Καλλιτέχνες του δρόμου

Του Πάνου Σκουρολιάκου*


Εκτός εαυτού ο ελληνικός μικροαστισμός. Σήκωσαν κουρνιαχτό οι νοικοκυραίοι που δεν ανέχονται να συναντούν επαίτες στο δρόμο και μάλιστα  επαίτες καλλιτέχνες.

Η τέχνη, πρέπει να θεραπεύεται εντός των ελεγχομένων τειχών. Σε συναυλιακούς χώρους, Θέατρα, απαστράπτουσες γκαλερί, κοκ. Καταδιώκει λοιπόν όσους αποτολμούν να ζωγραφίσουν έξω στον ήλιο και τη βροχή, σε όσους προσφέρουν μουσικές νότες και θεατρικά δρώμενα σε μια πλατεία, έναν πεζόδρομο, σε ένα σημείο της πόλης  όπου οι άνθρωποι συνευρίσκονται, επικοινωνούν,  διασκεδάζουν.

Στην Θεσσαλονίκη των αντιθέσεων λοιπόν, οι μουσικοί του δρόμου μπήκαν στο στόχαστρο των αρχών και αναγκάσθηκαν να απευθύνουν επιστολή στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης. Με πρωτοβουλία του Νίκου Παρασκευόπουλου, 46 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ καταθέσαμε ερώτηση προς τους υπουργούς Εσωτερικών Και Πολιτισμού, με θέμα τις ποινικές διώξεις κατά των «μουσικών του δρόμου».  Κατόπιν αυτού, υπήρξε  άμεση κατάργηση του νόμου περί επαιτείας των καλλιτεχνών και έτσι οι μουσικοί, οι μαθητές των μουσικών γυμνασίων και των ωδείων, οι φοιτητές των μουσικών  τμημάτων των πανεπιστημίων αλλά και οποιοσδήποτε άλλος αισθάνεται πως μπορεί να απευθυνθεί στο κοινό του δρόμου, είναι σε θέση  να το κάνει  χωρίς να κινδυνεύει  να διωχθεί.

 Άραγε όλοι αυτοί οι αντιδρώντες αξιοπρεπείς συμπολίτες μας αγνοούν πως ανέκαθεν η τέχνη εκφράσθηκε στον δημόσιο χώρο; Στο πλάτωμα ενός οικισμού, στο χωράφι όπου οι παρθένες χόρευαν μιμούμενες την γέννηση και το μεγάλωμα των δημητριακών, προκαλώντας μια καλή σοδειά,  έως ότου οργανωθεί η τέχνη σε χώρους που  αποκλειστικά εξυπηρετούσαν  την άσκηση της. Και κυρίως σε χώρους όπου υπήρχε οικονομικός έλεγχος της δραστηριότητας.  Στον δρόμο γεννήθηκαν και μεγαλούργησαν είδη θεάτρου όπως η ιταλική Κομέντια Ντελ Άρτε, τα θρησκευτικά μυστήρια στη βόρεια Ευρώπη, οι κανταδόροι και μενεστρέλοι και τόσοι άλλοι.

 Σήμερα, οι ανάγκες που προκύπτουν από τις κοινωνικοοικονομικές καταστάσεις της εποχής, αναγκάζουν κάποιους καλλιτέχνες να βαδίσουν παράλληλα με το οργανωμένο θέαμα και να παρουσιάσουν την τέχνη τους όχι μέσα στο κτίριο ενός θεάτρου, αλλά έξω από αυτό. Στον δρόμο ή στην πλατεία. Να ζωγραφίσουν κάποιους δημόσιους ή εγκαταλελειμμένους ιδιωτικούς τοίχους, να γοητεύσουν ένα κοινό το οποίο δεν αναζητά εκείνη τη στιγμή την αισθητική απόλαυση, αλλά βρίσκεται σε έναν εμπορικό δρόμο για ψώνια. Που πηγαίνει ή επιστρέφει από τη δουλειά του και που χωρίς να το έχει προγραμματίσει βρίσκεται μπροστά σε μια μικρή συναυλία, ή απέναντι σε ένα έργο τέχνης. Εισπράττει το γεγονός και αν θέλει επιβραβεύει τον καλλιτέχνη με ότι και όσα θέλει. Ο δήμαρχος του Λονδίνου Sadiq Khan, εγκαινίασε ένα πρόγραμμα είσπραξης των φιλοδωρημάτων από  τους καλλιτέχνες του δρόμου, μέσω τραπέζης με τα περίφημα POS.

 Η «τέχνη του δρόμου» παγκοσμίως, έχει ξεφύγει από τη μιζέρια της αναξιοπρέπειας ή της επιβολής μικρόψυχων νόμων. Οι συνθήκες καλλιτεχνικής δημιουργίας και η επαφή με το κοινό σε έναν δημόσιο χώρο είναι το ζητούμενο για την δημιουργική παρουσία χιλιάδων καλλιτεχνών, όπου γης.

 Να θυμίσουμε την άφιξη εδώ είκοσι κορυφαίων «καλλιτεχνών του δρόμου» από όλη την Ευρώπη, που ήρθαν να αλλάξουν το μουντό πρόσωπο της Αθήνας ξεκινώντας από την Σχολή Καλλών Τεχνών για να καταλήξουν στα δημόσια κτήρια του Δήμου Νίκαιας– Ρέντη.

 Το 2015 στο Βερολίνο,  ο Ibo Omari, έγινε άθελα του ο δημιουργός ενός ολόκληρου κινήματος. Αντιδρώντας στις πολλές ζωγραφισμένες σβάστικες  σε δημόσιους χώρους, «έργα τέχνης» που συνοδεύουν την άνοδο της ακροδεξιάς και του ρατσισμού, τόλμησε και έσβησε μια τέτοια στην παιδική χαρά που έπαιζε ο γιος του. Σύντομα λοιπόν ήρθαν κι άλλοι κοντά του, δημιουργώντας τη δράση  «Paindback» με στόχο να μην υπάρχει τίποτα στους τοίχους του Βερολίνου  που να θυμίζει το Βερολίνο του Χίτλερ.

 Η τέχνη με ανοιχτούς ορίζοντες πάντα ενοχλούσε την συντηρητική κοινωνία.Και η τέχνη του δρόμου δεν μπορεί, παρά να είναι μια τέχνη ανοιχτών οριζόντων.Από δημιουργούς που δεν ελέγχονται. Που δεν εξαρτούν την ύπαρξη τους από συναλλαγές, κανενός είδους. Το θάρρος και η έμπνευσή τους τρομάζει. Και δημιουργεί τον  ρατσισμό  εναντίον τους.

 Τον ρατσισμό των μετρίων που καλά έχουν βολευτεί.

*Μέλος της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ και βουλευτής Περιφέρειας Αττικής.

Print Friendly, PDF & Email

Από giorgos