του Λεωνίδα Γ. Κουδουμογιαννάκη
Πλήρης αναμένεται να είναι η αλλαγή στο καθεστώς των επιδοτήσεων που φέρνει η νέα ΚΑΠ σύμφωνα με τις προτάσεις κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου και τις οριστικές αποφάσεις του Μαρτίου που θα οδηγήσουν σε δραστική αλλαγή της κατανομής των επιδοτήσεων τόσο σε επίπεδο αγροτικών προϊόντων όσο και επίπεδο περιφερειών. Οι νέες ρυθμίσεις σύμφωνα με τον σχεδιασμό του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης αναμένεται να εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου του 2015.
Το αγροτικό εισόδημα στηρίζεται σε σημαντικό βαθμό στις οικονομικές ενισχύσεις μέσω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής – ΚΑΠ της ΕΕ. Σήμερα υπάρχει πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου για την θέσπιση κανόνων για τις άμεσες ενισχύσεις στους γεωργούς αλλά δεν έχουν παρθεί οριστικές αποφάσεις.
Αυτό που φαίνεται να διαρρέει από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης είναι ότι θα δοθεί αναβολή για ένα χρόνο στο ισχύον καθεστώς των ιστορικών δικαιωμάτων. Από το 2015 θα ισχύουν ολοσχερώς όλες οι νέες ρυθμίσεις με άμεση ενίσχυση των γεωργών στα 38,7 ευρώ και των κτηνοτρόφων στα 23,7 ευρώ ανά στρέμμα.
Η Ελλάδα αναμένεται να περιοριστεί σε κονδύλια 16 – 16,5 δις. ευρώ με την μορφή άμεσων επιδοτήσεων έναντι των 18,6 δις. ευρώ που είχε λάβει την περίοδο 2007 – 2013. Η επιτροπή προτείνει για την χώρα μας να λάβει το 2014 το ποσό των 2,253 δις ευρώ, ποσό που θα μειωθεί στα 2,173 δις ευρώ ως το 2017 και έπειτα θα παραμείνει σταθερό.
Αντίθετα προβλέπεται η ενίσχυση των επιδοτήσεων προς νέους καλλιεργητές και σε κατόχους χορτολιβαδικών εκτάσεων, με σταθερή παράμετρο τα επιδοτούμενα μέτρα προστασίας περιβάλλοντος.
Τα σενάρια
Τα σενάρια που έχουν επεξεργαστεί οδηγούν μετά βεβαιότητας στη μείωση των επιδοτήσεων στους παραγωγούς ελαιολάδου, βαμβακιού, σταφίδας και καπνού. Τα σχέδια αυτά αναμένεται να σημάνουν ξεσηκωμό των ελαιοπαραγωγών που αποτελούν την μεγαλύτερη ομάδα μαζί με τους βαμβακοπαραγωγούς.
Η θεμελιώδης διαφοροποίηση της νέας ΚΑΠ που θα εφαρμοστεί την περίοδο 2014-2020 είναι η μεταβίβαση από το λεγόμενο «ιστορικό» μοντέλο ενισχύσεων στο νέο «περιφερειακό». Ενώ δηλαδή οι παραγωγοί αγροτικών προϊόντων έπαιρναν επιδοτήσεις με βάση τον αριθμό των δικαιωμάτων που είχαν εξασφαλίσει όταν άλλαξε το σύστημα (δηλαδή την τριετία 2000-2002) τώρα πλέον θα πληρώνονται με κριτήρια την έδρα και το είδος της εγκατάστασης τους. Πρόκειται επί της ουσίας για επιστροφή στις στρεμματικές ενισχύσεις αυτήν την φορά ανεξάρτητα από το είδος της καλλιέργειας.
Σε γεωργικό επίπεδο, οι αλλαγές αναμένονται να πλήξουν περιοχές όπως η Κρήτη και η Πελοπόννησος μεταφέροντας αντίστοιχα σημαντικό μέρος των επιδοτήσεων σε περιοχές όπως η Δυτική Μακεδονία.
Οι μεγαλύτερες απώλειες ενισχύσεων θα είναι από συγκεκριμένες περιοχές για όσους παραγωγούς δεν είχαν τις εκτάσεις που δήλωναν δηλαδή σε αυτούς με τα γνωστά πανωγραψίματα.
Σύμφωνα με τα σενάρια ορίζονται δύο κατηγορίες ενισχύσεων, μία για τις γεωργικές εκτάσεις και μία για τους βοσκοτόπους. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, από το 2015 το στρεμματικό δικαίωμα για τους γεωργούς διαμορφώνεται στα 38,5 ευρώ και το εκτατικό για τους κτηνοτρόφους στα 23,7 ευρώ. Η διαφορά αυτή δικαιολογείται λόγω του αυξημένου κόστους κτήσης και διατήρησης της καλλιεργήσιμης γης σε σχέση με τον βοσκότοπο.
Σύμφωνα με το σχέδιο αυτό ο διαχωρισμός των περιφερειών μπορεί να γίνει σε δύο περιφέρειες, την περιφέρεια των γεωργικών καλλιεργήσιμων εκτάσεων και την περιφέρεια των βοσκοτόπων.
Ο διαχωρισμός των περιφερειών σε δύο κατηγορίες αποτελεί τη βέλτιστη λύση διότι:
-Οι αξίες της γης μεταξύ γεωργικών εκτάσεων και βοσκοτόπων διαφέρουν σημαντικά.
-Οι βοσκότοποι είναι κατά περίπου 95% δημόσιες ενοικιαζόμενες εκτάσεις, αντίθετα με τις γεωργικές που είναι ιδιωτικές.
-Η ένταση της εργασίας επί του εδάφους είναι διαφορετική.
-Τα μέτρα του πρασινίσματος της ΚΑΠ έχουν κόστος μόνο για τις γεωργικές εκτάσεις και όχι για τους βοσκότοπους.
Επαφές του νέου Δ.Σ. του Ενιαίου Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης
