Η συρρίκνωση του εισοδήματος και κατ’ επέκταση το μαράζωμα της οικονομικής δραστηριότητας έχει οδηγήσει στην απελπισία την ελληνική κοινωνία, που αδυνατεί να εξοικονομήσει τα προς το ζείν
Η συρρίκνωση του εισοδήματος και κατ’ επέκταση το μαράζωμα της οικονομικής δραστηριότητας έχει οδηγήσει στην απελπισία την ελληνική κοινωνία, που αδυνατεί να εξοικονομήσει τα προς το ζείν

Κόκκινα δάνεια, κούρεμα, διαγραφή χρέους, ιδιωτικού ή δημόσιου. Αν είναι δυνατόν ! Γίνονται τέτοια πράγματα ;

Δεν χρειάζεται νομίζω να περιγράψω την δεινή κατάσταση που έχουν περιέλθει τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις, εξ αιτίας της πολιτικής της λιτότητας. Η συρρίκνωση του εισοδήματος και κατ’ επέκταση το μαράζωμα της οικονομικής δραστηριότητας έχει οδηγήσει στην απελπισία την ελληνική κοινωνία, που αδυνατεί να εξοικονομήσει τα προς το ζείν.

Κατά συνέπεια η αδυναμία εξυπηρέτησης των πιστωτικών υποχρεώσεων, που αντίθετα με την κρίση ακολουθούν ανοδικές –τοκογλυφικές τάσεις έχει γίνει τρομερός εφιάλτης. Τόκοι τακτικοί, υπερημερίας, εκπρόθεσμοι, ληξιπρόθεσμοι, έξοδα κίνησης, έξοδα φακέλου, έξοδα ειδοποίησης, ασφαλίσεις, εγγυήσεις και ότι άλλο παράγει ο …τραπεζικός νους, συσσωρεύονται και ετοιμάζουν τη θηλιά στη ζωή και τη περιουσία.

Ο χορός, βέβαια, της επικοινωνιακής προπαγάνδας καλά κρατεί : Τι άλλο έχουμε ν’ ακούσουμε απ’ όλους αυτούς τους ανεύθυνους λαϊκιστές ! Όλο αυτό το αριστερό και όχι μόνο “συνοθύλευμα” (συριζα,κκε,ανταρσυα,παμε.ανελ κλπ), προεξάρχοντος του συ.ριζ.α. που θέλει, λέει, να πρωτοστατήσει και να κυβερνήσει, δεν σέβεται τις θυσίες που κάνει ο λαός μας με τα μνημόνια!

Αντίθετα οι “υπεύθυνες” πολιτικές δυνάμεις του κυβερνούν σήμερα (σ.σ. και τα προηγούμενα 100 χρόνια !) εργάζονται «μεθοδικά» σε «αγαστή» συνεργασία με τους ευρωπαίους, υπερατλαντικούς και λοιπούς εταίρους μας και πιστωτές για το …καλό του τόπου !

Κι όμως, όσο κι αν φαίνεται απίστευτο, όχι μόνο έχουν ξαναγίνει τέτοια πράγματα, αλλά και ένα από τα πρώτα εφαρμοσμένα παραδείγματα έγινε εδώ στον τόπο μας, στην Κρήτη.

Στις απαρχές της Κρητικής Πολιτείας, της γνωστής περιόδου της Αυτονομίας υπό την επικυριαρχία του Σουλτάνου, από τα πρώτα νομοθετήματα και μάλιστα με εισήγηση-σύνταξη του Ελ.Βενιζέλου (Εθνάρχη ή προδότη, διαλέξτε…) είναι αυτά «κατά των αισχροκερδών» (υπαριθμόν 153) και «κατά των κακόπιστων οφειλετών» (sic !) (υπαριθμόν 154).

Μεταφέρω μια σχετική ιστορία :

Τα χρέη, τα οποία βαρύνουσι και καταθλίβουσι τα ελαιοφόρα χωρία, τα μη παράγοντα επαρκή σιτηρά, δεν παρατηρούνται εις τα χωρία του λεκανοπεδίου Χανδρά. Αν εις αυτά δεν υπάρχωσι οι μεγάλοι των ελαιοφόρων χωρίων κεφαλαιούχοι, οίτινες εφαρμόζοντες και τα περίφημα σελέμια, την απαισιοτέραν ταύτην του εμπορίου μορφήν, υπερπλουτούσι, δεν υπάρχουσιν όμως ουδέ οι των χωρίων πάμπτωχοι, των οποίων και αυτή η πενιχρά καλύβη ανήκει εις τον σελεμιτζήν ελαιοέμπορον.

Σελέμι είναι λέξις τουρκική σημαίνουσα προπώλησις. Εις τι συνίσταται η επαίσχυντος αυτή του εμπορίου μέθοδος καταφαίνεται εκ του επομένου παραδείγματος. Αγοράζων τις επί πιστώσει κριθήν, από την έξωθεν εισαγομένην (η του τόπου παραγωγή δεν επαρκεί εις την κατανάλωσιν), ή άλλα εμπορεύματα αξίας γροσίων 200 (επί παραδείγματι), αναλαμβάνει δια σενετίου (γραμματίου) την υποχρεώσιν να παραδώση «όταν βγή το λάδι» οκάδας 80 εξ αυτού (υπολογίζεται εις το ήμισυ της συνήθους τιμής των 5 γροσίων).

Αν δε εξ αφορίας των ελαιών ή εξ άλλου λόγου δεν παραδωθή το έλαιον, υποχρεούται υπό του υπογραφέντος γραμματίου του να πληρώση αυτό προς την ακεραίαν την τρέχουσαν τιμήν ήτοι προς γρ.5 εκάστην οκάν, καταβαλλών εν όλο 400 γρόσια, το διπλάσιον δηλ. της αξίας του αγορασθέντος εμπορεύματος. Αν δε μηδέ το χρηματικόν τούτο ποσόν κατεβάλη, αναγκάζεται «ν΄αλλάξη σενέτι» και να «κόψη λάδι» πάλιν προς 2 ½ λογιζόμενον, οκάδας 160, υπό τον όρον πάντοτε να πληρώνη αυτό προς γρ.5, αν δεν το παραδώση, καταβαλών εν όλω γρ. 800, ή «ν΄αλλάξη σενέτι» πάλιν και να «κόψη λάδι».

Τοιουτοτρόπως το κριθάρι γίνεται λάδι, το λάδι γίνεται γρόσια, τα γρόσια πάλιν λάδι και ούτω καθ’εξής, με αποτέλεσμα να διπλασιάζεται εκάστοτε η οφειλή. Το ως άνω αρχικόν ποσόν των 200 γροσίων θα δύναται ούτω να ανέλθη εντός πενταετίας εις γρόσια 3200. Αποδίδον τόκον 320% ετησίως. Αλλ’ εάν καταλήξη και εις τα Δικαστήρια, οπότε και θα τοκίζεται δια των τόκων και των δικαστικών εξόδων, με τελικόν αποτέλεσμα να πωληθή ολόκληρος η γεωργική περιουσία δια την μικράν αρχικήν οφειλών των 200 γροσίων.

Τοιούτοι εκ σελεμίων οφειλέται –ας τους θεωρήσουμεν και ολίγον ή πολύ αμελείς ή και κακοπίστους εις τας υποχρεώσεις των- έμειναν πολλοί εις τον δρόμον, άλλοι ηναγκάσθησαν να δουλεύωσιν εις τον δανειστήν των μη μόνον ψήφον, αλλά και εαυτούς δια πάσαν δουλείαν παρέχοντες, ίνα μη εξωσθώσιν εκ της περιουσίας των, δουλοπάροικοι εν αυτή εγκαθιστάμενοι, αυτοί και οι απόγονοι των. Εγγεγραφέντες άπαξ εις τα τεφτέρια του Σελεμιτζή δεν κατορθώνουν πλέον να ελευθερωθώσιν. Όσα εκάστοτε δια προϊόντων ή δι’ εργασιών των καταβάλλουν απορροφώνται υπό των τόκων της μεγάλης οφειλής των.

Και δεν ήταν υλική μόνον των οφειλετών η καταστροφή, αλλά και ηθική. Είναι εξαχρίωσις κοινωνική. Εναντι τέτοιου είδους απαιτήσεων ευρισκόμενοι μηχανώνται τα πάντα με την σειράν των, εφ΄όσον δύνανται, δια να αποφύγωσι την οφειλήν των, δόλιοι και κακόπιστοι αποβαίνοντες. Τούτο δε ού μόνον δια τα άδικα των σελεμίων, αλλά και τα δίκαια χρέη αυτών. Εντεύθεν δημιουργήθηκε κατάστασις η οποία πλήττει σοβαρώς και αυτούς τους αξιόπιστους οφειλέτας και τους φιλοδίκαιους πιστωτάς.

Πόσον δε δια τοιούτου εμπορικού τρόπου, του των σελεμίων, άνθρωποι, κεφάλαια μεν ελάχιστα, δεξιότητα όμως ικανήν περί την χρήση των σελεμίων και σκληρότητα τινά διαθέτοντες, ανηψώθησαν εις υψηλόν οικονομικό και κοινωνικόν επίπεδον, δεικνύει το επόμενον παράδειγμα.

Ότε κατά το 1879 έγινα υπό ειδικής επί των χρεών Επιτροπής (Commission) εξελέγξεις και περικοπαί των δι’ αισχροκερδείας προκυψάντων χρεών, απεκόπησαν από μόνων των σενετίων του Φουνταλίδου, του οποίου η εμπορική τότε περιφέρεια δεν εξήρχετο πολύ των ορίων του μικρού Δήμου Ρουκάκας, τριακόσιαι όλαι χιλιάδες γροσίων, χωρίς και ούτω να κλονιστεί σοβαρώς η οικονομική του κατάστασις.

Αλλ’ είναι δίκαιον να ομολογηθή ότι η περί τον Φουνταλίδην μεγάλη ομάς, η εις πάντας τους Δήμους της Επαρχίας εξηπλωμένη προς σκοπούς εμπορικούς και πολιτικούς ή κομματικούς, δεν είναι η μόνη χρησιμοποιήσασα ευρύτατα τα σελέμια. Την εμιμήθησαν και άλλοι, εξ εκείνων μάλιστα οι οποίοι πρότερον κατηγόρουν αυτήν.   Όταν δ’ εκείνη, δεν έκρινεν πλέον άξιον εαυτής να μετέρχεται τοιαύτα εμπορικά μέσα, τα συνέχισαν ούτοι με τρόπον αυστηρότερον, επιδιώκοντες να πλουτίσωσιν και αυτοί ευκόλως και ταχέως.

Ούτως η Επαρχία επληρώθη Σελεμτζήδων, μικρών και μεγάλων, και υφίσταται μάστιγαν δεινήν. Η Τουρκική Δικαιοσύνη επέτρεπε τα σελέμια, κατ ‘ αντίθεσιν προς την προκάτοχον Ενετικήν, η οποία και αυτούς τους εκ των Εβραίων με σχετικώς ελαφρότερον τρόπον αισχροκερδούντες σκληρότατα εδίωκεν.

Εντεύθεν και το δημώδες : “Ν’ αγιάση χέρα που γραφε ν’αρθή η Κουμισσιόνα, γιατί πολλούς ορφάνεψε του Φουνταλίδ’ η Χιόνα” ( “Μύσων”, τομ.ΣΤ΄,σελ 37).

Η Κρητική Πολιτεία ευθύς εκ των πρώτων της εγκαταστάσεως αυτής έτους, έσπευσε εν πρώτοις μεν να ενισχύση σημαντικώς την υφιστάμενην Γεωργικήν Τράπεζαν (Κοινωφελές Ταμείον) καταθέτουσα εις αυτήν δύο εκατομμύρια χρυσών δραχμών εκ της υπό των τεσσάρων Προστατίδων Δυνάμεων προκαταβολής των τεσσάρων εκατομμυρίων, και ιδίαν Κρητικήν Τράπεζαν να ιδρύση, προς διευκόλυνσιν των τε γεωργών και των εμπόρων, των οφειλετών και των πιστωτών, έπειτα δε και αυστηρόν να ψηφίση νόμον (τον υπ’ αριθμόν 153) κατά των αισχροκερδών, ως και   έτερον (υπ’ αριθ.154) κατά των κακόπιστων οφειλετών.

Ο των νόμων τούτων συντάκτης (Ελευθ.Βενιζέλος) είχεν υπ’όψιν τον εν Αυστρία κατά των αισχροκερδούντων ισχύοντα νόμον, διό και κατηγορήθη υπό του Σκαλτσούνη, λέγοντος ότι δεν υπήρχον εν Κρήτη οι της Αυστρίας Εβραίοι τοκογλύφαι. Αλλ’ ο Σκαλτσούνης   φαίνεται ότι ηγνόει τους εν Κρήτη Σελεμτζήδες, τους παντός Εβραίου τοκογλύφου επικινδυνοτέρους.

Δια των ειρημένων δύο νόμων κατεπολεμήθησαν αμφότερα τα μεγάλα του εμπορίου κακά, το σελέμι, η απαισιωτέρα αύτη της εμπορικής απληστίας επινόησις, και η των οφειλέτών κακοπιστία και στρεψοδικία, απεδόθη δε εις το εμπόριον ηθική τις μορφή.

(απόσπασμα από τις ¨”Οδιπορικαί Αναμνήσεις” του Ν.Ι.Παπαδάκη ¨Από Λιμένος Σητείας εις Μονήν Καψάν 1895” έκδοση 1998 του Ο.Α.Σητείας με την επιμέλεια του Ν.Π.Παπαδάκη)

Άγιος Νικόλαος  2/11/2014

Μανόλης Σ.Μαρκάκης

Print Friendly, PDF & Email

Από giorgos