Τι είναι η Λεϊσμανίαση;
Η Λεϊσμανίαση είναι παρασιτική ασθένεια που οφείλεται σε ενδοκυτταρικό παράσιτο (πρωτόζωο) του γένους leismania (Λεϊσμάνια). Οι πιο κοινές μορφές είναι η σπλαχνική λεϊσμανίαση (καλααζάρ), η δερματική λεϊσμανίαση και η βλενοδερματική.
Η σπλαγχνική λεϊσμανίαση είναι η πιο σοβαρή μορφή της νόσου, προσβάλει πολλά εσωτερικά όργανα (συνήθως το σπλήνα, το ήπαρ και το μυελό των οστών).
Υπάρχουν και ασυμπτωματικές μορφές. Η νόσος αυτή, σε όσους αναπτύσσουν συμπτώματα, χαρακτηρίζεται από πυρετό, απώλεια βάρους, διόγκωση ήπατος, σπληνός και λεμφαδένων, αναιμία ή/και πτώση του αριθμού των αιμοπεταλίων και των λευκών αιμοσφαιρίων.
Η δερματική λεϊσμανίαση -η πιο συχνή μορφή παγκοσμίως- προκαλεί κυρίως δερματικά έλκη και θεωρείται λιγότερο σοβαρή μορφή της νόσου.
Τα συμπτώματα εμφανίζονται από λίγες ημέρες έως πολλούς μήνες μετά το τσίμπημα της μολυσμένης σκνίπας.
Πως μεταδίδεται η Λεϊσμανίαση;
Η Λεϊσμανίαση μεταδίδεται κυρίως με το τσίμπημα μολυσμένων φλεβοτόμων (σκνιπών). Οι σκνίπες μολύνονται όταν τσιμπάνε ένα μολυσμένο ζώο (συνήθως σκύλους ή τρωκτικά), ή άνθρωπο ανάλογα με το είδος της λεϊσμάνιας.
Οι άνθρωποι πολλές φορές δεν αντιλαμβάνονται την ύπαρξη σκνιπών στο χώρο, επειδή δεν κάνουν σχεδόν κανένα θόρυβο, είναι μικρές (μόνο περίπου το 1/3 του μεγέθους των κουνουπιών) και τα τσιμπήματά τους κάποιες φορές μπορεί να περάσουν απαρατήρητα (τα τσιμπήματα μπορεί είναι ανώδυνα ή επώδυνα).
Οι σκνίπες παρουσιάζουν μεγαλύτερη δραστηριότητα κατά την διάρκεια του απογεύματος και της νύχτας, ενώ είναι λιγότερο δραστήριες κατά τις θερμότερες ώρες της ημέρας. Ωστόσο τσιμπάνε οποιαδήποτε ώρα της μέρας εάν κάποιος τις ενοχλήσει (π.χ κατά τη διάρκεια κηπευτικών εργασιών ή εργασία σε παράκτιο δασικό / θαμνώδες περιβάλλον , όπου βρίσκονται σκνίπες).
Που υπάρχει η Λεϊσμανίαση ;
Η Λεϊσμανίαση ενδημεί σε τροπικές και υποτροπικές περιοχές στη Νότια Ευρώπη και σε χώρες της Μεσογείου.
Στις Ευρωπαϊκες χώρες ενδημούν δύο κυρίως είδη, η Leishmania infantum που προκαλεί την σπλαγχνική (καλα-αζάρ) και τη δερματική λεϊσμανίαση σε ανθρώπους και σκύλους (οι σκνίπες μολύνονται από σκύλους) και η Leishmania tropica που προκαλεί ανθρωπονοτική δερματική λεϊσμανίαση (οι σκνίπες μολύνονται από ανθρώπους).
Στις χώρες της Μεσογείου – και στην Ελλάδα – η κύρια μορφή της νόσου είναι η σπλαγχνική μορφή που είναι η πιο σοβαρή της νόσου.
Πρόληψη της Λεϊσμανίασης:
Η πρόληψη και αντιμετώπιση της νόσου σε επίπεδο πληθυσμού αφορά:
Έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία ανθρώπινων κρουσμάτων.
Λήψη μέτρων ατομικής προστασίας έναντι των διαβιβαστών-σκνιπών
Λήψη μέτρων ελέγχου και πρόληψης της νόσου στα ζώα, με :
Εφαρμογή ειδικών εντομοαπωθητικών προϊόντων (πχ. κολάρων) σε δεσποζόμενους και αδέσποτους σκύλους, ώστε να περιορίζεται η έκθεσή τους σε σκνίπες.
Τακτικό κτηνιατρικό έλεγχο για την νόσο. Κάθε Απρίλιο (αρχή δραστηριοποίησης των σκνιπών) να εξετάζονται όλα τα σκυλιά για λεϊσμανίαση και κάθε Νοέμβριο (τέλος δραστηριοποίησης των σκνιπών) να γίνεται πάλι εξέταση για λεϊσμανίαση όλων των ζώων.
Έγκαιρη αντιμετώπιση των άρρωστων ζώων, σύμφωνα με τις οδηγίες του κτηνιάτρου.
Οι σκνίπες εναποθέτουν τα αβγά τους σε εστίες πλούσιες σε οργανική ύλη όπως, σωρούς φύλλων, φλοιούς και κουφάλες δέντρων, φράκτες, εγκαταλελειμμένα κτίσματα, ρωγμές σε τοίχους σπιτιών, καταλύματα ζώων και οικιακά απορρίμματα, για το λόγο αυτό συστήνεται να λαμβάνεται τακτική μέριμνα για τις παραπάνω εστίες .
H Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας της Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου εφιστά την προσοχή του κοινού στην σχολαστική λήψη των μέτρων πρόληψης.
Από το Γραφείο Τύπου της Π.Ε. Λασιθίου
Λεϊσμανίαση – Βικιπαίδεια (wikipedia.org)
