Xiona01του Μανόλη Μακράκη*

Με μεγάλη έκπληξη διάβασα στην ‘Ανατολή’ στην στήλη ‘με καϊμάκι’ του  δημοσιογράφου Νίκου Τραντά τις δηλώσεις του Αντιδημάρχου και υπεύθυνου για θέματα της Ελούντας κ. Εμ. Αικατερινάκη, για το μουσείο αλατιού με τις οποίες δηλώνει ότι «…αυτό που προωθείται είναι να γίνει κάπου αλλού » εγκαταλείπεται δηλαδή, η προσπάθεια του Δήμου για Μουσείο αλατιού & ακονιού στην αλαταποθήκη Χιόνα, στο κτήριο αποθήκευσης αλατιού από το 1830, μνημείο συνδεμένο άρρηκτα με την ιστορία και τις μνήμες της Ελούντας καθώς και με την παραγωγή του αλατιού.

Οργή, αγανάκτηση και θλίψη με κυρίευσαν για την ελαφρότητα αλλά και  την ευκολία με την οποία ένας μακροχρόνιος (από το 1999)  στόχος της τοπικής κοινωνίας και του Δήμου εγκαταλείπεται  χωρίς επαρκείς εξηγήσεις και αφού στο μεταξύ το έργο ενταγμένο στο πρόγραμμα «Θησέας» ναυάγησε και χάθηκαν τα χρήματα.

Παρακολουθώ, ως επιμελητής του περιοδικού Ελούντα, τις προσπάθειες των ανθρώπων της Ελούντας αρχικά του Προοδευτικού Συλλόγου με τη εκπόνηση μελέτης αξιοποίησης των αλυκών, μελέτη που πρότεινε την δημιουργία του Μουσείου αλλά και του Δήμου από το 1999, του Δημάρχου Αντώνη Ζερβού και του Αντιδημάρχου Μανώλη Πετράκη οι οποίοι προσπάθησαν για την υλοποίησή του μέσω του προγράμματος Leader +  , αλλά και του Δημάρχου Γιάννη  Λουκαράκη στη συνέχεια. Όλοι οι παραπάνω δρομολόγησαν σχέδιο οργάνωσης του Μουσείου αλατιού και ακονιού στην λιθόκτιστη αποθήκη Χιόνα, δίπλα στις αλυκές. Το 2003 συγκροτήθηκε μια διεπιστημονική ομάδα εκπόνησης της απαραίτητης μελέτης η οποία υποβλήθηκε, μαζί με τη μουσειολογική μελέτη, με αρκετή στ’ αλήθεια καθυστέρηση το 2007, επί δημαρχίας Κουνενάκη,  για έγκριση στο Υπουργείο Πολιτισμού, μιας και η Χιόνα βρίσκεται σε αρχαιολογικό χώρο, και ενώ το έργο, προϋπολογισμού 90.000 ευρώ είχε ενταχθεί για χρηματοδότηση στο πρόγραμμα ‘Θησέας’.

Τελικά μετά από τρία ολόκληρα χρόνια στα συρτάρια, αφού το γραφειοκρατικό κράτος, με ευθύνη στο μεταξύ και του Δήμου αφού τον τρίτο μόλις χρόνο από την κατάθεση της μελέτης (2010) αποφάσισε να ασχοληθεί, το θέμα εισήχθη στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και παρά την αρνητική εισήγηση της Τοπικής Δ/νσης Βυζαντινών & Μεταβυζαντινών Μνημείων, προς τιμήν της η Γενική Γραμματέας του Υπουργείου και Πρόεδρος του ΚΑΣ Λίνα Μενδώνη παρενέβη προκειμένου να μην καταρρεύσει το κτίριο και έπεισε το Συμβούλιο, το οποίο στη συνέχεια ενέκρινε τη μελέτη μετατροπής της αποθήκης σε Μουσείο και παραχώρησε το κτίριο για 30 χρόνια στο Δήμο, ο οποίος θα αναλάμβανε και τη λειτουργία του.

Στο μεταξύ το έργο απεντάχθηκε από το πρόγραμμα Θησέας, τα χρήματα δηλαδή και η ευκαιρία πραγμάτωσης του Μουσείου χάθηκαν !!! σε μια ιστορική συγκυρία στην οποία ο δήμος διατυμπανίζει και δικαίως  ότι βρίσκεται σε τραγική οικονομική κατάσταση !

Μετά την έγκριση από το ΚΑΣ ο Δήμος  έκανε έκκληση να αγκαλιάσουν την προσπάθεια και να προσφέρουν υλικό, έγγραφα, φωτογραφίες, αντικείμενα, προφορικές μαρτυρίες προκειμένου το υλικό να αξιολογηθεί από μουσειολόγους και να χρησιμοποιηθεί στην μόνιμη έκθεση του Μουσείου. Ανταποκριθήκαμε σ’ αυτήν την προσπάθεια δίδοντας πλούσιο υλικό : έγγραφα – ντοκουμέντα, φωτογραφίες,  αλλά και ψηφιακό δίσκο με αφήγηση παλιών αλατσάδων για τη λειτουργία της αλυκής, καταθέτοντάς τα στη μουσειολόγο Κλειώ Ζερβάκη προκειμένου να τεκμηριωθεί ιστορικά η λειτουργία του Μουσείου. Υπάρχει ακόμη ψηφιακός δίσκος και για το έτερο προϊόν της Ελούντας το ακόνι στα χέρια του Γ. Μαυρικάκη.

Θα εργαστούμε και θα υποστηρίξουμε κάθε προσπάθεια στησίματος του Μουσείου στο φυσικό του χώρο, στο χώρο που παραγόταν και φυλασσόταν το αλάτι. Σ’ ένα χώρο εκπληκτικής φυσικής ομορφιάς και πολιτιστικής κληρονομιάς, δίπλα στις αλυκές, στο Κανάλι και στην Παλαιοχριστινική βασιλική του Ολούντος.

Θλίβομαι όμως γιατί αντιλαμβάνομαι ότι προκειμένου να μη βάλουν μία πέτρα πάνω στην άλλη,  μεταφέρουν στις ελληνικές καλένδες την πραγμάτωση αυτού του οράματος, μετατοπίζοντάς το από το φυσικό του χώρο, ο Θεός ξέρει που. Σε ένα μοντέρνο κτίριο;  Τώρα ανακάλυψαν, αφού εγκρίθηκε από το Υπ. Πολιτισμού η μελέτη, ότι το κτήριο είναι μικρό ;

Εδώ χρειάζεται απάντηση ένα ερώτημα : Ως υπεύθυνος Δήμαρχος και ως Αντιδήμαρχος υπεύθυνος για τα  θέματα της Ελούντας πιστεύατε σ’ αυτό το έργο στο συγκεκριμένο χώρο ; αν όχι ήταν ανάγκη να καθυστερήσουμε τόσα χρόνια, να χάσουμε τη μοναδική ευκαιρία του προγράμματος ‘Θησέας’ ; Να χάσουμε τόσα χρήματα ;

Διαβάζουμε και ακούμε τα τελευταία πέντε χρόνια για την ανάπλαση-αναβάθμιση των αλυκών, τη λειτουργία του Μουσείου σ’ αυτό το χώρο, τη δημιουργία πεζόδρομου περιμετρικά των αλυκών δράσεις που θα αναβαθμίσουν την περιοχή και θα συμβάλλουν στην κοινωνική, οικονομική και τουριστική ανάπτυξη.

Μετά όμως την τελευταία δήλωση του κ. Αντιδημάρχου αναρωτιέμαι, χωρίς καμία αντιπολιτευτική διάθεση. Υπάρχει όραμα ; υπάρχει συντεταγμένη θέση του Δήμου, ή αλλάζει άποψη ανάλογα με το κατά που φυσάει ο άνεμος, προκειμένου στην ουσία να ματαιωθεί το Μουσείο, ένα έργο βαρυσήμαντη προσφορά στον πολιτισμό και στην πολιτιστική μας παράδοση ;

Δείχνουν αυτές οι παλινωδίες και αντεκλήσεις, σοβαρότητα, υπευθυνότητα, όραμα ; ή πολιτικάντινα κολπάκια ύπνωσης της τοπικής κοινωνίας ;

Στα παραπάνω ερωτήματα, δεν περιμένω ουσιαστική απάντηση ‘λόγια για λόγια κι άλλα λόγια’  όπως λέει κι ο Γ. Σεφέρης. Απαντούν οι πράξεις της Δημοτικής Αρχής για όλο αυτό το όραμα της ανάπλασης των αλυκών και τη δημιουργία του Μουσείου.

Το έτος 2009 ματαίωσε τον περιφερειακό πεζόδρομο των αλυκών, με τη μεταφορά των εγκεκριμένων χρημάτων στον πεζόδρομο της Ρ. Κουνδούρου. Τώρα παίρνουν το Μουσείο από τον εγκεκριμένο από το Υπ. Πολιτισμού χώρο, ‘γι’ αλλού’.

Σε εμάς αφήνουν το τέλμα : τα βούρκα, τη ρυπαρότητα και τα κουνούπια των αλυκών. Μας αφήνουν το τέλμα : τη στασιμότητα και τη ματαίωση, χαρακτηριστικό της πορείας όλων των έργων της Ελούντας κατά την τελευταία πενταετία. {jcomments on}

*Ο Μανόλης Μακράκης είναι Διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου Ελούντας

Print Friendly, PDF & Email

Από manos