(του Μανώλη Μενεγάκη)
Σημαντικό μερίδιο ευθύνης για την υποβάθμιση του τόπου μας σε επίπεδο κρατικά ή περιφερειακά ελεγχόμενων χρηματοδοτήσεων και έργων σε σύγκριση τουλάχιστον με την υπόλοιπη Κρήτη είναι ότι πληθυσμιακά είμαστε λιγότεροι και αυτό επηρεάζει την πολιτική μας ισχύ προς την περιφέρεια, την βουλή και την κρατική διοίκηση. Επομένως, στόχος και όραμα για την επόμενη εικοσαετία για να υπερβούμε την κρίση ειδικά στον δήμο Αγίου Νικολάου και την ευρύτερη περιοχή του είναι να αυξηθεί ο πληθυσμός μας.
Για να “ανέβουμε” πληθυσμιακά χρειαζόμαστε ευκαιρίες και θέσεις εργασίας. Οι ιδιωτικές επενδύσεις, μεγάλες ή μικρότερες είναι η οικονομική ένεση για να δημιουργηθούν πολλές θέσεις εργασίας που δεν μπορεί να καλύψει το δημόσιο. Οι επενδύσεις ενισχύουν τους διάφορους επαγγελματικούς κλάδους της περιοχής και δίνουν κίνητρο για να μείνουν και να εγκατασταθούν εδώ περισσότερες νέες οικογένειες.
Ναι λοιπόν σε επενδύσεις κάθε είδους, ιδιωτικές και δημόσιες ανάλογα με το αντικείμενο. Σε κάθε περίπτωση, όμως, χρειάζεται προσοχή μήπως εμείς οι ίδιοι ως τοπική κοινωνία επιτρέψουμε μια ανεξέλεγκτη κατάσταση που δεν λαμβάνει υπόψη το φυσικό περιβάλλον, την ιδιαίτερη φυσιογνωμία της περιοχής μας και δεν έχει την αισθητική που θα ταίριαζε με τον τόπο μας ο οποίος ήδη χρειάζεται αισθητικές βελτιώσεις κυρίως στις παραλιακές περιοχές της πόλης του Αγίου Νικολάου και των γύρω οικισμών. Όπως ήταν λάθος που παλαιότερα δεν είχαμε επαρκή ανταγωνιστικότητα και μείναμε πίσω σε σχέση με άλλες τουριστικές περιοχές, θα ήταν λάθος να πάμε σε ένα άλλο άκρο και να δεχόμαστε εκ των προτέρων καθετί αρκεί να «πέφτει χρήμα» και υποσχέσεις θέσεων εργασίας.
Δεν είναι συνετό να μην έχουμε αμφιβολίες για τις περιβαλλοντικές ευαισθησίες των υποψηφίων επενδυτών στηριζόμενοι ενδεχομένως σε υπεραισιοδοξία, υποκειμενικές απόψεις ή γνωριμίες ή ακόμα και στην κεντρική πολιτική βούληση και ανάγκη της χώρας να προχωρήσουν επενδύσεις γρήγορα. Οφείλουμε ως τοπική κοινωνία και ιδιαίτερα ως δήμος που την εκφράζει και την εκπροσωπεί να είμαστε αυτοί που από την μία πλευρά θα βοηθήσουμε να γίνουν οι επενδύσεις και τα συνοδευτικά αυτών περιφερειακά και δημοτικά έργα, αλλά από την άλλη χρειάζεται να είμαστε οι θεματοφύλακες του σεβασμού του περιβάλλοντος και των ιδιαιτεροτήτων του τόπου μας. Αυτά είναι μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και περιουσίας.
Ένα εμβληματικό τοπικό παράδειγμα είναι η μεγάλη επένδυση “Elounda Hills” της MIRUM AE στα Πλευρά Ελληνικών. Πρόκειται για μια σημαντική επένδυση την οποία πολλοί άλλοι δήμοι θα προσδοκούσαν να έχουν στην περιοχή τους. Όμως πρέπει να προσέξουμε στο στάδιο υλοποίησής της να τηρηθούν όσα προβλέπονται στο από 17/1/2020 προεδρικό διάταγμα έγκρισης του ειδικού σχεδίου χωρικής ανάπτυξης και στρατηγικής επένδυσης (ΕΣΧΑΣΕ) και τις γνωμοδοτήσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης και του Δημοτικού Συμβουλίου Αγίου Νικολάου που προηγήθηκαν, δηλαδή να γίνει εκτίμηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της επένδυσης, όπως ιδίως η οπτική όχληση, η διασπορά κάλυψης, η αποφυγή μεγάλων κτηριακών όγκων, ούτως ώστε να υπάρξει εναρμόνιση με το περιβάλλον και την ιδιαίτερη φυσιογνωμία της περιοχής. Στην φάση της υλοποίησης αυτοί που θα εκτιμήσουν αν η περιοχή θίγεται από οπτική όχληση, μεγάλους όγκους κτηρίων και αταίριαστα με την ιστορία της περιοχής αρχιτεκτονήματα δεν πρέπει να είναι μόνοι οι εντεταλμένοι σε επίπεδο εμπλεκομένων υπουργείων. Βέβαια, κατά τεκμήριο οι κρατικοί λειτουργοί οι οποίοι εγκρίνουν ανάλογες μεγάλες επενδύσεις ανά την επικράτεια έχουν γνώση του αντικειμένου. Όμως δεν αρκεί να ανακοίνωνεται προκαταρκτικά ότι αυτά που θα γίνουν θα είναι “απολύτως εναρμονισμένα με το περιβάλλον” αν δεν υπάρχει κάποιου είδους εγγύηση γι‘ αυτό.
Την εγγύηση μπορούμε σε ικανό βαθμό να την προσφέρουμε εμείς ως δήμος, ως τοπική κοινωνία σε συνεργασία με τους αρμοδίους των υπουργείων γιατί εμείς έχουμε την ευασθησία, ζούμε εδώ και είμαστε οι άμεσα ενδιαφερόμενοι. Στο παράδειγμα της συγκεκριμένης επένδυσης, αν τυχόν διακοπεί ή παρεμποδιστεί ανεπίτρεπτα η θέα των Πλευρών προς την θάλασσα και το νησί των Αγίων Πάντων, αν είναι αδύνατη η πρόσβαση στην παραλία για όλους πλην των πελατών της επένδυσης, αν η αρχιτεκτονική όψη θυμίζει για παράδειγμα μια αντιγραφή τύπου Ντουμπάϊ ή κάποιων περιοχών της Ισπανίας με υψηλά κτήρια πάνω στις ακτές εμείς πρώτοι θα θιγούμε. Είναι πολύ πιθανόν να θιγούν και τα οικονομικά συμφέροντα των επενδυτών. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα μεγάλων επενδύσεων με σχέδια ιδιωτικής πολεοδόμησης που δεν εξελίχθηκαν όπως αναμενόταν και άφησαν άσχημο αποτύπωμα γιατί δεν υπήρξε η αναγκαία αισθητική και η ισορροπία με το φυσικό και το ανθρωπογενές περιβάλλον.
Εφόσον πριν από τις αρχικές εγκρίσεις ζητήθηκε η γνώμη της τοπικής κοινωνίας μέσω της Περιφέρειας και του Δήμου αυτή πρέπει να ληφθεί υπόψη και στο στάδιο της υλοποίησης. Ακόμα και οι ίδιοι οι επενδυτές πρέπει να το επιδιώξουν γιατί δεν συμφέρει – μιλώντας με επιχειρηματικούς όρους – να παρακάμψει κανείς τους πολίτες της περιοχής και την γνώμη τους, όπως εκφράζεται από τους εκπροσώπους τους και ιδίως τον δήμο από τον οποίον προσδοκούν συνεργασία και βοήθεια σε διάφορα επίπεδα.
Γενικά, ο δήμος, ως φωνή της τοπικής κοινωνίας, χρειάζεται να εκφράσει το όραμα για μια αναβαθμισμένη αισθητική για τον τόπο.
Η Ελλάδα και ιδίως η Κρήτη ως περιβάλλον και φύση έχει μια απλότητα και μικρής κλίμακας μεγέθη ως κύριο φυσικό και πολιτιστικό χαρακτηριστικό της. Είναι η ομορφιά της. Το μέτρο αυτό χρειάζεται να έχουμε ως κριτήριο σε κάθε παρέμβαση και επένδυση.
12/8/2020
