Σητεία, λιμάνι

Νομός Λασιθίου

Του Κωστή Ε. Μαυρικάκη.

Είναι γνωστό, και πέρα από κάθε αμφισβήτηση, ότι την ευθύνη άσκησης της κρατικής πολιτικής στον τομέα του περιβάλλοντος, τη συντονίζει το ΥΠΕΩΔΕ, στα πλαίσια της κυβερνητικής πολιτικής που οφείλει να είναι συμβατή με τις αρχές και τους στόχους που υπηρετούν τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Ωστόσο, εσχάτως, αυτό φαίνεται να αμφισβητείται και από τους ίδιους τους κυβερνώντες.

Παρακολουθώ, το τελευταίο διάστημα μια συνεχόμενη προβολή από τον τοπικό τύπο, του νέου ν/σ για την «ανάπτυξη του ιαματικού τουρισμού και λοιπές διατάξεις» που προωθείται αυτές τις ημέρες για κατΆ άρθρο συζήτηση και ψήφιση από τη Βουλή από το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης. Στο ν/σ αυτό, επιχειρείται και η ρύθμιση για τη μείωση της αρτιότητας των 20 στρεμμάτων σε 10 (που είχε καθοριστεί με σχετικό ΠΔ του 1991), για την ανέγερση νέων και την επέκταση υφιστάμενων ξενοδοχειακών μονάδων, το οποίο εμφανίζεται ως «κατόπιν ενεργειών» παρέμβαση, του Βουλευτή της ΝΔ στο νομό Λασιθίου. Αυτή η ρύθμιση εξάλλου, υποθέτω, αποτελεί και το κίνητρο για την συνεχόμενη προβολή.
Όντως το αίτημα αυτό, αποτέλεσε μια καθολική απαίτηση, των θεσμικών φορέων του Μεραμπέλλου, (στο οποίο εντοπιζόταν το πρόβλημα), καθώς και του Νομαχιακού Συμβουλίου Λασιθίου. Αίτημα το οποίο προβαλλόταν από το 1986 όταν κάποιες περιοχές του Μεραμπέλλου θεσπίστηκαν ως περιοχές ελέγχου τουριστικής ανάπτυξης («Μέτρα για την ελεγχόμενη τουριστική ανάπτυξη και την αναβάθμιση της τουριστικής προσφοράς περιοχών της χώρας, καθορισμός περιοχών ελέγχου τουριστικής ανάπτυξης», ΥΠΕΘΟ 1986) και εντατικότερα από το 1991. Η ρύθμιση αυτή, θεωρήθηκε τό-τε, ως η προεξάρχουσα αιτία της πτώσης του τουρισμού στην περιοχή μας. Ωστόσο, μια εικοσαετία σχεδόν μετά, τα δεδομένα έχουν ριζικά αλλάξει. Τόσο στον τομέα του τουρισμού, πολύ περισσότερο δε, στις περιβαλλοντικές και χωροταξικές πολιτικές κατευθύνσεις, που αφορούν και στον τόπο μας.
Θυμίζω, την ολοένα διαφαινόμενη, από διεθνείς τάσεις, καθετοποίηση του τουριστικού προϊόντος, με τις μεγάλες μονάδες ποιοτικού τουρισμού που αναμφισβήτητα πρέπει να παρέχει η περιοχή μας και που άλλωστε έτσι είναι καταξιωμένη. ΣΆ αυτό το σκεπτικό άλλωστε, στηρίχτηκε και η ρύθμιση του ΥΠΕΘΟ το 1986 με το σχετικό ΠΔ του 1991, και ως ένα σημαντικό βαθμό το πέτυχαν.
Θυμίζω ακόμη ότι στο χωροταξικό τομέα, υπάρχει το «Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης» της Περιφέρειας Κρήτης το οποίο αποτελεί θεσμικό κείμενο της Πολιτείας, με συγκεκριμένες γενικές κατευθύνσεις για την παράκτια ζώνη του Μεραμπέλλου, και το οποίο εξειδικεύεται ανά Δήμο ε τα εκπονούμενα αυτή την περίοδο «Σχέδια Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτών Πόλεων» (ΣΧΟΟΑΠ) στα πλαίσια υλοποίησης μιας αειφόρου ανάπτυξης όπως καθορίζεται από την ελληνική νομοθεσία, τις κοινοτικές οδηγίες αλλά και το διεθνές νομικό περιβαλλοντικό δίκαιο στη βάση των αρχών της agenda 21.

Το παρόν σημείωμα, περισσότερο όμως επιθυμεί να αναδείξει ότι η χωροταξική συνιστώσα της ρύθμισης του ν/σ για τον τουρισμό, δεν αποτελεί τουλάχιστον έτσι όπως παρουσιάζεται στην αιτιολογική του έκθεση (άρθρο 50), ολοκληρωμένη λύση συμβατή με τα πιο πάνω πλαίσια και αρχές, αλλά μια «χαριστική τακτοποίηση» μιας 15ετούς εκκρεμότητας για την περιοχή μας. Μπορεί από μόνη της άραγε να απο-τελεί τεκμηρίωση η αιτιολόγηση ότι η ρύθμιση αυτή ήταν ως αποτέλεσμα «αόριστων στοιχείων στα οποία βασίστηκε ο χωροταξικός σχεδιασμός, καθότι δεν ακολούθησε αναλύσεις βασισμένες στα τοπικά χαρακτηριστικά και σημεία ενδιαφέροντος, τις τάσεις και τα κριτήρια ανταγωνισμού»(1); Μπορεί να αποτελεί ολοκληρωμένη αιτιολόγηση ενός ν/σ τομή, η επίκληση «δημιουργίας τάσεων διάλυσης της συνοχής και καταστροφή το κοινωνικού ιστού»(2) ένεκα μιας αποσπασματικής όντως χωροταξικής ρύθμισης του 1991, που αφορούσε μόνο την αρτιότητα και η οποία αναμφισβήτητα συνέβαλε στα ποιοτικά σταθερότυπα της περιοχής μας και στη μη εξάντληση της περιβαλλοντικής φέρουσας ικανότητας; Είναι άραγε σοβαρό στοιχείο διάγνωσης, ότι με την παρελθούσα ρύθμιση «απελευθερώθηκαν ανεξέλεγκτες τάσεις αυθαιρεσίας και μη ορθο-λογικής επέμβασης στο περιβάλλον καθόσον διαταράχτηκε η ισορροπία φυσικών παρα-μέτρων συνύπαρξης και επιβίωσης»(3); (sic). Αλήθεια που απελευθερώθηκαν αυτές οι τάσεις αυθαιρεσίας; Ή μήπως συνέβη το αντίθετο;
Η βαθυστόχαστη ανάλυση του συντάκτη της αιτιολογικής έκθεσης ειδικά σΆ αυτό το σημείο (που θα ζήλευε και ο Ιουνιστινιανός στα νομοθετήματά του…) στερούμενος βασικών γνώσεων της χωροταξίας ως επιστήμης, … αντέγραψε την αιτιολόγη-ση και τεμηρίωση της ρύθμισης του 1986 από το ΥΠΕΘΟ, αφού τούτη έγινε ακρι-βώς για να μην γίνονται τάσεις αυθαιρεσίας και μη ορθολογικής επέμβασης στο περιβάλλον! Αυτή άλλωστε ήταν και η ιδέα των περιοχών ΠΕΤΑ που η ρύθμιση του ΠΔ του 1991 τις στήριξε, και που στην ουσία η «νέα διακυβέρνηση» τις καταργεί με την άρση του προηγούμενου καθεστώτος, στο όνομα της απελευθέρωσης της αγοράς και των «ίσως ευκαιριών»…
Το σίγουρο, είναι ότι με την κατάργηση της προηγούμενης ρύθμισης, (η οποία τώρα ακριβώς γίνεται με αποσπασματικό τρόπο αφού γίνεται έξω από το ΣΧΟΟΑΠ…), θα ανοίξουν δυο μεγάλα κεφάλαια στα οποία αυτοί που επίμονα ζητούσαν την άρση του περιορισμού, θα πρέπει να απαντήσουν:
1/. Θα προστατευτεί με την άρση του περιορισμού η κατάταξη της περιοχής μας ως παρέχουσα ποιοτικό τουρισμό ή θα μετατραπεί σε άλλη μια του σωρού απΆ τις τόσες που υπάρχουν στην Ελλάδα; Κι αν ναι γιατί στο ίδιο ν/σ δεν προτείνονται ποιο-τικοί και ποσοτικοί όροι δόμησης, τάξη και κατηγορία, μια και που το υπό εκπόνηση ΣΧΟΟΑΠ (ΑΆ φάση) τα προτείνει;
2/. Εξασφαλίζει η απελευθέρωση την αειφορία στην περιοχή στις πιο πάνω κατευθύνσεις ή θα πρκύψουν φαινόμενα υπέρβασης της περιβαλλοντικής ικανότητας, μια που η περιοχή στερείται βασικών και ολοκληρωμένων δικτύων κοινωνικών υποδομών;

(1), (2), (3) βλ. αιτιολογική έκθεση ν/σ

ΚΩΣΤΗΣ Ε. ΜΑΥΡΙΚΑΚΗΣ
Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ
komavr@otenet.gr

Print Friendly, PDF & Email

Από manos