του Λεωνίδα Γ. Κουδουμογιαννάκη
Την ανάγκη για αναθεώρηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (Γ.Π.Σ.) Ιεράπετρας έχουν απαιτήσει, δυόμιση χρόνια τώρα, κάτοικοι των περιοχών, ο αγροτικός κόσμος της περιοχής, επιχειρηματίες, τεχνικά γραφεία, επενδυτές, μεσιτικά γραφεία και όλοι όσοι έχουν θιχθεί από τις προβλεπόμενες ρυθμίσεις που ισχύουν, χωρίς μέχρι σήμερα να έχει το θέμα τεθεί σε διαβούλευση με φορείς και συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο.
Το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΓΠΣ) του καποδιστριακού Δήμου Ιεράπετρας είναι σε εφαρμογή από τις 19 Οκτωβρίου 2009 και στοχεύει στην οργάνωση του χώρου σύμφωνα με τα συμφέροντα και τις επιλογές μιας συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδας με συγκεκριμένα συμφέροντα όπως έχουν καταγγείλει φορείς της περιοχής. Απαξιώνει περιοχές στις οποίες διαφαίνεται οικιστική ανάπτυξη και οικοδομική δραστηριότητα. Απαξιώνει περιουσίες, ιδίως σε Ζώνες Περιορισμού και Ελέγχου της Δόμησης (ΖΠΕΔ) και Περιοχές Ειδικής Προστασίας (ΠΕΠ).
Κάτοικοι, επιχειρηματίες, μεσιτικά γραφεία, επενδυτές και ο αγροτικός κόσμος της περιοχής έχουν εκφράσει από την πρώτη στιγμή την διαφωνία τους για το Γ.Π.Σ. που υπεγράφη από το Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας κ. Σεραφείμ Τσόκα στις 30 Σεπτεμβρίου 2009, έχει δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως αρ. φύλλου 530, 19 Οκτωβρίου 2009 και προβλέπει μια σειρά από ρυθμίσεις που ουσιαστικά βάζουν φραγμό στην προοπτική ανάπτυξης. Όλοι αυτοί έχουν έντονα διαμαρτυρηθεί για την μη έγκαιρη ενημέρωση για το μεγάλο θέμα αυτό από το Δήμο και από τοπικούς εκπροσώπους.
Συγκεκριμένα, η διαμαρτυρία εστιάζεται σε Ζώνες Περιορισμού και Ελέγχου Δόμησης (ΖΠΕΔ) του σχεδίου, οι οποίες καλύπτουν 66.700 στρέμματα γης του Δήμου με πολεοδομικούς περιορισμούς στην κατοικία, στην ανάπτυξη βιοτεχνικών δραστηριοτήτων, θερμοκηπιακών καλλιεργειών, τουριστικών μονάδων και άλλων δράσεων. Περιοχές περιορισμού δόμησης έχουν οριστεί στο Καβούσι, Παχεία Άμμο, Βασιλική, Μοναστηράκι, στην κοινότητα Κάτω Χωριού, Βαϊνιά, Άγιο Ιωάννη, Κουτσουνάρι, Καλαμαύκα, Ανατολή, Μάλλες και Μύρτο.
Αντιαναπτυξιακοί περιορισμοί
Στις περιοχές αυτές (ΖΠΕΔ) υπάρχει περιορισμός της κατοικίας σε 120 τ.μ. με ανώτατο ύψος τα 4,5 μέτρα. Ουσιαστικά απαγορεύεται η ανοικοδόμηση διώροφης κατοικίας! Στις 24 Περιοχές Ειδικής Προστασίας (ΠΕΠ), που καλύπτουν 66.700 περίπου στρέμματα του Δήμου, επιτρέπεται κάλυψη μόνο 120 τ.μ. σε όλη την περιοχή. Συγκεκριμένα επιτρέπεται να εκδοθούν μόνο δύο οικοδομικές άδειες από 60 τ.μ. η κάθε μία.
Στην πραγματικότητα εμποδίζει την όποια ανάπτυξη μπορεί να υπάρξει στην περιοχή αυτή. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα στις παραλίες του Θόλου στο Καβούσι, και στην Παχεία Άμμο, όπου απαγορεύεται η ανέγερση κτισμάτων εστίασης, συνολικά πάνω από 120 τ.μ. σε όλο το παραλιακό μέτωπο! Απορία των κατοίκων είναι ο πολεοδομικός φραγμός στις παραλίες του βόρειου μετώπου του Δήμου, την στιγμή που αναπτύσσονται οι διπλανές παραλίες του Δήμου Αγίου Νικολάου στο κόλπο Μεραμβέλλου. Η περίπτωση αυτή είναι από τις κραυγαλέες περιπτώσεις και έχει γεννήσει πολλά ερωτηματικά για το τι συνέβη στο παρασκήνιο ή ακόμα για τις επιλογές στην εξυπηρέτηση συγκεκριμένων συμφερόντων.
Στις περιοχές (ΖΠΕΔ), για τις εμπορικές αποθήκες και γραφεία το ανώτατο επιτρεπόμενο ύψος είναι 4,5 μ., όταν σήμερα ένα σύγχρονο βιομηχανικό κτίριο για να είναι λειτουργικό πρέπει να έχει ελάχιστο ύψος 6 μέτρα. Ουσιαστικά, έντεχνα αποκλείει την βιοτεχνική δραστηριότητα στις περιοχές αυτές. Μόνο τυροπιτάδικα και βιοτεχνίες πίτσας και γλυκών μπορούν να έχουν κάποια τύχη.
Οι Ζώνες Περιορισμού και ελέγχου Δόμησης έχουν επεκταθεί σε γεωργικές ζώνες σε μεγάλο μήκος, με απαγόρευση των εντατικών καλλιεργειών όπως για παράδειγμα θερμοκήπια, που είναι ο βασικός αιμοδότης της ανάπτυξης στην περιοχή της Ιεράπετρας.
Η εφαρμογή του ΓΠΣ δεν κατάφερε να αποτρέψει την ελεύθερη βόσκηση, ουσιαστικά την ασυδοσία στην ύπαιθρο και την δημιουργία νέων αυθαίρετων κτηνοτροφικών μονάδων όπως ρητά όριζε. Δεν έχει κανένα μηχανισμό αποτροπής και ελέγχου.
Απαγορεύει τη βιομηχανική και βιοτεχνική δραστηριότητα στις περιοχές αυτές. Κατά παρέκκλιση επιτρέπονται δραστηριότητες που συνάδουν με τον αγροτουρισμό (μικρές μονάδες συσκευασίας και πώλησης αγροτικών προϊόντων, κ.λ.π.).
Απαγορεύονται μεγάλες τουριστικές μονάδες. Κατά παρέκκλιση επιτρέπονται μόνο τουριστικές μονάδες εναλλακτικών μορφών τουρισμού έως 50 κλίνες στις ΖΔΕΠ 1,2, και 3α.
Από τις πρώτες διαμαρτυρίες που εκδηλώθηκαν πριν από δυόμιση χρόνια ήταν από τις Κοινότητες Καβουσίου και Παχείας Άμμου, του βόρειου μετώπου του Δήμου Ιεράπετρας, περιοχές με προοπτική ανάπτυξης μιας και βρίσκονται σε κεντρικό σημείο του νομού, περιοχές που έχουν όλες τις δυνατότητες επενδύσεων στον τουριστικό τομέα.
Είναι απαράδεκτος και προκλητικός ο φραγμός που βάζει το Γ.Π.Σ. του Δήμου Ιεράπετρας στην ανάπτυξη τουριστικών μονάδων στις περιοχές αυτές. Μόνο αφελής πρέπει να είσαι για να καταλάβεις την πραγματική στόχευση του και τα ιδιαίτερα συμφέροντα που εξυπηρετεί σε βάρος αυτής της περιοχής.
Ιδιαίτερα στην περιοχή της Παχείας Άμμου δεν έχουν καθοριστεί με σαφήνεια τα όρια των αρχαιολογικών ζωνών από τις εφορίες αρχαιοτήτων, ώστε να απεγκλωβιστεί η περιοχή από τον γενικό χαρακτηρισμό ως αρχαιολογικής σε όλο το μήκος και πλάτος της χωρίς καθορισμένα όρια.
ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ή ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ Γ.Π.Σ.
Ενώ από την πρώτη στιγμή που τέθηκε το θέμα της αναθεώρησης η δημοτική αρχή στάθηκε θετικά στο αίτημα των κατοίκων, μέχρι σήμερα δεν έχει φέρει το θέμα στο Δημοτικό Συμβούλιο για συζήτηση.
Η έξοδος από την οικονομική κρίση και η οικονομική ανάπτυξη δεν έρχεται, όσο και αν επιμένουν μερικοί, από τις μεγάλες επενδύσεις ξένων επενδυτών που τόσα χρόνια προσδοκούν. Έρχεται από επενδύσεις μικρομεσαίων επιχειρήσεων που αποτελούν την ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας και φυσικά από τις δημόσιες επενδύσεις. Όταν ένα Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο βάζει τροχοπέδη σ’ αυτή την μορφή ανάπτυξης και κυρίως σε περιοχές που έχουν όλες τις προοπτικές, διερωτάται γιατί υπάρχει αυτή η καθυστέρηση στην χρονοβόρο διαδικασία αναθεώρησης.
Την δυνατότητα αναθεώρησης ή τροποποίησης του ΓΠΣ προβλέπει ο Ν 2508/97 (ΦΕΚ-124/Α/13-6-97). Βάσει του νόμου αυτού είναι δυνατή η τροποποίηση ή η αναθεώρηση μετά την παρέλευση της πενταετίας. Αναθεώρηση ή τροποποίηση σε χρονικό διάστημα μικρότερο της πενταετίας κατ’ εξαίρεση είναι δυνατή μόνο υπό κάποιες προϋποθέσεις.
Στην παράγραφο 7 ο Νόμος 2508/97 αναφέρει: “Αναθεώρηση ή τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου δεν επιτρέπεται πριν παρέλθει πενταετία από την έγκριση του. Στο χρονικό αυτό διάστημα είναι κατ’ εξαίρεση δυνατή η τροποποίηση του σχεδίου μόνον προκειμένου: α) να καθοριστούν περιοχές ειδικής προστασίας, β) να καθοριστούν ζώνες ειδικών περιβαλλοντικών ενισχύσεων και γ) να αντιμετωπιστούν εξαιρετικές πολεοδομικές ανάγκες που δεν μπορούν να καλυφθούν στο πλαίσιο του ισχύοντος ΓΠΣ και αφορούν τον κοινωνικό εξοπλισμό της πόλης ή την εφαρμογή έργων ό προγραμμάτων ή κυκλοφοριακών παρεμβάσεων μεγάλης κλίμακας ή τεχνικής υποδομής”.
