Το Θέρος αρχίζει προϊόντος του μήνα Ιούνη και οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν. Το θείο δώρο, που λέγεται «μελτέμι», ήδη σγουραίνει τα βαθυγάλανα νερά του περίκλειστου Κόλπου και στο «διαπόρι» των Αγίων Πάντων επικρατούν συνθήκες πλήρους αναταραχής
για όσους επιχειρήσουν τον καθιερωμένο διάπλου αυτό το Σαββατοκύριακο. Κι’ όμως αποκλείεται να μην φυσάει, αρχίζοντας με ένα ήπιο και δροσερό βορειοανατολικό μαϊστράλι και εξελισσόμενο στον βορειοδυτικό Γαρμπή με αύξουσα και επίμονη ένταση να δοκιμάζει τα νεύρα των γυναικών!… Κι’ όμως αυτός είναι ο ιδεώδης φυσικός κλιματισμός που αναδεύει και οξυγονώνει την εμπρός μας Θάλασσα, απομακρύνει κάθε νοσηρή υγρασία και κάνει το τοπικό μας κλίμα ιδεώδες και ελαφρύ…
Το Νησί όπως λέμε οι ντόπιοι τους Άγιους Πάντες με τους κρητικούς αίγαγρους και την αποχωριζόμενη με μικρό πορθμό νησίδα του Φάρου, δημόσια περιουσία που «γλύτωσε» κάποια ίσως άστοχη και ασφυκτική επέμβαση, πλην όμως θα μπορούσε να γνωρίσει μια ήπια και όχι κερδοσκοπική ανάπτυξη με σεβασμό του φυσικού περιβάλλοντος, για να μπορούμε να μεταβαίνουμε εκεί, να περπατούμε ή και να παραμένουμε προσωρινά χωρίς όχληση και να απολαμβάνουμε σε καθεστώς πλήρους φυσιολατρίας!… Κάτι λοιπόν σαν θαλάσσιο αλσύλλιο-ησυχαστήριο της μικρής μας Πόλης, τόσο κοντά μα και τόσο απόμακρα από το θόρυβο και τον κουρνιαχτό της ανθρωποβριθούς μας Παροικίας, παρέα με τους γλάρους να ζυγιάζονται επιδέξια στις αέρινες του στήλες…
Οι δυο νησίδες προβάλλουν μπροστά από τα απρόσωπα Σητειακά βουνά του περίκλειστου Κόλπου σαν απόλυτα δική μας γη. Συντροφιά αξεπέραστη, με τις αρμονικές καμπύλες τους επισημαίνουν το γεωγραφικό μας στίγμα. Με το φεγγαρόφωτο και το ασημένιο ποτάμι της Σελήνης στα νερά του Κόλπου αποτελούν το διαμάντι της νυκτερινής μας ρομάντζας!
Φυσικός κυματοθραύστης μα και άγονος δορυφόρος σαν την Σελήνη το Νησί αποκαλύπτει με κάθε λεπτομέρεια την γεωμορφολογία του και επιτρέπει ακόμη και σήμερα να εποπτεύσεις από εκεί και εκ του ασφαλούς τον απόηχο της απέναντι αστικής-τουριστικής «Έκρηξης», να συγκρουσθείς με τις σκιές του παρελθόντος σαν μέσα από ενύπνιο! Ο πάλαι ποτέ και υπό αναγνώριση Άγιος της Περιοχής μας, ο «Χατζηπατέρας», έκτισε την εκκλησία και μόνασε στα εκεί «παράσπιτα» για κάποιο χρονικό διάστημα… Η μακαρίτισσα κυρά Ελένη Δαβράδου, η λεβεντογυναίκα που προλάβαμε αρκετοί, μητέρα της συμπολίτισσάς μας κας Κλειώς Μολυμπάκη, ως άλλη δικιά μας «κυρά της Ρω» διαπεραιωνόταν με την βάρκα της τραβώντας κουπί και αψηφώντας πολλές φορές την θάλασσα στην μικρή νησίδα για να ανάψει τότε τον Φάρο και διέμενε οικογενειακά και στο φαρόσπιτο!
Οι απλοί-εργατικοί άνθρωποι των παλιών εποχών προετοίμαζαν κάθε χρόνο τα μονοπάτια και την υποδομή για την πρόσβαση στο ερημοκλήσι αφ’ εσπέρας και ανήμερα των Αγίων Πάντων. Φάνταζε από απέναντι το ασβέστωμα, που οριοθετούσε τους πεζόδρομους μέχρι την μπροστινή «Σκάλα», όπου έπεφταν τα καΐκια για την αποβίβαση. Τα μελτέμια στο «φόρτε» τους ήταν το απαραίτητο συστατικό των ημερών. Αν δεν το επέτρεπε η μπροστινή «σκάλα» (αποβάθρα), τα ψαροκάικα δοκίμαζαν στη πίσω πλευρά, σε ασφαλέστερο και πιο υπήνεμο αραξοβόλι, προφυλαγμένο από την ένταση του Γαρμπή. Ο αξέχαστος παπά-Νικολάκης ενθάρρυνε τα γυναικόπαιδα της Εποχής και τα επιβίβαζε εκόντα-άκοντα στα τότε «τρεχαντήρια» των φιλότιμων ψαράδων, που «βίτσιζαν» στην «κουβέρτα» τους τα αγριωπά κύματα του επίμονου μελτεμιού και τους έκαναν να κραυγάζουν από φόβο! Αλλά εκεί δίπλα ήσαν φορτωμένα και τα ιερά σκεύη και σύμβολα (εκκλησιαστικά χρειώδη, λάβαρα, σταυρός και εξαπτέρυγα), που μαζί με τα «παπαδάκια» και τους νεωκόρους θα επιχειρούσαν οπωσδήποτε την Απόβαση για να τηρηθεί το έθιμο και να λειτουργηθεί η εκκλησία…
Παρ’ όλους τους φόβους στα τότε γυναικόπαιδα, που δεν ήσαν σαν σήμερα τολμηρά, προκλητικά και αυτάρκη, λειτουργούσε το πνεύμα και η χάρη της Ομάδας υπό την πατρική καθοδήγηση και εμψύχωση του ακάματου τότε Πρωτοπρεσβύτερου της Αγίας Τριάδας! Μα και οι Ναυτοπρόσκοποι σε άλλες ευκαιρίες πραγματοποιούσαν με την κωπηλατική τους λέμβο ασκήσεις και επισκέψεις στο Νησί και ενίοτε διανυκτέρευση-επιβίωση στο Φαρόσπιτο… Μνήμες παλιές, ζωγραφισμένες έντονα στην ατομική αλλά και την συλλογική μας συνείδηση, που απαντάμε συχνά σκουντουφλώντας σαν μέσα από όνειρο στις γωνιές της μνήμης και στις σκιές από το παρελθόν εκείνων που έχουν φύγει…
Εμπρός λοιπόν να διαπεραιωθούμε και φέτος και να ζωντανέψουμε προσωρινά τον έναντι φυσικό μας δορυφόρο, να δούμε απ’ εκεί με την ησυχία μας πόσο μικρά κι’ ασήμαντα φαίνονται τα πάθη και οι ανταγωνισμοί μας και πόσο μας κατακλύζουν οι σκιές του παρελθόντος!..
ΣΤΑΥΡΟΣ ΙΩΣ. ΤΖΑΡΔΗΣ
οι φωτογραφίες είναι του Λεωνίδα Κλώντζα
