UN Water 2013“Το νερό είναι η κινητήρια δύναμη όλης της φύσης’”
(Leonardo da Vinci)

Πολύτιμο όσο και η ζωή αλλά και αναπόσπαστο κομμάτι που πολιτισμού και της ευημερίας μας, παρουσιάζεται σαν πρότυπο του τέλειου υγρού και διαθέτει τεράστια ζωτική και θρεπτική αξία σε σημείο μάλιστα που κανένας άνθρωπος, ζώο η φυτό, δεν μπορεί να ζήσει χωρίς αυτό.

Με βιολογικές δράσεις το νερό βοηθά στη μεταφορά θρεπτικών ουσιών και οξυγόνου στα όργανα και τους ιστούς, αποβάλλει τις τοξίνες, ρυθμίζει τη λειτουργία του κυκλοφορικού και του πεπτικού συστήματος, της πίεσης του αίματος και της θερμοκρασίας σώματος. Επομένως, το νερό είναι ίσως η πιο απαραίτητη τροφή, εφόσον πεθαίνει κανείς 10 φορές γρηγορότερα από δίψα παρά από πείνα.

Το “πολύτιμο” αυτό υγρό, λατρεύτηκε και θεοποιήθηκε στο παρελθόν, αλλά και στις μέρες μας έχει μετατραπεί σε κάτι “καυτό” και μυστηριώδες, καθώς η αναζήτησή του και εξεύρεσή του σε άλλους πλανήτες, π.χ. Σελήνη, Άρης, αποτελεί μείζον ζήτημα (γιατί άραγε δεν αναζητούν χρυσάφι ή διαμάντια). Συνάμα, μελετάται η δράση του ως στοιχείο μνήμης, αφού ο εγκέφαλος αποτελείται κατά το ήμισυ (ίσως και περισσότερο) με στοιχεία νερού. Από την άλλη πλευρά, σε πολλές περιοχές της γης το νερό αποτελεί μια σοβαρότατη αιτία αντιπαραθέσεων και συγκρούσεων. Τα πράγματα, ίσως γίνουν περισσότερο δυσοίωνα καθώς σύμφωνα με στατιστικές τα επόμενα 50 χρόνια το διαθέσιμο νερό ανά άτομο θα περιοριστεί στο μισό, ενώ σε 100 χρόνια ο μισός πληθυσμός παγκοσμίως θα υποφέρει από την έλλειψή του. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι σε μερικές περιοχές του πλανήτη, ότι ένα λίτρο εμφιαλωμένο νερό κοστίζει περισσότερο από ένα λίτρο πετρέλαιο.

Και όμως πρόκειται για το κυρίαρχο στοιχείο στον πλανήτη μας, καθώς το 70% της επιφάνειάς του αποτελείται από νερό, το οποίο παραμένει πάντα σταθερό σε ποσότητα (αν και υποβαθμίζεται σε ποιότητα). Από αυτό το ποσοστό όμως, το 97% είναι θαλασσινό νερό και μόνο το 3% είναι πόσιμο, εκ των οποίων τα 4/5 βρίσκονται αποθηκευμένα υπό μορφή πάγου και χιονιού στους πόλους και τα βουνά. Το υπόλοιπο 1/5 του πόσιμου νερού χρησιμοποιείται κυρίως στη γεωργία (70%) και μόνο το 30% για ανθρώπινη κατανάλωση. Αναλογικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι αν όλο το νερό της γης βρίσκεται σε ένα ποτήρι, το συνολικό γλυκό νερό που μας αντιστοιχεί είναι μόνο μια σταγόνα!

Κατά τη διάρκεια του τελευταίου αιώνα, η κατανάλωση του νερού, αυξήθηκε έξι φορές, ενώ ο πληθυσμός της γης τετραπλασιάστηκε. Πιο συγκεκριμένα, οι Ευρωπαίοι και οι  Αμερικανοί καταναλώνουν 3 φορές περισσότερο νερό από τους Ινδούς και 20 φορές περισσότερο από τους Κενυάτες (200, 68, 10 λίτρα/ημέρα αντίστοιχα). Στον αντίποδα αυτού, το 20% των παιδιών του κόσμου δεν έχει επί καθημερινής βάσης τα περίπου 20 λίτρα πόσιμου νερό που του αναλογούν, γεγονός που αυξάνει σημαντικά τα ποσοστά της παιδικής θνησιμότητας. Γενικά στις Αφρικανικές χώρες, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε καθαρό νερό, ενώ το 80% των ασθενειών που μαστίζουν τις χώρες αυτές, οφείλονται στο γεγονός αυτό.

Όλες οι ανθρώπινες δραστηριότητες καταναλώνουν νερό, όμως η παραγωγή των τροφίμων παρουσιάζει πολύ μεγάλες καταναλώσεις. Η έλλειψη νερού μπορεί να αποτελέσει σημαντική αιτία υποσιτισμού ιδιαίτερα στις περιοχές που υπάρχει εξάρτηση της παραγωγής τροφίμων και της οικονομίας από την τοπική γεωργία.

Σημαντικό ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού «διψάει» εξ’ αιτίας των αναγκών όλων μας σε τρόφιμα. Σήμερα πρέπει να παραχθούν τρόφιμα για 7 δισεκατομμύρια ανθρώπους στον πλανήτη, ενώ αυτός ο αριθμός αναμένεται να αυξηθεί στα 9 δισ. έως το 2050.

Ο καθένας από εμάς χρειάζεται για πόση από 2 έως 4 λίτρα νερό ημερησίως, για οικιακή χρήση περίπου 150-180 λίτρα ημερησίως, αλλά απαιτούνται από 2.000 έως 5.000 λίτρα νερού για να παραχθούν τα τρόφιμα ημερήσιας κατανάλωσης ενός ατόμου. Για παράδειγμα, για την παραγωγή 1 κιλού βοδινού κρέατος καταναλώνονται 15.000 λίτρα νερού, για την παραγωγή 1 κιλού σιταριού καταναλώνονται 1.500 λίτρα νερού, για να παραχθεί ένα ποτήρι γάλα (225ml) καταναλώνονται 450 λίτρα νερού, μια σοκολάτα (~100 gr) 2.400 λίτρα νερού, ένα μπλουζάκι μακό (250 gr βαμβάκι) 2.700 λίτρα νερού, ενώ για να παρασκευαστεί ένα σουβλάκι (~180 gr) καταναλώνονται 380 λίτρα νερού.

Σύμφωνα με έρευνα του Βρετανικού Ινστιτούτου Μηχανολόγων Μηχανικών τα μισά τρόφιμα από αυτά που παράγονται ετησίως καταλήγουν σε κάδο απορριμμάτων ή σε κάποια χωματερή. Πιο συγκεκριμένα, το 30% με 50%, (ή αλλιώς 1,2 με 2,0 δισεκατομμύρια τόνοι τροφίμων από τους 4 που αντιστοιχούν στην συνολική παραγωγή) ετησίως καταλήγουν στα σκουπίδια, με την ποσότητα αυτή ολοένα να αυξάνεται. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη Βρετανία το 30% των καλλιεργούμενων λαχανικών δεν συλλέγονται από το χωράφι διότι δεν εκπληρώνουν τα αισθητικά κριτήρια και μόνο. Αντιστοίχως, στον αναπτυσσόμενο κόσμο οι σπατάλες τροφίμων εντοπίζονται κυρίως στα αρχικά στάδια της αλυσίδας παραγωγής. Έτσι οι απώλειες σε ρύζι ,φτάνουν το 40% – 80% της συνολικής παραγωγής και οφείλονται κυρίως σε πλημμελείς συνθήκες συντήρησης και μεταφοράς.

Στην ίδια έρευνα υπογραμμίζεται ότι ποσότητες νερού υπολογιζόμενες σε 550 δισεκατομμύρια κυβικά χρησιμοποιούνται για την παραγωγή σιτηρών που τελικά δεν φτάνουν «στο πιάτο του καταναλωτή» (για διάφορους λόγους), την στιγμή που η παγκόσμια ζήτηση νερού ως το 2050 μπορεί να φτάσει τα 13 δισεκατομμύρια κυβικά, για να υπάρξει μία αίσθηση της αλόγιστης σπατάλης νερού

Όλα τα παραπάνω οδηγούν στο συμπέρασμα ότι όσο δεδομένη και αν φαίνεται για τη δική μας κοινωνία η επάρκεια του αγαθού αυτού, το μέλλον του (και το μέλλον μας) εξαρτάται από την δική μας συμπεριφορά και υπευθυνότητα απέναντι του και απέναντι στο περιβάλλον γενικότερα.
Print Friendly, PDF & Email

Από manos