Το οροπέδιο Λαπάθου, ένα από τα λιγότερο γνωστά αν και ξεχωριστά γραφικό οροπέδιο του νησιού μας επισκέφτηκε την Κυριακή 21 Νοεμβρίου 2021 ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου. Το οροπέδιο βρίσκεται 36χλμ δυτικά της Ιεράπετρας, πάνω από το όμορφο χωριό της Κάτω Σύμης, ανάμεσα στις καταπράσινες πλαγιές του Σελάκανου και της Σύμης. Από εδώ ξεκινά το ομώνυμο φαράγγι ή φαράγγι των Αγίων Αποστόλων, ένα από τα πιο δύσβατα φαράγγια της Κρήτης, με 28 απότομες καταβάσεις με καταρράκτες.
Μια σχετικά ολιγομελής ομάδα 17 πεζοπόρων προερχόμενη από τον Άγιο Νικόλαο και από την Ιεράπετρα ξεκίνησε την πεζοπορία στις 8.40 το πρωί με ιδανικές για την εποχή καιρικές συνθήκες: ηλιοφάνεια χωρίς πολλή ζέστη και χωρίς καθόλου αέρα, ευχάριστη έκπληξη για όσους ήρθαν από τη βόρεια πλευρά, όπου φυσούσαν δυνατοί άνεμοι.
Η πεζοπορία μας ξεκινά απ’ το Ιερό του Ερμή και της Αφροδίτης στη νότια Δίκτη, πέντε χιλιόμετρα ΒΑ της Κάτω Σύμης. Ο περιφραγμένος αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται σε δασώδη περιοχή αποτελούμενη από πεύκα και βαλανιδιές. Με την πόρτα της εισόδου ριγμένη είναι εύκολο να μπούμε και να ρίξουμε μια ματιά. Μαθαίνουμε ότι λειτούργησε ήδη από τη Μινωική Εποχή το 2.000 π.Χ. ως Μινωικό Ιερό Κορυφής, αλλά η χρήση του ως λατρευτικού χώρου συνεχίστηκε καθ’ όλη την αρχαιότητα. Από τον 7ο αι. π. Χ. ξεκίνησε η λατρεία του Ερμή και απ’ τον 4ο αιώνα και της Αφροδίτης, ενώ ούτε στα παλαιοχριστιανικά χρόνια σταμάτησε, καθώς εδώ υπήρχε εκκλησάκι. Τα πλούσια αρχαιολογικά ευρήματα από τον χώρο φιλοξενούνται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου.
Εγκαταλείποντας το Ιερό ανηφορίζουμε από αγροτικό δρόμο, που οδηγεί ΒΑ στο οροπέδιο της Λαπάθου, στο οποίο και φτάνουμε μετά από πεζοπορία μιάμισης ώρας στο καταπράσινο δάσος, υπό τη συνεχή εποπτεία πλήθους κατσικιών. Το οροπέδιο είναι μικρό, αλλά εύφορο με κοκκινωπό χώμα κι έχει γίνει προσπάθεια να αξιοποιηθεί στο παρελθόν, όπως μας δείχνουν οι ξεφτισμένες πια απ’ τον ήλιο και τον άνεμο ενημερωτικές πινακίδες. Κάτω απ’ τα πρίνα έχουν φτιαχτεί πέτρινα παγκάκια και τραπέζια, στην προσπάθεια να λειτουργήσει ως χώρος αναψυχής. Συντελεί σ’ αυτό η προσβασιμότητα μέσω του αγροτικού δρόμου, το δάσος, η κρήνη με το γάργαρο νερό και το πολύ όμορφο πετρόκτιστο εκκλησάκι των Αγίων Αποστόλων, που δεσπόζει στο χώρο. Δυστυχώς στην γραφική αυτή περιοχή υπάρχουν πολλά σκουπίδια από τις ανθρώπινες δραστηριότητες.
Μετά από μικρή στάση συνεχίζουμε ανηφορικά, ώσπου βρίσκουμε παλιό μεγάλο αγωγό νερού, που δείχνει τον υδάτινο πλούτο της περιοχής. Από το ύψωμα δίπλα του αγναντεύουμε τα χωριά Μάλλες και Μεταξοχώρι και την καταπράσινη βουνοπλαγιά του Σελάκανου. Συνεχίζουμε την πορεία μας ΒΔ ακολουθώντας τον αγωγό, που σιγά-σιγά μετατρέπεται σε μεγάλο καταπότη μεταφοράς νερού και καταλήγει σε ρέμα. Παρά τη φετινή ανομβρία, κυλάει ακόμα λίγο νερό κελαρύζοντας και σχηματίζοντας μικρές λιμνούλες. Σκαρφαλώνουμε παράλληλα με το ρέμα σε δασωμένη έκταση με κατσοπρίνια, βελανιδιές και σφενδάμια με στόχο να φτάσουμε στη σπηλιά, που χρησιμοποιούσε σαν λημέρι ο καπετάν Μανώλης Μπαντουβάς κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Το κατορθώνουμε μετά από επιπλέον 2,5 ώρες ανοδικής πορείας. Η σπηλιά, σφηνωμένη στη βραχώδη νότια πλευρά της μικρής Ψαρής Μαδάρας στην περιοχή Χαμέτη σε υψόμετρο 1631 μέτρα, έχει ένα πολύ μικρό άνοιγμα. Καφάσια κι άδειες κονσέρβες στο εσωτερικό της μαρτυρούν ότι και τα τελευταία χρόνια έχει χρησιμοποιηθεί ως πρόχειρο κατάλυμα βοσκών, κυνηγών, πεζοπόρων… Δύσκολο πάντως να φανταστεί κανείς ότι σ’ αυτή τη σπηλιά είχαν κρατηθεί κάποτε 12 Γερμανοί αιχμάλωτοι κατά τα γεγονότα, που κορυφώθηκαν με την εκτέλεση πολλών κατοίκων και την πυρπόληση των χωριών της περιοχής.
Στη συνέχεια η ομάδα επιστρέφει κατηφορίζοντας σιγά-σιγά στην αφετηρία της. Ο καιρός έχει αρχίσει να χαλάει με την ομίχλη να κατεβαίνει απ’ τα βουνά και τη θερμοκρασία να υποχωρεί. Η θέα ωστόσο στο νότιο κρητικό πέλαγος, που απλώνεται μπροστά μας, μας αποζημιώνει. Πριν την επιστροφή μας στην καθημερινότητα μια σύντομη στάση στην πανέμορφη φθινοπωρινή Κάτω Σύμη και τις ταβέρνες της επιβάλλεται. Αντικριστό και τα παραδοσιακά συμιανά φασολάκια με τη συνοδεία κρασιού και φρεσκο-φρυγανισμένου ψωμιού κερδίζουν τις εντυπώσεις. Τι άλλο να ζητήσει κανείς σαν επίλογο σε μια ωραία μέρα;
Συνολικά περπατήσαμε γύρω στα 13,5 χιλιόμετρα, με υψομετρική διαφορά 613 μέτρα, μέσα σε 5,5 ώρες μαζί με τις σύντομες στάσεις. Περισσότερες πληροφορίες για την πεζοπορία και την περιοχή, φωτογραφίες, βίντεο, στο blog του σύλλόγου. Πεζοπορία ΚΑΤΩ ΣΥΜΗ – ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΛΑΠΑΘΟΥ
