Το Εθνικό Σύστημα Υγείας στηρίχθηκε και στηρίζετε στους Νοσηλευτές ΔΕ οι οποίοι αναλογικά σήμερα αποτελούν το 45% του συνολικού αριθμού των Νοσηλευτών.
Οι μάχιμοι νοσηλευτές της πρώτης γραμμής των νοσοκομείων δεν βλέπουμε βοηθούς Νοσηλευτών αλλά Νοσηλευτές ΔΕ, συναδέλφους που κάνουν το καθήκον τους προς τον ασθενή.
Η ανάγκη της μετεξέλιξης της Νοσηλευτικής από πρακτικής σε επιστήμης οδήγησε στην δημιουργία των διαφορετικών βαθμίδων εκπαίδευσης.
Η εκπαίδευση των νοσηλευτών βασίζεται σε παρακολούθηση προγραμμάτων σπουδών σε σχολές δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και την χορήγηση της ανάλογης άδειας ασκήσεως επαγγέλματος. Στην Ελλάδα υπάρχουν τρία διαφορετικά εκπαιδευτικά επίπεδα αποφοίτων νοσηλευτικής σχολής. α) Νοσηλευτές Δ.Ε β) Νοσηλευτές Τ.Ε και γ) Νοσηλευτές Π.Ε.
Οι τρεις βαθμίδες εκπαίδευσης είναι τελικά και η αρχή του κατακερματισμού και των προβλημάτων των Νοσηλευτών στο χώρο εργασίας.
Το μείζων πρόβλημα είναι η ασάφεια του νοσηλευτικού ρόλου και η σύγχυση όσον αφορά τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες. Όμως παραδόξως τα παραπάνω δεν έχουν καμία επίπτωση στην ποιότητα της παρεχόμενης νοσηλευτικής φροντίδας λόγω της ευσυνειδησίας, της αυταπάρνησης, της ενσυναίσθησης και του επαγγελματισμού όλων των νοσηλευτών.
Το 2000 στην διάσκεψη του Π.Ο.Υ στο Μόναχο αναγνωρίζεται η συμβολή της παρεχόμενης νοσηλευτικής φροντίδας στην διασφάλιση της ποιότητα στις υπηρεσίες υγείας. Η βάση του πλαισίου που δραστηριοποιούνται οι νοσηλευτές είναι κυρίως αρχές και κανόνες που διέπονται από τα επαγγελματικά δικαιώματα και τα καθήκοντα των νοσηλευτών.
Τα επαγγελματικά δικαιώματα είναι νομοθετικά κατοχυρωμένα και στην ουσία διασφαλίζουν το πλαίσιο των εργασιών που καλούνται να επιτελέσουν οι ομάδες εργασίας που απευθύνονται. Αναφέρονται στο περιεχόμενο της εργασίας, το αντικείμενο και το μορφωτικό επίπεδο. Στην περίπτωση της Ελλάδας τα διαφορετικά επίπεδα επιστημονικής κατάρτισης, αντικατοπτρίζουν και διαφορετικά επαγγελματικά δικαιώματα για τους νοσηλευτές.
Στην καθημερινή πρακτική υπάρχει απουσία του καθηκοντολογίου των νοσηλευτών στο χώρο εργασίας τους. Τα κενά της μεγάλης έλλειψης νοσηλευτικού προσωπικού καλύπτονται νομότυπα με επικαλύψεις ρόλων και καθηκόντων.
Δηλαδή πιο απλά σε κάθε βάρδια που θα έπρεπε να υπάρχει Νοσηλευτής ΠΕ ή ΤΕ αυτό φαντάζει ουτοπικό, και οι Νοσηλευτές ΔΕ καλύπτουν τα κενά στελεχώνοντας επάξια τα τμήματα τους, καλύπτοντας βάρδιες μόνοι τους, με αναλογία ένας Νοσηλευτής ΔΕ με ένα μεγάλο όγκο ασθενών που ξεπερνούν πολλές φορές τα 40-50 άτομα.
Μόνο οι μάχιμοι νοσηλευτές των νοσοκομείων που βρίσκονται πάνω από το προσκέφαλο του ασθενή και όχι αυτοί που γνωρίζουν την Νοσηλευτική «θεωρητικώς» ξέρουν ότι οι Νοσηλευτές ΔΕ που αποτελούν το 45% των Νοσηλευτών, τόσα χρόνια αποτελούν τον κορμό και στηρίζουν την Νοσηλευτική και τα νοσοκομεία με το έργο τους.
• Δουλεύουν μόνοι στη βάρδια
• Εκπαιδεύουν όλες τις κατηγορίες νεοδιοριζόμενων
• Εργάζονται χωρίς εξαιρέσεις σε όλα τα τμήματα του νοσοκομείου
• Δίνουν την μάχη για την ζωή των ασθενών με τον ίδιο απαράμιλλο ζήλο
και
• Αμείβονται λιγότερο για το ωράριο τους.
• Βρίσκουν κλειστές πόρτες για την αναβάθμιση των τυπικών τους προσόντων.
Γιατί απλώς στους χώρους των νοσοκομείων στο πλείστων των περιπτώσεων δεν υπάρχει καμία πρόθεση συνεχιζόμενης εκπαίδευσης και κατάρτισης και μεθόδων παρακίνησης.
Όμως η αλήθεια είναι ότι όταν ένας ασθενής προσέρχεται στο νοσοκομείο για να λύσει το πρόβλημα της υγείας του το τελευταίο που τον ενδιαφέρει είναι η «ταμπέλα». Τι πτυχίο δηλαδή έχει ο Νοσηλευτής που το περιθάλπει.
Όχι, δεν μιλούμε για εξομοίωση των πτυχίων όταν λέμε για ενιαίο κλάδο.
Όμως ένας ενιαίος κλάδος που να συμπεριλάβει και τις τρείς βαθμίδες εκπαίδευσης ώστε να αποτελεί τον Ενιαίο Κλάδο Νοσηλευτικής και όχι νοσηλευτών, πιστεύουμε ότι είναι εφικτός.
Σήμερα είναι απαραίτητο να γίνει μια νέα μετεξέλιξη στην εκπαίδευση των νοσηλευτών σε ένα ενιαίο εκπαιδευτικό επίπεδο.
Προς αυτή της κατεύθυνση είναι απαραίτητη και η μετεξέλιξη των ΔΙΕΚ Νοσηλευτικής των νοσοκομείων ώστε να ανταποκριθούν στην νέα αναγκαιότητα για να γεφυρωθεί το χάσμα για την εξέλιξη των Νοσηλευτών ΔΕ.
Σε πολλές χώρες έχει προταθεί και έχει τεθεί σε λειτουργία μιας ενιαίας σχολής επαγγελμάτων υγείας στην Ελλάδα άραγε αυτό γιατί να είναι ανέφικτο.
Η ενιαία εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας στοχεύει στο να πάρει σάρκα και οστά η Διεπιστημονική και Διεπαγγελματική ομάδα εργασίας. Μέσα από αυτή την οντότητα η συνεργασία των διαφορετικών επαγγελματιών υγείας γίνεται πράξη με κύριο γνώμονα την ολιστική φροντίδα στην αντιμετώπιση του ασθενή.
Μέχρι όμως να γίνει αυτό και στην Ελλάδα, όλοι όσοι είμαστε στο χώρο της υγείας πασχίζουμε για το όφελος του ασθενή ή μήπως δεν είναι έτσι;
Όλοι γνωρίζουμε τις επιπτώσεις που αναδύονται από την έλλειψη καθηκοντολογίου.
• Μη νομική κατοχύρωση
• Σύγκρουση ρόλων
• Κακή συνεργασία με αντίκτυπο στον ασθενή και στην υπόλοιπη διεπιστημονική ομάδα.
Δεν μας ενδιαφέρει ο κατακερματισμός και οι συγκρούσεις μεταξύ μας.
Όλα τα προβλήματα μπορούν να αρθούν εάν υπάρξει αρχικά ένας Ενιαίος Κλάδος Νοσηλευτικής με διακριτά χαρακτηριστικά αναφορικά με το επίπεδο σπουδών.
Ας μεθοδευτεί επιτέλους η γεφύρωση του χάσματος των διαφορετικών βαθμίδων εκπαίδευσης, για να γίνει εφικτή η μια και ενιαία βαθμίδα εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας.
• Αυτό το χάσμα, είναι η αρχή όλων των προβλημάτων μας ως Νοσηλευτές ΠΕ, ΤΕ, ΔΕ.
• Αυτό κατακερματίζει τα συμφέροντα και το μέλλον μας.
• Δεν είμαστε εχθροί
Αν δεν είμαστε ενωμένοι μεταξύ μας τότε είμαστε εύκολα θύματα όσων θέλουν να μας υποτιμήσουν. Εργασιακά, οικονομικά, κοινωνικά.
Δεν είναι τυχαίο που το επάγγελμα του Νοσηλευτή έχει την μεγαλύτερη τάση φυγής, την μεγαλύτερη επαγγελματική εξουθένωση και την χαμηλότερη κοινωνική καταξίωση.
Όλοι οι μάχιμοι νοσηλευτές της πρώτης γραμμής αυτό που πραγματικά θέλουμε είναι:
α) Μια και μοναδική τριτοβάθμια βαθμίδα εκπαίδευσης επαγγελμάτων υγείας.
β) Mητρώο καταγραφής δεξιοτήτων και προσόντων.
γ) Επιστημονική εξέλιξη μέσα από εκπαιδευτικά και επιμορφωτικά προγράμματα.
δ) Επαναπροσδιορισμός στόχων και εφαρμογή κινήτρων.
ε) Τήρηση καθηκοντολογίου.
στ) Ευελιξία στην συνταξιοδότηση και ένταξη στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.
ζ)Ανάδειξη του ρόλου και του έργου όλων των Νοσηλευτών προς την κοινωνία, με προγράμματα ενημέρωσης και επιμόρφωσης του κοινού.
η) Αξιοκρατία στις προσλήψεις και στις προαγωγές.
θ) Μετατροπή των εμποδίων σε ευκαιρίες βελτίωσης.
Όλα τα παραπάνω θα γίνουν πράξη όταν είμαστε ενωμένοι.
Γι’ αυτό λέμε ναι σε ένα Ενιαίο Κλάδο Νοσηλευτικής με διακριτά χαρακτηριστικά γιατί ο ασθενής δεν κοιτάζει ταμπέλες.
Λαμπράκη Μαρίζα
Νοσηλεύτρια ΤΕ, MPH, MSc Bioethics
Προϊσταμένη ΜΕΘ
Τακτικό μέλος Δ.Σ Γ. Ν. Αγ. Νικολάου και Διασυνδεόμενων
ως εκπρόσωπος των Εργαζομένων πλην Ιατρών.
