Εξώφυλλο του βιβλίουΒιβλιοπαρουσίαση Του ΚΩΣΤΗ Ε. ΜΑΥΡΙΚΑΚΗ
…Πρόσφυγας ο καημός, κρατάει της μνήμης τα θυμιατήρια.
Μαζί με της μοίρας τον ανείπωτο ξεριζωμό
ταξίδεψε η καρδιά της Μικρασίας σταυρωμένη…
(Θεοδ. Ξύδης, Σμύρνη 1922)
Ευτυχώς που μέσα στην παρακμή της επίσημης Ελληνικής Πολιτείας και του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, στην παραχάραξη της ιστοίας του Ελληνισμού μέσα από τα σχολικά βιβλία της ιστορίας που διανέμουν στα σχολεία (o tempora o mores…) για να διδάξουν την Ιστορία στα Ελληνόπουλα, υπάρχουν και πνευματικοί άνθρωποι που επιμένουν να σηκώνουν το μεγάλο άχθος της ιστορίας του Ελληνισμού και των ζωπύρων της Πίστης και ης Ορθοδοξίας.
Πριν από λίγο καιρό, κυκλοφόρησε, ως έκδοση της ιεράς Μητρόπολης Μύρων της Λυκίας, ένα πολύτιμο πνευματικό δημιούργημα, που όπως αναφέρει και στο εξώφυλλό του, είναι ένας ιστορικός, θρησκευτικός και εκκλησιαστικός οδηγός. Συγγραφέας του; Ο αεικίνητος ιεράρχης Μύρων της Λυκίας κ.κ. Χρυσόστομος, γέννημα θρέμμα της μαρτυρικής Ίμβρου, που διακονεί σήμερα την ομώνυμη Μητρόπολη μέσα σ’ ένα ετερόδοξο περιβάλλον, με ανυπέρβλητα προβλήματα και αντιξοότητες. Ένας απ’ τους λίγους που εξακολουθούν να φυλλάτουν Θερμοπύλες σ’ εκείνα τα χώματα που κάποτε μεγαλούργησαν Ρωμιοσύνη και Ορθοδοξία…
Στην ουσία όμως, όπως ο ίδιος ο συγγραφέας αναφέρει στον πρόλογό του, είναι μια εργασία ακόμα, που σκοπό της έχει «τη διεύρυνση της γνώσης για ό,τι το Μικρασιατικό». Ένα σωστό Αναλόιο, «για ν’ ανακαλεί και να υπενθυμίζει πράγματα που δεν πρέπει να ξεχνιούνται μέσα στο χρόνο», έτσι ώστε να στηρίζουμε «τη μνήμη και τη συγκίνηση των αιώνων της μακραίωνης ελληνορθόδοξης παρουσίας μας στη Μικρασία».
Το πόνημα του συγγραφέα, πέρα από τη πραγματεία των εκκλησιαστικών μνημείων της θεόδοτης εκκλησιαστικής του επαρχίας που διακονεί σήμερα, περιλαμβάνει ενδιαφέροντες χώρους της Ιωνίας, της Καρίας, της Πισιδείας, της Παμφυλίας και της Κιλικίας. Αλλά και σε περιοχές που δεν αναφέρονται μέχρι σήμερα λόγω έλλειψης ιστορικών στοιχείων, όπως το Σέρβιεν, το Ασάρ, το Ντινέρ, το Τεφενή, την Τριμύλια, το Κιουμπές, την Πισιδεία κ.λπ.
Ο ακούραστος ιεράρχης και συγγραφέας, στο εξαιρετικής ιστορικής παρακαταθήκης και συμβολής έργο του, επιχειρεί με τον τρόπο του μια δική του συγκιησιακή αφήγηση «στα αγιασμένα χώματα της μάνας μας Μικρασίας». Και για να είναι πιο σαφής, επιχειρεί αποδελτίωση γραπτών πληροφοριών ανάκατες με προφορική προσφυγική μαρτυρία απ’ τους προγόνους, «σ’ ένα απεραίωτο ανακάλημα, μ’ ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει, ανάμνηση ή οιρολόϊ»…
Το βιβλίο, αναφέρεται σε 32 πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά της Μικρασίας. Σε κάθε μια απ’ αυτές περιλαμβάνει δημογραφικά και εκπαιδευτικά στοιχεία, αλλά κυρίως περιγράφει τους ιερούς ναούς διανθίζοντας την αφήγηση με αρκετές ασπρόμαυρες φωτγραφίες από τα εκκλησιαστικά μνημεία, που πολλά απ’ αυτά σήμερα είναι είτε τζαμιά, είτε αποθήκες, είτε έχουν καταρρεύσει ολοσχερώς…
Λοιβήσι, Κεστέπι, Κιουτζέκι, Ταλιάνι, Ξάνθος, Πάταρα, Μύρα, Καλαμάκι, Αντίφελλος, Φοίνικας, Λίμυρα, Όλυμπος, Φάσσηλις, Σπάρτη, Βουρδούριο, Βάρλα, Ελμαλί, Αττάλεια, Σίδη, Πέργη κ.λπ. είναι τα αγιασμένα μέρη που πέφτει ο προβολέας της μνήμης «σε μια προσφορά κόπου και μόχθου στη μνήμη της Μικρασίας». Όπως γράφει, είναι ένα μνημόσυνο, για όλους εκείνους που «κράτησαν καρτερικά τη μοίρα τους και τη λαλιά τους». Ταυτόχρονα, είναι μια διακαή επιθυμία του συγγραφέα να διασώσει την ιστορική ταυτότητα «για τους χρόνους που έρχονται, σ’ ένα περιδέραιο με ολίγιστες πλέον πολύτιμες πέτρες, που απομένουν εκεί κάτω, και που χάνουν μέρα τη μέρα, τη λάμψη τους, από την τραχιά επαφή τν αιώνων».
Εκεί, στα μέρη της νότιας Μικρασίας, με τις ακόμη μεγάλες και όρθιες σιλυμένες εκκλησιές, χτισμένες από τη ροζ σαρμουσακόπετρα της Ανατολής. Τα ιωνικά κιονόκρανα πλάι στο αρχαίο θέατρο της Φάσηλις. Η τρισένδοξη Βασιλική του Αγ. Νικολάου στα Μύρα. Το καμπαναριό της Μεγάλης Παναγίας και τα περίτεχνα σκαλιστά μάρμαρα του Αγ. Γεωργίου στην Αττάλεια. Η Παναγιά η Βαγγελίστρα στην Αντίφελλο. Μιναρέδες να ορθώνονται δίπλα στα καμπαναριά της Ρωμιοσύνης…
Ο χρόνος σταματημένος. Σπίτια θεμελιωμένα, δίπατα, κλασικά, στις ώχρες και τα μαβιά βαμμένα, στα χρώματα της Πισιδίας, της Παμφυλίας και της Λυκίας γης. Γερές πόρτες, ρόπτρα μπρούτζινα, περίτεχνες σιδεριές στα παράθυρα. Τοίχοι ξεφτισμένοι πια, μαδημένοι να χάνεσαι στο παρελθόν…
Σοκάκια και γειτονιές που σε οδηγούν κατευθείαν στην καρδιά της ιστορίας. Και γύρω τριγύρω, οι μεγάλοι, οι ατέλειωτοι ελαιώνες με τα χρυσαφένια και λαδοπράσινα φύλλα, τα φορτωμένα κλήματα, οι κατάφορτοι με καρπούς οπωρώνες, ο επίγειος παράδεισος της Μικρασιατικής γης.
Και μαζί με τις νήμες της ιστορίας, που ανασκαλεύει στον αναγνώστη αυτό το καταπληκτικό πνευματικό πόνημα, ξυπνά και μυρουδιές του παρελθόντος χρόνου, σ’ όσους είχαν την αγαθή τύχη να ταξιδέψουν σ’ εκείνα τα ιερά μέρη: Να μυρίζει θάλασσα, δροσιά, βασιλικό και δυόσμο, κάπαρη και μέντα, δάφνη και δενδρολίβανο, να μυρίζει τσάι και ρακί, λουκουμάδες και καϊμάκι, παγωτό ντοντουρμά, καφέ στο μπρίκι, να μυρίζουν τ’ άλογα στα κάρα, η φτηνή κολόνια του κουρείου, τ’ ανθισμένα λουλούδια. Και ο φλοίσβος της θάλασσας, να σβήνει στο βουητό της μπουρούς των βαποριών, στην προσευχή του μουεζίνη, στον κυματισμό της ημισελήνου. Η αγιάτρευτη πληγή…
Η Ανατολή, η Μικρασία, η Ιωνία, η Καρία, η Πισιδεία, η Παμφυλία, η Κιλικία. Αυτά που μας πληγώνουν. Εδώ που ήταν η κοιτίδα του Χριστιανισμού, που δίδαξαν οι περισσότεροι Απόστολοι, που μαρτύρσαν οι περισσότεροι ¶γιοι της χριστιανοσύνης, που στερεώθηκε η Ορθοδοξία με τις συνόδους που συγκλήθηκαν, που ξεκίνησαν οι μελίρρυτοι ποταμοί της σοφίας…
Μπορεί, ο ζωντανός Ελληνισμός της Μικρασίας, σχεδόν στο σύνολό του, να ξεριζώθηκε, έμεινε όμως εκεί ο μνημειακός πλούτος, για να θυμίζει, να διδάσκει και προπάντων να προβληματίζει…
Ας ελπίσουμε, ότι στο ομιχλώδες και νεφελώδες μέλλον, η ελεύθερη προβολή της καταγωγής, της θρησκείας και της ιστορίας, στη γειτονική Τουρκία, μέσα σε μια πολυπολιτισμική και αγκοσμιοποιημένη κοινωνία θα καταστεί πράξη. «Μόνο τότε θα μπορέσουμε να μιλήσουμε για πραγματική ειρήνη στην περιοχή. Ειρήνη που θα βασίζεται στη συνεργασία, και όχι ειρήνη των νεκροταφείων» λέει άλλωστε ο ίδιος ο συγγραφέας. Και αυτό, ίσως, επιτυγχάνεται μόνο μέσα από τον εκδημοκρατισμό και από την ευρωπαϊκή προοπτική της γείτονας χώρας.
 
ΚΩΣΤΗΣ Ε. ΜΑΥΡΙΚΑΚΗΣ
Πολιτικός Μηχανικός

Print Friendly, PDF & Email

Από manos