Μια εναέρια φωτογραφία

Νεάπολη

Του Αντώνη Ανηψητάκη.

Αν δεν υπήρχε η κοσμοπολίτισσα Νεαπολίτισσα συγγραφέας η παράθεση των δυο πόλεων θα φαίνονταν περισσότερο αυθαίρετη.

Ελπίζω παρακάτω να εξηγήσω γιατί δεν είναι.


Βρέθηκα το τελευταίο διάστημα δυο φορές στη Νεάπολη:
Την πρώτη φορά παρακολούθησα σεμινάριο με θέμα την αρχιτεκτονική κληρονομιά και την προστασία του περιβάλλοντος που διοργάνωσε το τοπικό Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Πρόσεξα τη σχετικά ανέπαφη ενδοχώρα, που δασώζει ακόμα ευτυχώς το άλλοτε περίφημο κρητικό τοπίο, που τόσο έχει κακοπάθει στις παραλίες στις μέρες μας και διέκρινα στα ερείπια των εγκαταλελειμμένων οικισμών έναν δυνάμει οικιστικό πλούτο. Οι συνειρμοί αυτοί επηρεάστηκαν σίγουρα από τη διάχυτη αγάπη για το περιβάλλον τω δασκάλων και καθηγητών της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Ήρθε στο διάλειμμα και κάποια συζήτηση που μου επιβεβαίωσε την εκπαιδευτική όαση των σχολείων των ορεινών περιοχών. Σ’ αυτά τα ορεινά γυμνάσια καθηγητές και μαθητές μπαίνουν με κέφι στις αίθουσες.

Η δεύτερη επίσκεψή μου, πραγματοποιήθηκε λίγες μέρες μετά σε ημερίδα που συνδιοργάνωσαν το τοπικό Κέντρο Έρευνας και Ανάδειξης Κρητικού Πολιτισμού και το Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας για τη Λιλή Ζωγράφου. Εντυπωσιάστηκα από το επίπεδο των ανακοινώσεων, δυο όμως σφηνώθηκαν στο μυαλό μου. Η Νίκη Τρυλινού, με έναν γητευτικό λογοτεχνικό λόγο μας ξενάγησε στα στρυφνά μονοπάτια της Ζωγράφου, που την έφεραν συχνά σε δημιουργικές κόγχες, αλλά και σε γκρεμούς. Μας την ζωντάνεψε ως πυκνοκατοικημένη ύπαρξη, κόρη, μάνα, γυναίκα, ως πολίτης που δεν μάσησε ποτέ τα λόγια της, ως αριστερ φεμινίστρια διανοούμενη. Ακολούθησε η φιλόλογος Μαρία Σωρού με ένα λόγο τολμηρό, νυστέρι ορθολογισμού και τεκμηρίωσης, απομάγευσε τους ακροατές αναδεικνύοντας με τον τρόπο της Ζωγράφου τις αντιφάσεις της Λιλής. Η παράθεση αυτών των δυο εισηγήσεων με τη διαφορετικότητα και την ποιότητά τους ήταν η πιο μοντέρνα πνευματική μου εισροή το τελευταίο διάστημα, ώστε ένα μήνα μετά να προσπαθώ ακόμα να συνθέσω αυτές τις τόσο αντίθετες προσεγγίσεις, που και οι δυο υπερασπίζονται πειστικά την αλήθεια τους. Ίσως μοιάζουμε με τις μπαταρίες οι άνθρωποι, όσο πιο μεγλη η διαφορά των πόλων, όσο πιο έντονη η εσωτερική συζήτηση, τόσο μεγαλύτερη η ενέργεια, τόσο δημιουργικότερος ο οίστρος, αν ακολουθήσει τους δρόμους της τέχνης…

Όλα αυτά όμως, Νεάπολη και Ζωγράφου, μ’ έκαναν να σκεφτώ, πόσο αδικεί τους Νεαπολίτες, η αίσθηση ήττας που τους δικατέχει μετά από την έκβαση του οιονεί τοπικού εμφυλίου με το Βραχάσι, που τους στέρησε τη διέξοδο στη θάλασσα. Πιστεύω πως το μέλλον της Νεάπολης, ο πλούτος της, το συγκριτικό της πλεονέκτημα είναι η ενδοχώρα της, τόπος και άνθρωποι. Οι ερειπωμένοι της οικισμοί ιδωμένοι με μια διφορετική ματιά συνιστούν οικιστικό πλούτο, που μέσα από προγράμματα αποκατάστασης, σε συνδυασμό με τις δυνατότητες τηλεεργασίας, που προσφέρει η νέα τεχνολογία, μπορούν να ξαναζήσουν, τόποι ελκυστικοί για ντόπιους και ξένους, παράγοντας πλούτο και προσθέτοντας πολιτισμικό κεφάλαιο στην περιοχή.

Στον αποκεντρωμένο νομό μας η Νεάπολη δεν έχει μέλλον, όσο προσπαθεί να παρακολουθήσει την αμφιλεγόμενη ανάπτυξη των άλλων παραλιακών οικιστικών κέντρων. Μπορεί όμως να ανιχνεύσει το δικό της δρόμο- η εν εξελίξει μελέτη ανάπλασης του παραδοσιακού της Ιστού σ’ αυτό το δρόμο βαδίζει. Μπορεί η Νεάπολη να γίνει παράδειγμα μιας άλλης ανάπτυξης, βιώσιμης και το μέλλον της να είναι φωτεινό. Και στην πόλη του φωτός εξάλλου, το Παρίσι, ποτέ δεν ζήλεψαν τη θάλασσα.

Ο Αντώνης Ανηψητάκης είναι Πολιτικός μηχανικός, επικεφαλής της Νομαρχιαής Κίνησης “το Λασίθι στην Πλώρη”,
ananan@sit.forthnet.gr

Print Friendly, PDF & Email

Από manos