ΕΥΓΕΝΙΟΣ
Ελέω Θεού Μητροπολίτης Ιεραπύτνης και Σητείας
Προς τον Ιερό Κλήρο, τις Μοναχικές Αδελφότητες
και τον ευσεβή λαό της Θεοσώστου
Ιεράς Μητροπόλεως Ιεραπύτνης και Σητείας.
«Η τον χουν ουρανώσασα, τον χουν αποδύεται
και το από γενέσεως αποτίθεται κάλυμμα,
και τη γη το συγγενές αποδίδωσιν.
Η το ζην προξενήσασα,
προς παλίνζωον ανατρέχει μετάστασιν,
και τόπον εισοικίζεσαι, ζωαρχικόν ανάλωτον»
(Άγιος Ανδρέας Κρήτης).
Η βιωματική εμπειρία, η θεολογική σκέψη και η ποιητική χαρισματική ικανότητα που διακρίνει τον Άγιο Ανδρέα, Αρχιεπίσκοπο Κρήτης, στους ερμηνευτικούς και εγκωμιαστικούς λόγους προς την Παναγία Μητέρα του Θεού, λιτά και περιεκτικά αποδίδει το νόημα της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Η εορτή αυτή ως «το τελευταίον … απ᾽ αυτή μυστήριον» (Ιδιόμελο λιτής εορτής) συνδέεται με όλα τα άλλα θαυμαστά σημεία, που σημάδεψε ο Δημιουργός Θεός στη ζωή της Παναγίας. Από την αρχή της επίγειας ζωής της με το θαυμαστό και παράδοξο γεγονός της γεννήσεώς Της μέχρι και το τελευταίο γεγονός της Κοιμήσεώς Της αποδεικνύεται η ζωντανή παρουσία και πρόνοια του Θεού στη ζωή Της.
Έτσι γίνεται και στη ζωή κάθε πιστού. Τον πρώτο λόγο έχει ο Θεός απ᾽ την αρχή έως το αναπόφευκτο τέλος της ζωής του, που όμως γίνεται αρχή τελειότητας και αιωνιότητας. Είναι η αγάπη του Θεού για τον άνθρωπο και για την ανθρωπότητα όλη, που φροντίζει και προνοεί απ᾽ τη γέννηση έως το θάνατο και απ᾽ την αναγέννηση έως την αιωνιότητα και αφθαρσία. Ο ουράνιος Πατέρας προετοίμασε την ανθρωπότητα να δεχθεί τη γέννηση του Υιού Του, να Τον γνωρίσει, να Τον πιστέψει και να Τον ακολουθήσει από τότε που προετοίμασε το ιερό πρόσωπο της Παναγίας για να γίνει Μητέρα Του.
Η Παναγία συνέβαλε στο έργο της σωτηρίας μας, ώστε να φανερωθεί ο Υιός του Θεού, ο Ιησούς Χριστός, και με την άφθορο κύηση και γέννηση και με την Ανάστασή Του. Ο ουράνιος Θεός δεν απέρριψε, ούτε καταδίκασε τον κόσμο στην απώλεια, αλλά βρήκε τρόπο, βρήκε το ιερό πρόσωπο της Μητέρας Του να εισέλθει στον κόσμο ως Υιός Θεού και να αναγεννήσει τον κόσμο και τον άνθρωπο με την Ανάστασή Του. Και με την Κοίμηση της Θεοτόκου, όπως και με την γέννησή Της αποδεικνύεται ότι «νενίκηνται της φύσεως οι όροι εν σοι Παρθένε Άχραντε…», γιατί υπάρχει υπεράνω των φυσικών νόμων Θεός στοργικός, που εισχωρεί στον κόσμο αυτό εδώ, για να υψώσει τον κόσμο και τους ανθρώπους πάνω απ᾽ τον κόσμο, στο ύψος της θείας δόξης.
Έτσι, όπως η Παναγία περιβλήθηκε και πλουτίσθηκε με τη θεία δόξα και τα θεϊκά χαρίσματα, και κάθε άνθρωπος, που αγαπά τον Θεό και ποθεί την αιώνια δόξα και σωτηρία του, θα την εύρει στον Θεό ακόμα απ᾽ αυτή τη ζωή και θα συνεχίσει και στην άλλη. Ο θάνατος δεν θα είναι καταλυτικός και τέρμα στη ζωή του, αλλά θα είναι κοίμηση, ύπνος βαθύς, που σε ξυπνά στην απέναντι του τάφου ζωή, την άφθαρτη και αληθινή.
Η εικόνα του σημερινού κόσμου με τη μόλυνση του περιβάλλοντος, την οικολογική καταστροφή, τις πυρκαγιές και τις θεομηνίες δεν μπορεί να είναι η μοναδική μορφή της υπάρξεώς του. Ούτε και ο σημερινός καταπιεσμένος και τραυματισμένος από τα αξεπέραστα δεινά της εποχής του άνθρωπος μπορεί να έχει αυτή μόνο την επιλογή. Η ίδια η ζωή κάποιο άλλο νόημα κρύβει και η κάθε κρίση της εποχής, τον προτρέπει και τον ενεργοποιεί να γυρίσει πίσω, να βρει τις ρίζες του, τη γέννηση και την αιτία των κακών περιστάσεων και αναγκών της ζωής. Να αναθεωρήσει την έκβαση της αναστροφής και να μιμηθεί στην πίστη, όλους όσοι ήταν άνθρωποι, αλλά με τη Χάρη του Θεού ξεπέρασαν τα ανθρώπινα.
Πρώτος άνθρωπος-υπόδειγμα σε μας η Παναγία Μητέρα μας. Η Κοίμησή Της απέδειξε ότι κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει τον θάνατο, μπορεί όμως να τον αξιοποιήσει. Να τον αγιάσει στηρίζοντας την ελπίδα του στον Νικητή του θανάτου τον Ι. Χριστό και στις θεομητορικές πρεσβείες στη μετά θάνατον ζώσα Παναγία μας. Το αίσθημα του κενού χώρου, που συνοδεύει πολλές φορές τον άνθρωπο και τον οδηγεί σε αδιέξοδο είναι ιερός χώρος, που γεμίζει μόνον ο Θεός. Η συνείδηση του ανθρώπου για τη φθαρτότητα του κόσμου και την ανθρώπινη αδυναμία και ανασφάλεια δημιουργεί συνείδηση, ότι πέραν από τον κόσμο αυτό, πρέπει να υπάρχει άλλη πραγματικότητα, άλλη εμπειρία, όχι του ορίου αλλά του απέραντου για να μη νιώθεις την έλλειψη και να βρίσκεις ανάπαυση και ζωή. Έτσι μπορεί ακόμα και ο θάνατος να γίνει πέρασμα, διάβαση απ᾽ την εγκοσμιότητα στην αφθαρσία, στην αιωνιότητα. Η υπεράνω των ελλείψεων και ορίων και περιστάσεων εγκοσμιότητα δημιουργεί μια άλλη υπερβατική κατάσταση αιωνιότητας που είναι μόνο ο Θεός. Κι αυτή την υπέρβαση και τη μετάβαση απ᾽ τα γήϊνα και καθημερινά θα γευθούμε όλοι μας με το θάνατό μας, το τελευταίο γεγονός και επεισόδιο της παρούσης ζωής. Ας το αξιοποιήσουμε με βοηθό την Παναγία μας, που κι αυτή ως άνθρωπος έζησε, αλλά ξεπέρασε, αξιοποίησε έχοντας οντολογικό και ουσιαστικό σύνδεσμο με την πηγή της ζωής, τον Ιησού Χριστό.
Τότε ζούμε τη ζωή κι όχι τον θάνατο. Τότε αποδίδομε στη γη το χοϊκό κάλυμμα του σώματος για να πετάξει ελεύθερη η ψυχή προς τον Δημιουργό της και Κύριο. Για να λάβει ζωαρχική και αιώνια ζωή, ανάσταση και μετάσταση.
Στη ζωή του πιστού και στη ζωή της Εκκλησίας, όπως ψάλλομε στην Παναγία, έχομε πάντα «το θαύμα εν θαύματι διπλούν» δηλ. το ανθρώπινο στοιχείο με το θεϊκό, την ανθρώπινη ατέλεια με τη θεϊκή φροντίδα και πρόνοια. Ένα διπλό τέτοιο θαυμαστό γεγονός, που λαμπρύνει φέτος περισσότερο τη γιορτή της Παναγίας μας, είναι η πρώτη Θεία Λειτουργία, που τελείται σήμερα μετά την μικρασιατική καταστροφή στον ιστορικό Πόντο, στο ιερό Παλαίφατο Μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά. Ύστερα από 88 χρόνια, από το έτος 1922 που τα ανθρώπινα πάθη και μίση ξερίζωσαν τον Ελληνισμό από τον Πόντο και μαζί μ᾽ αυτόν σταμάτησε η λειτουργία της ιστορικής Μονής της Παναγίας Σουμελά. Φέτος λειτουργεί ο μεγάλος της Οικουμένης Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως κ. κ. Βαρθολομαίος με πλειάδα Αρχιερέων και Ιερέων και με τη συμμετοχή χιλιάδων πιστών απ᾽ όλο τον κόσμο την ιερά Κοίμηση της Παναγίας, όπου είναι αφιερωμένη η Μονή. Είναι Κυριακή ημέρα, ημέρα αναστάσιμη και χαρμόσυνη. Σήμερα ζει από τον 4ο αι. που ιδρύθηκε τη νεκρανάστασή της η Μονή.
Ζει τη διαχρονική ύπαρξή της, την αγιοπατερική ζωή της, την αναστάσιμη νίκη στη φθορά του χώρου και του χρόνου, που νικά η δύναμη της πίστεως του Θεού. «Αύτη εστιν η νίκη η νικήσασα τον κόσμον η πίστις ημών» και «τις Θεός μέγας, ως ο Θεός ημών, ο ποιών θαυμάσια μόνος». Αυτός που δεν λησμονεί, αλλά συνεχίζει να ευεργετεί τον κόσμο και τους εν τω κόσμω πιστούς με τέτοια αναπάντεχα και υπέρλογα θαυμάσια, σημεία τεράστια της θείας δυνάμεως.
Είναι σημαντικό γεγονός γιατί βλέπομε την Παναγία μας αδιάκοπα να ευλογεί και να ευεργετεί το Γένος μας και να δηλώνει με τέτοια γεγονότα τεράστια τη θεομητορική αγάπη και προστασία. Άκουσε τις προσευχές και την αγωνία του Πατριάρχου μας να λειτουργούν οι Εκκλησιές των προγόνων μας. Να επανασυνδέουμε το παρελθόν με το παρόν για να έχουμε και μέλλον. Να εξαλείψουμε απ᾽ τη σκέψη μας τις απάνθρωπες και σκληρές στιγμές του εθνοφυλετισμού, του φανατισμού και της μισαλλοδοξίας με τη θεία Λειτουργία, κατά την οποία γίνεται μία ποίμνη αγγέλων και ανθρώπων.
Ας διδαχθούμε από το αναπάντεχο αυτό γεγονός της Θείας Λειτουργίας στη Μονή Παναγίας Σουμελά στον ιστορικό Πόντο, ότι σήμερα η Παναγία δεν μας εγκατέλειπε. Συνεχίζει τις ευεργεσίες στο Γένος μας, στο Οικουμενικό μας Πατριαρχείο και σ᾽ όλο τον κόσμο γιατί σώζει αεί ως Μητέρα την κληρονομία Της, τα παιδιά Της. Αμήν.
Ιεράπετρα, Εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου 2010
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ο Ιεραπύτνης και Σητείας ΕΥΓΕΝΙΟΣ
