Ευγένιος

Μητροπολίτης Ιεραπύτνης και Σητείας

Αγαπητοί εν Χριστώ Αδελφοί και τέκνα περιπόθητα.
Ήδη βρισκόμαστε στο κατώφλι του 2008 μ.Χ. Νέο έτος από σήμερα και όλοι προσδοκούμε κάτι το καινούργιο, το δημιουργικό και αποτελεσματικό, κάτι που δεν είχαμε και επιθυμούμε αποκτήσομε, κάτι απαραίτητο και σπουδαίο στη ζωή μας. Και όλες αυτές οι σκέψεις και οι επιθυμίες γίνονται προσδοκίες και στόχοι χωρίς να συνειδητοποιούμε, ότι απ΄ όλα αυτά που μας αρέσουν απουσιάζει ο Θεός.

Ο σύγχρονος άνθρωπος προγραμματίζει, αγωνίζεται και προσπαθεί, έχοντας την αίσθηση μόνο του λογοκρατικού σκεπτικισμού, της αισθησιακής απολαύσεως και της ανθρωποκεντρικής αντίληψης περί του κόσμου και της ζωής γενικότερα. Έβγαλε απ᾿ το κέντρο των ενδιαφερόντων και των επιδιώξεων της ζωής του τον Θεό και θεοποίησε τον εαυτό του. Από τότε έχει διαταραχθεί η ισορροπία μεταξύ ανθρώπου και Θεού, μεταξύ του περιβάλλοντος στο οποίο ζει και των ασχολιών και επιδιώξεών του. Έχει χαθεί η ιερότητα του χώρου και του χρόνου γιατί τα ενδιαφέροντά του είναι όχι υπερβατικά ή υπερφυσικά, αλλά ωφελιμιστικά, υλόφρονα και συμφεροντολογικά. Ενδιαφέρεται για τα εγκόσμια, γιατί ο χρόνος που αφιερώνει για προβληματισμό ή ζητήματα θρησκευτικά είναι ελάχιστος έως ανύπαρκτος. Τον θεωρεί χαμένο χρόνο. Απ΄ την άλλη μεριά, συχνά τον απασχολεί πως θα «σκοτώσει», όπως λέει, τον χρόνο του, πως θα τον σπαταλίσει για να περάσει πιο ανώδυνα και πιο χαλαρά.

 

Όλος αυτός ο προβληματισμός αποδεικνύει ότι υπάρχει σοβαρή κρίση των αξιών στους ανθρώπους της εποχής μας, τόσο σε θρησκευτικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Και η κρίση αυτή προέρχεται από την αμφισβήτηση και τη συστηματική άρνηση των παραδοσιακών θρησκευτικών αξιών και παραδοσιακών αντιλήψεων. Έχει μειωθεί ο εκκλησιασμός της Κυριακής και η συμμετοχή στη λατρεία σε κάθε μεγάλη γιορτή και Θεία Λειτουργία, η κοινωνική συνοχή ολοένα και διασπάται, ενώ τείνει να εκλείψει η συμπόνοια και η συμπαράσταση στους πάσχοντες και στις δοκιμαζόμενες κοινωνικές τάξεις. Αντίθετα, κυριαρχεί ο ατομισμός, η εγωπάθεια, ο ναρκισσισμός και η επίδειξη, φαινόμενα βαθειάς κρίσεως και αλλαγής του τρόπου σκέψεως και τοποθετήσεως του ανθρώπου της εποχής.

 

Τρία είναι τα κύρια αίτια της παραπάνω διαπιστώσεως και κρίσεως:

 

1) Ο μετασχηματισμός της εικόνας της φύσεως.

 

Σε παλαιότερες εποχές ο άνθρωπος ζούσε πιο κοντά στη φύση, την οποία θεωρούσε ιερό δημιούργημα του Θεού και μέσα απ΄ αυτήν απολάμβανε τη θεϊκή ευλογία. Η θρησκευτικότητά του ήταν συνέχεια της ιερότητας του κόσμου και της ζωής γενικότερα. Σήμερα προσπαθεί να κατακτήσει αυτόν τον κόσμο με τα τεχνικά μέσα και τα μηχανικά επιτεύγματα της εποχής πρωτίστως για εκμετάλλευση και κερδοσκοπία. Αγνοεί την επιστροφή στο φυσικό περιβάλλον με τη βαθμιαία ανάπτυξη και αξιοποίηση των φυσικών πόρων ζωής.

 

2) Η αποϊεροποίηση του χώρου.

 

Από τα πανάρχαια χρόνια οι Έλληνες έδιδαν σημασία στην ανοικοδόμηση Ναών, βωμών και ιερών, που χάριζαν ιερότητα στο γεωγραφικό χώρο και μαρτυρούσαν την παρουσία ανθρώπων με θεοσέβεια. Ακόμα και οι χριστιανικοί ναοί χτίζονταν σε περίβλεπτη θέση, υψηλή και κεντρική του χωριού ή της περιοχής για να δεσπόζει η λατρεία του Θεού πρωτίστως και ύστερα οι άλλες εκδηλώσεις. Σήμερα ως πρωταρχική επιλογή προβάλλεται η οικοπεδοποίηση των πάντων και η δημιουργία πολυκαταστημάτων και εμπορικών κέντρων με μοναδικό σκοπό την κερδοφορία και την οικονομική ανάπτυξη.

 

3) Ως τρίτο αίτιο θεωρείται η αποϊεροποίηση του χρόνου.

 

Στη βιομηχανική εποχή άρχισε να χάνεται η ιερότητα του χρόνου. Παλαιότερα, το ωράριο της Εκκλησίας αντιστοιχούσε στο ωράριο της εργασίας του αγρότη, που άρχισε με τον Όρθρο της Εκκλησίας το πρωΐ και τελείωνε με τον Εσπερινό κατά τη δύση του ηλίου. Η Κυριακή και οι άλλες θρησκευτικές γιορτές ήταν αργίες, υποχρεωτική εβδομαδιαία ανάπαυση. Ο σύγχρονος, όμως, άνθρωπος χρησιμοποιεί ελεύθερα τον χρόνο του, ανεξάρτητα από τον εορταστικό κύκλο η τον λειτουργικό χρόνο.

 

4) Το νόημα των θρησκευτικών εορτών έχει περιοριστεί.

 

Τις περισσότερες φορές, οι μεγάλες γιορτές της Ορθοδοξίας (Πάσχα, Χριστούγεννα, Πεντηκοστή, Κοίμηση της Παναγίας) θεωρούνται ευκαιρίες για διασκέδαση και ταξίδια αναψυχής. Συχνά διοργανώνονται τριήμερα η πολυήμερα ταξίδια, αδιαφορώντας και αγνοώντας τη μεγάλη σημασία των σπουδαίων αυτών εκκλησιαστικών ημερών.

 

Έτσι οδηγούμαστε βαθμιαία, αλλά σταθερά, στη σύγχυση της εποχής, στο μπέρδεμα και την αμφισβήτηση των αξιών και αντιλήψεων του παραδοσιακού τρόπου ζωής.

 

Ας ευχηθούμε η φετεινή χρονιά 2008 να μας προβληματίσει και να αποτελέσει αρχή επαναπροσδιορισμού της κοινωνικής και θρησκευτικής αξίας του τόπου μας μέσα από τη λειτουργική ζωή της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, απ΄ την Οικουμενική Ορθοδοξία, και την κοινωνική παραδοσιακή ζωή, που προσφέρουν εναλλακτικές λύσεις αυτοπροσδιορισμού, αυτοσυνειδησίας και προόδου.

 

Καλή χρονιά και ευλογημένη παρά Κυρίου με υγεία, δημιουργία και πρόοδο.

 

Ιεράπετρα, 1η Ιανουαρίου 2008

 
Ο Μητροπολίτης
† Ο Ιεραπύτνης και Σητείας Ευγένιος,
διάπυρος προς τον Περιτμηθέντα Σωτήρα ευχέτης πάντων υμών
Print Friendly, PDF & Email

Από manos