Την διάσχιση του Νομού Ξάνθης των 170 χλμ σε 8 μέρες, που διοργανώνει η Εταιρεία «Δράση κι Ενέργεια: Νέστος – Ροδόπη – Θράκη» του Βασίλη Γεωργιάδη, την παρακολουθούσα ενδελεχώς τα τελευταία χρόνια, αλλά συνεχώς την ανέβαλλα καθώς και τα χιλιόμετρα είναι πολλά κι οι υψομετρικές στον Θεό και τέλος πάντων «του χρόνου, να αποκτήσω καλύτερη φυσική κατάσταση κι εμπειρία». Όμως, καθώς τα χρόνια περνάνε, μειώνονται και οι πιθανότητες να βρεθεί κανείς σε καλύτερη φυσική κατάσταση. Έτσι «ή τώρα ή ποτέ» είπα και δήλωσα συμμετοχή. Και για να ξεπεράσω το άγχος μου, το έριξα στην εντατική προπόνηση!
Και φτάνουμε στα τέλη Ιουνίου. Δύσκολη εποχή για μένα. Πεθαίνει η μάνα μου! «Θα έρθεις;» ρωτά ο Βασίλης. «Να πας!» λέει η οικογένεια, που είναι δίπλα πάντα στα δύσκολα. Την τελευταία στιγμή αρπάζω το ορειβατικό σακίδιο, δένω στην κορφή το μαντήλι της μάνας και φεύγω…. Αυτή η πεζοπορία θα αποκτήσει συμβολικό χαρακτήρα για μένα…
Το ταξίδι
Αξίζει τον κόπο να πω λίγα λόγια για το άκρως ενδιαφέρον ταξίδι. Επέλεξα να ταξιδέψω για πρώτη φορά με το αεροπλανάκι της Sky Express από Σητεία για Αλεξανδρούπολη, καθώς και χρήμα και χρόνο και ταλαιπωρία θα εξοικονομούσα. Ήξερα ότι είναι μικρό, αλλά όχι τόσο μικρό, ώστε να μας χωρίσουν ισομερώς αριστερά και δεξιά του σκάφους για ισορροπία! Ωστόσο και η πτήση μια χαρά ήταν κι η εξυπηρέτηση επίσης.
Βράδυ ψάχνοντας ξενοδοχείο στην Αλεξανδρούπολη αποδείχτηκε πολύ δύσκολη κίνηση. «Έρχονται τουρίστες από την Τουρκία τέτοια εποχή κι οι τιμές στα ύψη. Σίγουρα δεν θες να σε πετάξω ως την Ξάνθη; Πιο φτηνά θα σου βγει!», μου λέει ο οδηγός ταξί απ’ το αεροδρόμιο. Έτσι κάπως φτάνω Ξάνθη αργά τη νύχτα.
Οι διοργανωτές
Γρήγορα κατάλαβα ότι πίσω απ’ το όνομα «Hiking Adventures Nestos Rodopi Thrace» κρύβεται μια μικρή οικογενειακή επιχείρηση με μεράκι και όραμα. Ο Βασίλης Γεωργιάδης, οδηγός μας στις πορείες και συνοδός μας μέρα-νύχτα («μη συμβεί κάτι»), η Ιωάννα Πορφυλλίδου, η γυναίκα του, πηγαινο-έφερνε το βανάκι της επιχείρησης, όπου χρειαζόταν, και μαζί με τα δυο παιδιά τους, τον Στέργιο και τη Δέσποινα, μας προμήθευαν όλα τα χρειαζούμενα, φτιαγμένα τις πιο πολλές φορές με τα χεράκια τους με περισσή αγάπη, κι ‘έσβηναν’ τα ίχνη μας μετά καθαρίζοντας όλα τα μέρη που μας φιλοξενούσαν στην πορεία. Δε χρειάζεται να πω ότι πήγα μόνη και στεναχωρημένη και βρήκα μια οικογένεια και μια ζεστή αγκαλιά!
Η διάσχιση
Το σχέδιο είναι μια non stop διάσχιση των κορυφαίων φυσικών, πολιτιστικών κι άλλων αξιοθέατων του Νομού Ξάνθης μέσα σε 8 μέρες με διανυκτέρευση σε διαφορετική θέση κάθε φορά. Περιλαμβάνει περπάτημα σε όλα τα διαφορετικά τερέν: από άσφαλτο, χωματόδρομο, μονοπάτια, ελεύθερη ανάβαση, χωμάτινο έδαφος, αλλά και πετρώδες. Συνολικά περπατάς 170 χλμ με 8.787μ υψομετρική διαφορά, αν κάνεις όλη τη διάσχιση. Γιατί υπάρχουν εναλλακτικές τελικά, αν κουραστείς, αλλά κι ο καιρός διαμορφώνει τον τελικό σχεδιασμό. Έτσι εμείς που ξεκινήσαμε με καύσωνα -κόψαμε αναγκαστικά κάποιες κορφές- κι ακινητοποιηθήκαμε δυο μέρες λόγω νεροποντής, μείναμε στα 130,5 χλμ με 6.053 άνοδο. Και πάλι λίγο δεν το λες!
Ο Βασίλης έχει κινητοποιήσει επίσης διάφορους φορείς του Νομού της Ξάνθης στο εγχείρημά του, όπως ενορίες, πολιτιστικούς συλλόγους, τον Ραδιοφωνικό Σταθμό Ξάνθης, τον Ερυθρό Σταυρό με αποτέλεσμα να έχουμε συνεχή κάλυψη στην πορεία μας και να βρίσκουμε κατάλυμα σε εκκλησίες, παλιά δημοτικά σχολεία και όλο αυτό κάνει αυτήν την εξόρμηση να μη μοιάζει με καμιά άλλη.
Εννοείται ότι η ομάδα μένοντας 24ώρες το 24ωρο μαζί δένεται πολύ γρήγορα και όλοι γινόμαστε μια οικογένεια!
Το φυσικό τοπίο
Δεν θα ήταν υπερβολή να χαρακτηρίσω το τοπίο φανταστικό και σχεδόν «εξωτικό» για εμάς τους νότιους. Πρώτα απ’ όλα το ατέλειωτο πράσινο σε διαφορετικές αποχρώσεις ανάλογα τα δέντρα που φιλοξενεί: ανοιχτό πράσινο στα νότια με τα δάση οξιάς και γάβρου, πιο σκούρο στην οροσειρά της Ροδόπης με τη δασική πεύκη και τις σημύδες. Ακόμα το στοιχείο του νερού: βουτιές στα κρύα ορμητικά νερά του Νέστου και περπάτημα παράλληλα με αυτόν και την παλιά σιδηροδρομική γραμμή απ’ τα πιο ωραία σημεία της διαδρομής. Κι ακόμα ο ορμητικός καταρράκτης του Λειβαδίτη και το απολαυστικό μπάνιο στη λιμνούλα, που σχηματίζει. Αλλά και στα Πομακοχώρια περπατά κανείς παράλληλα με το ποτάμι.
Έπειτα τα βουνά μπορεί να μην είναι τόσο ψηλά, αλλά είναι απίστευτης ομορφιάς είτε έχοντας θέαση στην πόλη της Ξάνθης στα νότια είτε αποτελούν το πυκνό αδιάβατο δάσος, στα σύνορα με τη Βουλγαρία. Δάση παρθένα στα ξέφωτα των οποίων ξεφυτρώνανε λουλουδάκια. Πιο κοντά στο υγρό στοιχείο αγριοτριανταφυλλιές ψηλές σαν δέντρα, τεράστια βάτα ανθισμένα, αγριοφράουλες ή ψηλές φτέρες. Γύρω από τους παλιούς γραφικούς εγκαταλελειμμένους πια οικισμούς αγριοκερασιές, βυσινιές, τζανεριές, μηλιές κι αχλαδιές, οι πρώτες φορτωμένες με νόστιμα φρούτα.
Σκαψίματα από αγριογούρουνα που ψάχνουν ρίζες παντού, σε κάνουν να κοιτάς τριγύρω με ανησυχία: ξέρεις πως τα συμπαθή αυτά τετράποδα γίνονται επικίνδυνα όταν θυμώνουν και σε παίρνουν στο κυνήγι, τη μία και μοναδική φορά όμως που ήρθαμε τετ α τετ με μία οικογένεια απ’ αυτά έφυγαν τρέχοντας μετά από τις φωνές και το χτύπημα των ποδιών στη γη του Βασίλη, που τους έδειξε ποιος είναι το αφεντικό εδώ! Ελαφάκια ξεπετιούνται που και που, ένα μικρό έτρεχε πανικόβλητο στον δρόμο μπροστά απ’ τ’ αυτοκίνητο, όπως εδώ οι λαγοί τη νύχτα. Αλλά το πιο εντυπωσιακό στην ύπαιθρο της Ξάνθης ήταν τα κοπάδια από άγρια άλογα, που κυκλοφορούσαν παντού γύρω μας. Μεγάλη η συγκίνησή μου, όταν μια οικογένεια απ’ αυτά ήρθε και ήπιε νερό, απ’ την άλλη μεριά της επιμήκους ποτίστρας στην οποία είχα βουτήξει για λίγο τα πόδια μου.
Αξίζει να αναφερθούν ακόμα και τα «ήμερα» ζώα: τα μεγαλόσωμα ημι-αδέσποτα σκυλιά που μας συνόδευαν συνεχώς στις πεζοπορίες μας παρά τη ζέστη, τα κοπάδια από αγελάδες, που συναντούσαμε εδώ κι εκεί, τα μουλάρια των υλοτόμων που μετέφεραν τα κομμένα ξύλα απ’ το δάσος στον δρόμο, αλλά και αιγοπρόβατα είδαμε αρκετά, κάπως μεγαλύτερα απ’ τα δικά μας!
Γύρω απ’ τον Λειβαδίτη
Ιδιαίτερη μνεία οφείλω να κάνω στο πανέμορφο αυτό χωριό με τους δυο μόνιμους κατοίκους, που μας φιλοξένησε περισσότερο του αναμενόμενου, στο παλιό Δημοτικό Σχολείο του χωριού, που έχει μετατραπεί σε καταφύγιο, καθώς εγκλωβιστήκαμε εδώ λόγω του καιρού. Έτσι είχαμε τη δυνατότητα να μείνουμε λίγο παραπάνω στο πιο ορεινό χωριό της Θράκης στα 1.220 μέτρα, να απολαύσουμε την όμορφη φύση με τα πλήθος λουλούδια, το ατελείωτο δάσος μέσα στη βροχή μακριά από τον θορυβώδη και πολυάνθρωπο σύγχρονο πολιτισμό. Από εδώ κάναμε και μερικές από τις πιο όμορφες πεζοπορίες στα βουνά της Ροδόπης: στο εγκαταλελειμμένο φυλάκιο της Χαϊντούς και στις δυο ψηλότερες κορφές της Θράκης: την Τσίχλα (1.752 μ) και το Γυφτόκαστρο (1.828 μ), όπου περπατήσαμε παράλληλα με τις πυραμίδες των ελληνοβουλγαρικών συνόρων!
Το ανθρωπογενές τοπίο
Όμορφα χωριά πνιγμένα στο πράσινο, αραιά σπίτια με κεραμοσκεπές, άλλα ήδη εγκαταλελειμμένα, άλλα με λιγοστούς γηραιούς κατοίκους (Κρωμνικό, Καλλιθέα, Μαργαρίτι, Λυκοδρόμιο κ.λ.π.). Ιδιαίτερη μνεία αξίζουν στα Πομακοχώρια κοντά στα σύνορα με την Βουλγαρία.
Οι Πομάκοι είναι λαός αδιευκρίνιστης καταγωγής (πιστεύεται ότι είναι απόγονοι των αρχαίων Θρακών) με ανοιχτόχρωμα χαρακτηριστικά. Η γλώσσα τους μοιάζει με τα βουλγάρικα κι είναι μόνο προφορική. Στο θρήσκευμα μουσουλμάνοι. Κι είναι αυτός ο λόγος, που γίνεται προσπάθεια της Τουρκίας να τους προσεταιριστεί και να τους περάσει ως Τούρκους. Οι ίδιοι είναι άνθρωποι φιλήσυχοι και καταδεκτικοί. Ένα πέρασμα από τα όμορφα χωριά τους (Θέρμες, Μέδουσα, Κοττάνη, Ωραίο κ.α) είναι απαραίτητο. Το μπάνιο στις ανοικτές πισίνες ιαματικών λουτρών στις Θέρμες στα 6 χλμ από Βουλγαρία είναι μια εμπειρία που θες να ζήσεις. Μοσχαρίσιες μπριζόλες και μπιφτέκια λόγω των βοοειδών αλλά και του θρησκεύματος στις ντόπιες ταβέρνες, αλλά και φέτες καψαλισμένου ψωμιού με ντόπιο βούτυρο και μέλι μερικά απ’ τα χαρακτηριστικά εδέσματα στις ταβέρνες της περιοχής, όπως του Χουσεΐν στις Κάτω Θέρμες και του Τζεμίλ στην Κοττάνη. Επίσης ονομαστά είναι τα πλεκτά από τα ακούραστα χέρια των γυναικών με τα οποία στολίζουν ακόμα τα σπίτια τους.
Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να κάνει κανείς και στις χαρούμενες παρέες των υλοτόμων που συναντούσαμε εδώ κι εκεί με τα μουλάρια τους. Εντυπωσιακοί και οι ξύλινοι τοίχοι δίπλα στον δρόμο με τα κομμένα ξύλα συνταιριασμένα σε στοίβες ίδιου ύψους και πάχους κάθε φορά ώστε να γίνεται εύκολα η διανομή τους κατά κυβικό μέτρο.
Η πόλη
Τέλος τι να πει κανείς για την πόλη της Ξάνθης; Ένα μείγμα πολιτισμών της δίνει μεγάλη γραφικότητα, ειδικά στα στενά της Παλιά Πόλης. Τζαμιά που ξεπηδούνε παντού, μαντήλες, ανατολίτικα γλυκά: οι καλύτερες μπουγάτσες, καζάν ντιπί, καριόκες και κυρίως σουτζούκ λουκούμ. Αξίζει να επισκεφτεί κανείς το περίφημο «Σπίτι της Σκιάς», όπου ο καλλιτέχνης Τριαντάφυλλος Βαΐτσης, φτιάχνει κατασκευές από απορρίμματα που με τον κατάλληλο φωτισμό απεικονίζουν με τη σκιά τους εικόνες όλο νόημα στους τοίχους, αλλά και το σπίτι του μεγάλου Μάνου Χατζιδάκι, όπου αν είσαι τυχερός μπορεί ν’ ακούσεις νέους μουσικούς να εξασκούνται σε μια από τις αίθουσες του τις αφιερωμένες στη μουσική.
Επίλογος
Δε χρειάζεται να σας πω ότι η πεζοπορία κι η παραμονή στην περιοχή, είναι μια εμπειρία που δύσκολα θα ξεχάσω. Ήδη σκέφτομαι από τώρα την επόμενη διάσχιση, για να κάνω τα κομμάτια που μου λείπουν. Αλλά και για όσους δεν αγαπούν πολύ την πεζοπορία συστήνω μια επίσκεψη στην περιοχή. Γιατί; Γιατί η φύση είναι πανέμορφη και πολύ διαφορετική. Γιατί είναι μέρη ακόμα παρθένα από τον υπερτουρισμό κι ανόθευτα. Γιατί είναι έντονο το φολκλόρ ειδικά στο μουσουλμανικό στοιχείο. Γιατί οι άνθρωποι απ’ όπου κι αν προέρχονται είναι φιλικοί και καταδεκτικοί. Γιατί είναι ακόμα ένας σχετικά φθηνός προορισμός είτε για να φας είτε για να βρεις κατάλυμα. Τρέξτε όσο ακόμα προλαβαίνετε πριν να την ανακαλύψουν οι ορδές των τουριστών!
Προσωπικά ευχαριστώ πολύ τους συνπεριπατητές μου κι ιδιαίτερα την οικογένεια Γεωργιάδη. Σίγουρα θα τα πούμε σε μια από τις επόμενες εξορμήσεις τους!
Κείμενο: Μαρία Μετζογιαννάκη
Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στο blog του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου: ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ, στην διεύθυνση https://www.leivaditis.gr/el/ και στο fb στη σελίδα: Hiking Adventures: Nestos Rodopi Thrace.
