Τα δέντρα που πληγώνουμε…*

«Τι δίκαια και πόσο σιωπηλά είναι τα δέντρα
Στο παραμικρό αεράκι πιάνουν το τραγούδι
Όταν τα πληγώσεις, δε βογκάνε˙
δεν τραβάνε τα πλούσια μαλλιά τους
Δακρύζουνε κρυφά κι ακούν οι ρίζες.»

Πρατικάκης Μ.

Η  παρούσα δημόσια παρέμβαση εκφράζει την αγωνία και ανησυχία μας, γι’ αυτό θα χρησιμοποιήσουμε και τη μαγεία του προφορικού λόγου με  ιστορίες απλές και ενδεικτικές της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση, για να οδηγηθούμε στην πρότασή μας!

 Στο χωριό «Ανατολή», υπάρχουν εδώ και πολλά χρόνια, δύο μουριές. Τα δέντρα, που προφανώς φυτεύτηκαν κάποια στιγμή από τους κατοίκους έξω από το δημοτικό σχολείο, μεγάλωναν και χάριζαν δροσιά στους μαθητές , πριν αυτό κλείσει και αρχίσει να ερημώνει. Μεγάλωναν μαζί με τις γενιές των μαθητών καθώς  τα χρόνια περνούσαν. Και οι μαθητές ξεσκόλιζαν και  κάνανε παιδιά και απέκτησαν κι εγγόνια και οι μουριές εκεί, στητές, συνέχιζαν να χαρίζουν τη σκιά τους σε όλους κι ας ήταν το σχολείο κλειστό.

Μια άλλη ιστορία πρόσφατη και όχι τόσο τρυφερή ακολουθεί! Στη Νεάπολη το έτος 2022 κάποιοι σκέφτηκαν και πρότειναν την κοπή 14 δένδρων της πόλης! Οι πολίτες το πληροφορήθηκαν από δημοσίευση πρόσκλησης σε συνεδρίαση του Τοπικού Συμβουλίου που είχε ως θέμα την κοπή αυτών των δέντρων ! Οι συζητήσεις και τα σχόλια διαδέχτηκαν με ταχύτητα το πρώτο σοκ και η αντίδραση στη λογική της αποψίλωσης του αστικού τοπίου υπήρξε καθολική και αποτυπώθηκε και στην εισήγηση του Τ.Σ.

Τα δέντρα στον αστικό ιστό της «ιστορικής πρωτεύουσας» είναι συνδεδεμένα με την πορεία της από τον 19ο αιώνα! το αστικό πράσινο συνδυάζεται αρμονικά τόσο με το περιαστικό στους ημιορεινούς όγκους που την περιβάλλουν, όσο και με τις καλλιεργούμενες εκτάσεις και τα αγροτικά τοπία της ευρύτερης περιοχής!  Οι αισθήσεις αγάλλονται στο καταπράσινο τοπίο, οι σκέψεις καθαίρονται στην ομορφιά αυτή, οι ήχοι από το θρόϊσμα των φύλλων και το τιτίβισμα των πουλιών γίνονται μαγευτική οδός διαβίωσης! Και αίφνης προκύπτει μια τέτοια πρόταση που ζητά συνεργούς… και επικρέμεται η απειλή της… εκτέλεσης των δέντρων… Μνήμες  σχετικά πρόσφατων παρόμοιων αποφάσεων και εκτελέσεων αναδύονται! Η εμπειρία αυτών απέδειξε ότι τα τυχόν επιχειρήματα περί επικινδυνότητας και άλλων τινων λόγων αποτελούν μόνο άλλοθι πρόσκαιρο, αφού καμία αντικατάστασή τους δεν δρομολογήθηκε… στα χρόνια που ακολούθησαν!

 «Το δέντρο είναι το ποίημα της γης προς τον ουρανό» γράφει ο Χαλίλ Γκιμπράν, και αυτός ο στίχος αποτελεί την προμετωπίδα του βιβλίου Δενδροκομίας που διδάσκεται στους φοιτητές των Γεωπονικών σχολών. Αυτά τα λόγια του Λιβανέζου ποιητή, αποτυπώνουν εναργώς τη σχέση του ανθρώπου με το δέντρο, την ομορφιά της φύσης στη ζωή μας ακόμα κι αν δεν είναι αυτοφυής. Ο σεβασμός στα δέντρα σημαίνει σεβασμός στον πλανήτη, σεβασμός στη ζωή, σεβασμός στο περιβάλλον, σεβασμός στις αξίες μας. Αυτό το σεβασμό που   κληρονομήσαμε από τις παλιότερες γενιές οφείλουμε να παραδώσουμε και στις επόμενες!

Ο Βαρώνος Τούζενμπαχ, στις «Τρεις αδελφές» του Τσέχωφ, λέει:«Βλέπω αυτά τα δέντρα, τις λεύκες και τις σημύδες και είναι σα να τα βλέπω πρώτη φορά κι αυτά σα να σκύβουν να με κοιτάξουν με περιέργεια και να περιμένουν κάτι από μένα.  Τι υπέροχα δέντρα, και  τι υπέροχη που είναι η ζωή μας κοντά τους».

Τα δέντρα που πληγώνουμε…*

Οι τρεις λεύκες  που στέκονται στο πεζοδρόμιο πριν το προαύλιο του Παλιού Γυμνασίου- Λαογραφικού Μουσείου Νεάπολης, απλώς ομορφαίνουν τη ζωή μας. Δε ζητάνε τίποτα παραπάνω απ’ αυτό που τους αναλογεί: τη συνύπαρξη και την αγάπη μας! Ίσως να χρειάζονται κάποιες περιποιητικές γεωπονικές παρεμβάσεις, ίσως να απαιτείται να πλένεται το πεζοδρόμιο πιο συχνά τους καλοκαιρινούς μήνες, ίσως… Αντισταθμίζεται όμως η όποια παρέμβαση με τον θάνατο των δέντρων; Και μετά τι; η σιωπή, η θλίψη, το μίκρεμα του ανθρώπου και του τόπου…

Κλείνοντας, απευθύνουμε έκκληση στους υπευθύνους να μην προχωρήσουν σε ενέργειες που πληγώνουν το περιβάλλον της πόλης και την ίδια την πόλη και τους κατοίκους της. Να εξαντλήσουν όλα τα μέσα που διαθέτει η επιστήμη της γεωπονίας προκειμένου να θεραπεύσουν και όχι να πλήξουν το αστικό πράσινο.

Η ποιότητα του δημόσιου χώρου αντικατοπτρίζει το επίπεδο διαβίωσης των κατοίκων της πόλης, αποτυπώνει την ταυτότητά της και συνιστά προνομιακό χώρο προβολής των πολιτισμικών πρακτικών και κοινωνικών δράσεων της. Ο δημόσιος χώρος συνήθως προκύπτει συμπτωματικά, ως περίσσευμα από την ανοικοδόμηση, στην πόλη μας που έχει προκύψει  ως αποτέλεσμα συγκεκριμένων πολεοδομικών πρωτοβουλιών και παρεμβάσεων δικαιούται να αντιμετωπίζεται με τη δέουσα προσοχή και περίσκεψη!

Μαρία Κωστάκη, φιλόλογος

Γιώργος Μαυροειδής, γεωπόνος, εκπ. Ειδικής Αγωγής

*Δανεισμένο από την ταινία του Δήμου Αβδελιώδη

Από giorgos