Επικίνδυνα πλημμυρικά φαινόμενα στην ανατολική Κρήτη

Η πρόσφατη τραγική απώλεια δύο ανθρώπων και οι εκτεταμένες καταστροφές στην Αγία Πελαγία και τη Σητεία, θυμίζουν τις προ επταετίας πλημμύρες στο Γιόφυρο, το Δρακουλιάρη και στα ρέματα πέριξ του πολεοδομικού συγκροτήματος του Ηρακλείου, καθώς επίσης και τις προ διετίας καταστροφές σε Καρτερό, Γούρνες και Μάλια, αλλά και τα έντονα πλημμυρικά φαινόμενα το Μάρτιο του 2022 ξανά στο Γιόφυρο και στη Χερσόνησο.

Οι πλημμύρες σε συγκεκριμένες περιοχές είναι ένα επαναλαμβανόμενο φαινόμενο γνώριμο σε κράτος και πολίτες. Παρότι η ένταση και η συχνότητα εμφάνισης ακραίων φυσικών φαινομένων παρουσιάζει έντονη αυξητική τάση, δεν έχει γίνει καμία ουσιαστική ενέργεια πρόληψης.

Οι πλημμύρες εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο της παγκόσμιας περιβαλλοντικής κρίσης και το βασικό της αίτιο είναι η κακώς εννοούμενη αρχή του ανθρωποκεντρισμού, με την κατάληψη χωρίς μέτρο φυσικών περιοχών με επέκταση δόμησης, την αποψίλωση των πλαγιών λόγω δόμησης, κτηνοτροφίας ή πυρκαγιών, καθώς και την καταπάτηση της ζώνης αιγιαλού. Ωστόσο, παρά τις εμφανείς συνέπειες της υποβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος συνεχίζονται οι αδειοδοτήσεις και κατασκευές μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων στις παραλίες, μεγάλων μονάδων ΑΠΕ στα βουνά, καθώς και οι επεμβάσεις σε προστατευόμενες περιοχές.

Οι ρεματιές, οι χείμαρροι και τα ποτάμια αποτελούν φυσικές διεξόδους του νερού. Η παρεμπόδισή τους (με μπάζωμα ή οικοδόμηση) είναι ολέθρια. Η συνήθης πρακτική της αντικατάστασης ενός ρέματος με δρόμο και κλειστό αποχετευτικό αγωγό αποδεικνύεται καταστροφική, αφού η διατομή του αγωγού συχνά σχεδιάζεται για λόγους οικονομοτεχνικούς για την κάλυψη συνήθων βροχοπτώσεων, με αποτέλεσμα σε έντονη βροχή ο δρόμος να μετατραπεί σε χείμαρρο. Την κατάσταση δυσχεραίνει η ελλιπής ή παντελής συντήρηση των υφιστάμενων (έστω και ανεπαρκών) αντιπλημμυρικών έργων.

Σοβαρή αιτία της κακής διαχείρισης των ρεμάτων αποτελεί επίσης η απουσία πολεοδομικού σχεδιασμού σε οικισμούς, και μεγάλα τμήματα των πόλεων, καθώς οι πολεοδομικές μελέτες προσδιορίζουν τις περιοχές στις οποίες απαγορεύεται η δόμηση αλλά και τις ελάχιστες αποστάσεις κτισμάτων από τα όρια των ρεμάτων Έτσι, υπάρχουν αδειοδοτημένα κτίρια μέχρι και στη γραμμή πλημμύρας. Ακόμα και στις περιοχές που εκπονούνται πολεοδομικές μελέτες, οι μελέτες αυτές παραμένουν για χρόνια (συχνά της τάξεως της 20ετίας) στα Στάδια Α και Β, και αργούν να φτάσουν (ή δε φτάνουν ποτέ) στο τελευταίο Στάδιο Γ, ώστε να υλοποιηθούν με Πράξεις Εφαρμογής. Οι τεράστιες καθυστερήσεις οφείλονται μεταξύ άλλων στην πολυδαίδαλη νομοθεσία που διαρκώς τροποποιείται αλλά και στην τραγική υποστελέχωση των αρμόδιων υπηρεσιών που τις επιβλέπουν.

Ως μηχανικοί του δημοσίου, καταδικάζουμε την παγιωμένη διαχρονικά αντίληψη που θέτει σε προτεραιότητα πελατειακά συμφέροντα εις βάρος του μακροπρόθεσμου ορθού σχεδιασμού και την αδιαφορία της πολιτικής για τις επιστημονικές θέσεις του τεχνικού κόσμου. Οι αντιλήψεις αυτές λειτουργούν εις βάρος της υπεράσπισης της ανθρώπινης ζωής και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, μέσω της προστασίας τόσο της ιδιωτικής περιουσίας, όσο της θωράκισης των δημόσιων υποδομών και της προστασίας του περιβάλλοντος.

Η απαξίωση των δημοσίων τεχνικών υπηρεσιών, υποβαθμίζει το ρόλο των Διπλωματούχων μηχανικών του δημοσίου της συμβολής τους δηλαδή στην αναπτυξιακή προοπτική της χώρας, την ασφάλεια του πολίτη και την προστασία της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας. Παρά την υποβάθμισή τους, οι μηχανικοί του δημοσίου καλούνται στη διαχείριση κρίσεων που προκαλούνται από φυσικές καταστροφές (πλημμύρες, πυρκαγιές, σεισμοί), να προσφέρουν τις τεχνικές τους γνώσεις, συχνά υπερβάλλοντας εαυτόν, ελλείψει των απαιτούμενων προϋποθέσεων (υποστελέχωση, έλλειψη μέσων και εξοπλισμού κλπ). Ωστόσο, παρά την αποδεδειγμένη αναγκαιότητα των μηχανικών του δημοσίου ως προασπιστών του δημοσίου συμφέροντος, θεσμοθετήθηκε η εκχώρηση των αρμοδιοτήτων τους σε ιδιώτες (πχ Αναπτυξιακές Εταιρίες των δήμων, ΕΕΤΑΑ).

Αντί το κράτος να αντιμετωπίσει -ως όφειλε- με σοβαρότητα την πρόληψη των φυσικών καταστροφών με επαρκή χρηματοδότηση μελέτης και κατασκευής έργων αντιπλημμυρικής και αντιπυρικής προστασίας αλλά και αντισεισμικής θωράκισης, παρέχει εκ των υστέρων πενιχρές «αποζημιώσεις» στο όνομα μιας αόριστης «κλιματικής αλλαγής» που ξεπλένει τις ευθύνες και την αμέλεια όλων των αρμόδιων.

Καλούμε την πολιτεία να μεριμνήσει άμεσα για την αποκατάσταση των ζημιών, και να επανεξετάσει τις προτεραιότητές της επενδύοντας σε μελέτες και έργα πρόληψης φυσικών καταστροφών, θωρακίζοντας παράλληλα τις Δημόσιες τεχνικές υπηρεσίες με προσωπικό και πόρους. Οι Διπλωματούχοι Μηχανικοί Δημόσιοι Υπάλληλοι Ανατολικής Κρήτης δε θα σταματήσουμε να προασπιζόμαστε με κάθε τρόπο το δημόσιο συμφέρον προς όφελος του πολίτη, των επερχόμενων γενεών και του περιβάλλοντος.

ΕΜΔΥΔΑΣ ΑΚ

Print Friendly, PDF & Email

Από giorgos