περί «υβριδικού» συστήματος καθαριότητας
Η πραγματικότητα της καθημερινότητας μας υποδεικνύει μια ανεπαρκή, ή σε άλλες περιοχές περιστασιακή ή και σε ορισμένα σημεία του Δήμου ανύπαρκτη συλλογή απορριμμάτων

του Γιώργου Καφφετζάκη

Με αφορμή το δημόσιο κάλεσμα της προσωρινής επιτροπής της «Ανεξάρτητης Κίνησης Δημοτών Νεάπολης», για έκφραση άποψης από τους Δημοτικούς Συμβούλους σε ότι αφορά την προοπτική εκχώρησης των υπηρεσιών καθαριότητας σε ιδιώτη, διατυπώνοντας μάλιστα εύλογα ερωτήματα και προβληματισμούς για το νέο εγχείρημα, οφείλουμε ως Δημοτικοί Σύμβουλοι, αλλά και ως Δημοτική Παράταξη, να καταθέσουμε τις απόψεις μας σε σχέση με το φλέγον αυτό ζήτημα.

Κατά την προεκλογική περίοδο, ως συνδυασμός, είχαμε αναλύσει την προοπτική εξεύρεσης λύσης για τον τομέα της καθαριότητας, με την ενδεχόμενη ενεργοποίηση ενός «υβριδικού» συστήματος καθαριότητας, με την συνύπαρξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Ασχοληθήκαμε ενδελεχώς με το θέμα και προσωπικά είχα ανατρέξει σε βιβλιογραφία και παρόμοιες πρακτικές από αντίστοιχους Δήμους ανά την Ελλάδα.

Η βασική μας αρχή είναι να εξαντληθεί όσο το δυνατόν περισσότερο η υπάρχουσα δυναμική του Δήμου, καταθέτοντας ένα σοβαρό πλάνο διαχείρισης και αξιοποίησης του δυναμικού, όσο αυτό το επιτρέπει η έκταση, οι ιδιαιτερότητες, η εποχικότητα των απαιτούμενων μέγιστων υπηρεσιών και το προσωπικό του Δήμου.

Καταρχήν η γενική διαπίστωση είναι ότι το δημόσιο και οι δήμοι έχουν αποδειχθεί ανεπαρκείς πάροχοι υπηρεσιών στους πολίτες. Στους δήμους είχε δοθεί από το 2011 (νόμος 3979) η δυνατότητα να συνάπτουν συμβάσεις με ιδιώτες μόνο για τη διαχείριση αποβλήτων και την καθαριότητα. Με την νέα διατύπωση του άρθρο 179 του νομοσχεδίου με τίτλο «Επενδύω στην Ελλάδα», αφενός προστίθενται τα έργα πρασίνου και ηλεκτροφωτισμού, αφετέρου δεν χρειάζεται ο δήμος να τεκμηριώνει την αδυναμία του να εκτελέσει ο ίδιος τις υπηρεσίες αυτές με ίδια μέσα.

Με αυτή την προοπτική ουσιαστικά διευκολύνονται οι μικροί Δήμοι, όπως του Αγίου Νικολάου, όπου με ελάχιστο προσωπικό καλείται το καλοκαίρι να διαχειριστεί τα απορρίμματα από χιλιάδες τουρίστες, καθώς δεν υπάρχει η μέριμνα για την αναμενόμενη εποχιακή αύξηση των απορριμμάτων. Παράλληλα όμως πρέπει να αναδειχθεί ειδική μέριμνα στις προϋποθέσεις τέτοιου είδους σύναψης εργασιακής σχέσης με ιδιώτες, άλλα και στους υπάρχοντες εργαζομένους με ένα νέο επιτελικό ρόλο.

Η πραγματικότητα της καθημερινότητας μας υποδεικνύει μια ανεπαρκή, ή σε άλλες περιοχές περιστασιακή ή και σε ορισμένα σημεία του Δήμου ανύπαρκτη συλλογή απορριμμάτων, με μια ίσως μικρή βελτίωση το τελευταίο διάστημα. Οι συνθήκες αυτές οδηγούν a priori στην αναζήτηση εναλλακτικών τρόπων χρηματοδότησης, ώστε οι Δήμοι να προσφέρουν τις ίδιες ή ακόμη καλύτερες και περισσότερες υπηρεσίες προς τους Δημότες, με το ίδιο ή κατά προτίμηση χαμηλότερο κόστος.

Προφανώς και η ύπαρξη οικονομιών κλίμακας στην υπηρεσία αποκομιδής απορριμμάτων στον Δήμο, δηλαδή η μείωση του κόστους με ταυτόχρονη αύξηση των παραγόμενων υπηρεσιών, επιφέρει σημαντικά αποτελέσματα. Αυτό επιτυγχάνεται με την μερική ή ολική ιδιωτικοποίηση της καθαριότητας, καθώς οι ιδιωτικές εταιρείες είναι πιο ευέλικτες στο να αναλάβουν και να υλοποιήσουν καινοτομίες, λόγω της εμπειρίας και της εξειδίκευσης που διαθέτουν, σημειώνοντας θετικό ισοζύγιο στη σχέση κόστους και αποτελέσματος. Σημαντικό επίσης είναι και το γεγονός της εποχικότητας, καθώς ένας Δήμος αδυνατεί να χρηματοδοτεί υποδομές, μηχανήματα και προσωπικό για δώδεκα μήνες, όταν η μεγάλη ζήτηση αφορά μόνο ένα διάστημα τεσσάρων μηνών.

Συνεπικουρούμενο με μια ενδεχομένη δυνατότητα συνεργασίας με γειτονικούς Δήμους, όπως Χερσονήσου, Οροπεδίου και Ιεράπετρας, να επιτευχθεί περαιτέρω η εξασφάλιση υλικοτεχνικής υποδομής, με αντικειμενική κατανομή των λειτουργικών εξόδων.

Είναι προφανές ότι οι διαπιστώσεις για τον τομέα καθαριότητας στα όρια του Δήμου μας, δεν είναι και τόσο ενθαρρυντικές, καθώς παρατηρείται έντονα άναρχη τοποθέτηση των κάδων, χωρίς χωροθετημένες θέσεις, με αποτέλεσμα τη δυσκολία των απορριμματοφόρων και την αύξηση του κόστους αποκομιδής, χωρίς μελετημένη κατανομή των κάδων με βάση τις ανάγκες των οδών αλλά και την απόσταση μεταξύ των σημείων εναπόθεσης, χωρίς πλύσιμο των κάδων με αποτέλεσμα την έντονη δυσοσμία ειδικά το καλοκαίρι, με στόλο οχημάτων παλαιό στην πλειονότητα, για διαφορετικό σχεδιασμό και ανάγκες και όχι του ενιαίου Δήμου, χωρίς επαρκή οδοκαθαρισμό σε όλα τα αστικά και ημιαστικά κέντρα, με προσωπικό το οποίο προφανώς και δεν μπορεί να καλύψει αριθμητικά το σύνολο του Δήμου, ειδικά αν μέρος αυτού καλύπτει «πάγιες και διαρκείς ανάγκες».

Κάτω από αυτό το πρίσμα θεωρούμε ότι το ενδεχόμενο μιας δοκιμαστικής ανάθεσης τμημάτων της καθαριότητας σε ιδιώτη, θα ήταν μια λύση η οποία όμως πρέπει να ακολουθεί βασικούς κανόνες και αρχές, ώστε να μπορέσει να καταστεί αποτελεσματική και κερδοφόρα για τον Δήμο.

Οι βασικές μας αρχές, ως παράταξη, των απαιτήσεων του σχεδιασμού ανάθεσης του έργου καθαριότητας και αποκομιδής σε ιδιωτική εταιρεία είναι η διοίκηση και εποπτεία του έργου, η αποκομιδή των οικιακών αστικών απορριμμάτων με μεταφορά και διάθεσή τους στον υφιστάμενο ΧΥΤΑ, η σχολαστικότερη χειρωνακτική σάρωση των δημοτικών οδών με άδειασμα των καλαθιών και το πλύσιμο των κάδων απορριμμάτων, αλλά και του χώρου κάτω και γύρω από αυτούς.

Για να υλοποιηθούν τα παραπάνω πρέπει η παρεχόμενη υπηρεσία να είναι καλύτερη ποιοτικά από αυτή που μέχρι τώρα παρέχεται, δεν θα πρέπει να παρουσιάζει υστέρηση και να εκτελείται στην ώρα της, θα πρέπει να περιέχει οπωσδήποτε στοιχεία και λεπτομέρειες που θα υποδηλώνουν ένα καλά οργανωμένο σύστημα καθαριότητας και τέλος θα πρέπει να υπάρχουν περιθώρια κάλυψης απρόβλεπτων καταστάσεων.

Με τις αρχές αυτές θα συγκεκριμενοποιηθούν οι απαιτήσεις του Δήμου από τον ανάδοχο του έργου αποκομιδής απορριμμάτων και καθαριότητας, ο οποίος αφενός θα πρέπει απαραίτητα να έχει αναλάβει στο παρελθόν έργο ανάλογου οικονομικού μεγέθους και αφετέρου να έχει απορριμματοφόρα τελευταίας τεχνολογίας και συγκεκριμένου τύπου, για περιβαλλοντικούς λόγους.

Σημαντικός παράγοντας για την εξάλειψη κάθε ανθρώπινου λάθους, είναι η διαδικασία της τμηματικής παραλαβής του έργου, με συνεχή έλεγχο και σε διαφορετικά στάδια από τους αρμόδιους υπαλλήλους του Δήμου, που δεν θα απωλέσουν τις θέσεις τους, αλλά αντιθέτως θα αναβαθμιστούν σε εποπτικό δυναμικό, με αποστολή σε εβδομαδιαία βάση της προόδου των εργασιών με θετικές ή αρνητικές παρατηρήσεις για το έργο, καθώς και με συνεργείο ελέγχου που θα εποπτεύει όλη την περιοχή ευθύνης του αναδόχου και θα επισημαίνει τις παραλείψεις ελέγχου των εποπτών.

Με τον τρόπο αυτό θα υπάρξει συγκεκριμένη στοχοθεσία, οργανωμένος σχεδιασμός, καθώς και κατάλληλο εποπτικό και ρυθμιστικό πλαίσιο, προκειμένου να διασφαλίζονται πλήρως τα συμφέροντα του Δήμου και των Δημοτών.

Γιώργος Καφφετζάκης          Αντωνία Οικονομάκη

Πολιτικός Μηχανικός Α.Π.Θ.                    Παιδίατρος

Δημοτικοί Σύμβουλοι Αγίου Νικολάου (Δ.Δ. Νεάπολης)

Print Friendly, PDF & Email

Από giorgos