Heraklion_chaos1. Η αυθαίρετη δόμηση ,Πολιτικό και Κοινωνικό ζήτημα

H νέα νομοθετική ρύθμιση που ετοιμάζεται από το ΥΠΕΚΑ, για την τακτοποίηση και την ουσιαστική νομιμοποίηση των νεότερης γενιάς αυθαιρέτων κατασκευών κινείται από μια ολοφάνερη εισπρακτική λογική με την οποία το ΤΕΕ είναι εκ διαμέτρου αντίθετο. Επιβεβαιώνεται για μια ακόμη φορά με τον πιο άμεσο τρόπο και σε πολλές περιπτώσεις επιβραβεύεται η κυριαρχία των πολύπλοκων μηχανισμών εκμετάλλευσης της οικιστικής δραστηριότητας που έχουν καταστήσει δέσμιους των επιδιώξεών τους τόσο τους πολίτες που έχουν ανάγκη κάλυψης των στεγαστικών τους αναγκών όσο και τους τοπικούς θεσμούς που ενίοτε παρακολουθούν απαθείς τις εξελίξεις και καθίστανται σε αρκετές περιπτώσεις αδύναμοι να επιβάλουν ή να ασκήσουν και τον πιο στοιχειώδη έλεγχο στην υποβάθμιση της ποιότητας του αστικού και του περιαστικού δομημένου περιβάλλοντος.

Η καταστροφή του τοπίου, η εμφανής υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος και η αυθαίρετη οικοδομική κάλυψη ρεμάτων, αρχαιολογικών χώρων και του αιγιαλού, ο μετασχηματισμός της υψηλής παραγωγικότητας γεωργικής γης σε οικιστικά εκμεταλλεύσιμο χώρο με τους όρους της πιο ακραίας εμπορευματοποίησης,  η ανυπαρξία κοινόχρηστων χώρων και δικτύων υποδομών και η ολοκληρωτική εξαφάνιση κάθε έννοιας δημόσιου χώρου και εγκαταστάσεων κοινωφελούς εξοπλισμού, μηδενίζουν τον ελάχιστο απαιτούμενο κοινωνικό εξοπλισμό των περιοχών αυθαιρέτων και τις καθιστούν τόπους με ανύπαρκτο δείκτη οικιστικής ποιότητας και ελάχιστη πρόσβαση στις δημόσιες και πολεοδομικές λειτουργίες ενός συγκροτημένου οικιστικού περιβάλλοντος. Δυσμενέστερη όμως από την ίδια την αυθαίρετη δόμηση και τις συγκυριακές ανάγκες που εξυπηρετεί σε ορισμένες ελάχιστες περιπτώσεις είναι η παγίωση μιας απαράδεκτης νοοτροπίας που θεωρεί πως το καθεστώς οικιστικής ανομίας που επιβάλλει μπορεί να αποτελεί κοινή καθημερινή και χωρίς επιπτώσεις πρακτική.

Η συγκροτημένη και αξιόπιστη πολεοδομική λογική είναι η μόνη που μπορεί να δώσει επαρκείς διεξόδους, αντιμετωπίζοντας το στεγαστικό ζήτημα και το δημόσιο χώρο ως κοινά αγαθά και όχι ως εμπορεύματα. Ο ολοκληρωμένος πολεοδομικός σχεδιασμός που θα αποτρέπει τη συστηματική υπονόμευση κάθε νομοθετικής επιταγής και η κινητοποίηση  των υποστελεχωμένων δημόσιων μηχανισμών ελέγχου της δόμησης θα αποτελέσουν σημαντικά βήματα που θα λειτουργήσουν θετικά στην αντιμετώπιση του μεγάλου αυτού κοινωνικού και πολιτικού προβλήματος.

Η  επιτάχυνση των διαδικασιών για την προσφορά  πολεοδομημένης γης, η εκπόνηση σχεδίων πόλεων και οικισμών ,η ολοκλήρωση των απαιτούμενων ΣΧΟΑΑΠ και του Ρυθμιστικού της πόλης του Ηρακλείου, που μέχρι τώρα έχουν λόγω της γραφειοκρατικής τους αντιμετώπισης  απαράδεκτα αργούς ρυθμούς υλοποίησης ανατροφοδοτώντας τις κυρίαρχες λογικές που βρίσκονται στον πυρήνα της αυθαίρετης δόμησης ,πρέπει να αποτελέσουν τα κρίσιμα εργαλεία που οφείλει το ΤΕΕ-ΤΑΚ και ο τεχνικός κόσμος να υποστηρίξει και να αναδείξει ως πρωτεύουσα επιδίωξη των τοπικών θεσμών και της κοινωνίας των Πολιτών. Τα θέματα της πολιτικής γης και των ευρύτερων και τοπικών ειδικών ρυθμίσεων που αφορούν την οικιστική και την ανθρωπογενή δραστηριότητα σε όλα τα επίπεδα, αποτελούν κεντρικές παραμέτρους της Πολιτικής και Κοινωνικής διαπραγμάτευσης και οφείλουν να αντιμετωπίζονται με συμμετοχικό και δημοκρατικό σχεδιασμό και τη λογική της βιωσιμότητας και της αειφορίας.

 

2. Οι ρυθμίσεις πρακτικού χαρακτήρα  για τα αυθαίρετα

Η νέα φοροεισπρακτική ρύθμιση για τα αυθαίρετα, δεν δίνει πραγματική λύση στο πρόβλημα της αυθαίρετης δόμησης καθώς αρνείται να αγγίξει την πραγματική του ουσία. Η προσφορά γης του τμήματος που υπολείπεται για την αρτιότητα και την οικοδομησιμότητα του οικοπέδου, στο δήμο για τη δημιουργία ελεύθερων και κοινόχρηστων χώρων και η δημιουργία «πράσινου ταμείου»  είναι θετικά σημεία και μπορούν να  συμβάλουν στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη  υποδομών των αντίστοιχων περιοχών αρκεί να μην κατευθύνονται στο γνωστό ταμείο του τεράστιου ελλείμματος της χώρας όπου κυριαρχεί ένα κεντρικό σύστημα σπατάλης και κακοδιαχείρισης.

Θεωρούμε πως δεν όλα τα αυθαίρετα νέας γενιάς δεν είναι τα ίδια. Δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται τα χαμηλά λαϊκά στρώματα των αυθαιρετούχων που έχτισαν παράνομα  ένα μικρό σπίτι για να στεγάσουν την οικογένεια τους εξ αιτίας της έλλειψης πολεοδομημένης γης με όσους έχουν πενταώροφες ή εξαώροφες πολυκατοικίες ή εξοχικές επαύλεις στον αιγιαλό ή σε δασικές εκτάσεις. Στις περιπτώσεις αυτές οι ρυθμίσεις  πρέπει να είναι σαφείς και χωρίς εξαιρέσεις επιβάλλοντας  μεγάλα χρηματικά πρόστιμα και κατεδαφίσεις.

Θεωρούμε ότι για να λυθεί οριστικά το πρόβλημα της αυθαίρετης δόμησης πρέπει να γίνουν τα παρακάτω ουσιαστικά βήματα:

  • Να δοθεί μόνιμη και οριστική λύση ώστε να τελειώσει ο αποκλεισμός των αυθαιρετούχων, και να αντιμετωπισθεί οριστικά η ανακολουθία που υπάρχει τώρα που  η πολιτεία έμμεσα τους αναγνωρίζει συνδέοντας τους στα δίκτυα κοινής ωφέλειας (ύδρευση, αποχέτευση, ΔΕΗ) ενώ από την άλλη επιβάλλει συνεχή και δυσβάσταχτα πρόστιμα.
  • Να προχωρήσει άμεσα ο πολεοδομικός σχεδιασμός. Οι μελέτες να  εκπονούνται και να εγκρίνονται από τις Περιφέρειες και όχι από το κεντρικό κράτος και να μπορεί να προπληρώνεται μέρος της «εισφοράς ιδιοκτητών ακινήτων σε περιοχές που πρόκειται να ενταχθούν σε ρυμοτομικό σχέδιο» για τη χρηματοδότησή τους.
  • Να στελεχωθεί και να ενεργοποιηθεί άμεσα η θεσμοθετημένη με Π.Δ. από το 2004 «Ειδική Υπηρεσία Πολεοδομικών Μελετών» με αποκλειστικό αντικείμενο τη γρήγορη προώθηση και έγκριση των πολεοδομικών μελετών.
  • Να ολοκληρωθεί το Εθνικό Κτηματολόγιο άμεσα και να επεκταθεί σε όλη την επικράτεια με σαφή οριοθέτηση και χαρακτηρισμό των δασικών εκτάσεων, των περιοχών Natura-φυσικού κάλλους, των αρχαιολογικών ζωνών, των ρεμάτων και των λοιπών χώρων όπου θα απαγορεύεται αυστηρά η δόμηση.
  • Να γίνουν μικροζωνικές μελέτες που θα αναβαθμίζουν τις περιοχές αυθαιρέτων και με βάση το πολεοδομικό σχέδιο όσα αυθαίρετα έχουν κριθεί κατεδαφιστέα να κατεδαφίζονται και οι ιδιοκτήτες τους να αποζημιώνονται με παραχώρηση πολεοδομημένης κρατικής γης ίδιας αξίας (με την αξιοποίηση της δημόσιας ιδιοκτησίας) με αυστηρά κοινωνικά και εισοδηματικά κριτήρια.
  • Να  ολοκληρώνεται η  πολεοδομική μελέτη και στη συνέχεια οι απαιτούμενες υποδομές και  μετά να ακολουθεί η δόμηση και όχι να συμβαίνει το αντίστροφο.
  • Να μη χορηγείται καμία άδεια δόμησης εκτός της πολεοδομημένης  γης και των ειδικών προβλέψεων της οργάνωσης παραθεριστικών περιοχών του περιαστικού χώρου και να υπάρχει αυστηρός ελεγκτικός μηχανισμός για άμεση κατεδάφιση των αυθαίρετων κτισμάτων νέας γενιάς (από τη ρύθμιση και μετά) που θα ελέγχεται από τις Περιφέρειες. {jcomments on}
Print Friendly, PDF & Email

Από manos