Κουτρούλη το γάμο» σαν κεντρικό θέμα της φετινής γιορτής και στήνει το τρικούβερτο γλέντι του στην κεντρική πλατεία, για να συμπεθεριάσουμετις διαφορές μας, να σατιρίσουμε και να αυτοσαρκαστούμε, να κάνουμε και φέτος «όξω νου»!
Ελένη Ανδρουλάκη
εκπ/κός –
μέλος της ομάδας εθελοντών της οργανωτικής επιτροπής
Τα παραδοσιακά καρναβαλίστικα έθιμά μας έρχονταν από τα βάθη των αιώνων και συνέθεταν έναν Υμνο για την άνοιξη της φύσης και της ζωής. Ο λαός μας μπορούσε να γλεντά τον ερχομό της νιας ζωής ακόμα και στις μεγάλες φτώχειες του, ακόμα και με ξερό ψωμί: «Αποκριές τις λέγαν/ και ξερό ψωμί ετρώγαν», τραγουδούσαν οι αυτοσχέδια μασκαρεμένοι και μη καρναβαλιστές. Τραγούδι αλληλοπεριπαικτικό έκαναν τη φτώχεια τους: «Προφωνούσιμη βδομάδα,/ προφωνέσου νοικοκύρη,/ κι αν δεν έχει το πουγκί σου,/ πάρε πούλα το βρακί σου».
