Του Πρωτ. Ευαγγέλου Παχυγιαννάκη
«… ηλπίκαμε επί θεώ ζώντι, ος εστί σωτήρ πάντων ανθρώπων, μάλιστα πιστών».
Το αποστολικό ανάγνωσμα της Κυριακής (28.1.2024) είναι παρμένο από την Α΄ Προς Τιμόθεον επιστολή του Αποστόλου Παύλου. Και φέρνει πάλι προς οφθαλμών μας το θέμα της πίστεως προς τον Θεό και το πρόβλημα ή μάλλον το ψευδοπρόβλημα της αθεΐας, που αναμοχλεύεται κατά καιρούς με κοινωνικοπολιτικά κριτήρια και ψευτοεπιστημονικά διλλήματα, ευνοούμενα από τον σύγχρονο ξέφρενο προοδευτικό μας τάχα πολιτισμό.
Το πρόβλημα του αθεϊσμού στην εποχή μας είναι, ότι ενώ τους περασμένους αιώνες, όπως είχε πει ο Ροβεσπιέρος, ο αθεϊσμός ήταν «αριστοκρατικός», εννοώντας ότι ο αθεϊσμός είχε τους οπαδούς του σε έναν στενό κύκλο, σε μια ασήμαντη μειονότητα αριστοκρατών, σήμερα από αριστοκρατικός έγινε «λαϊκός», κατακτώντας όλο και περισσότερο ένα μεγάλο μέρος κυρίως του Δυτικού κόσμου και εκδηλώνεται με πάρα πολλές μορφές, οι οποίες έχουν έντονο το στοιχείο του ιερού, της παραθρησκείας, της σατανολατρίας, του μυστικισμού και της μαγείας.
Σ’ αυτές τις μορφές έχουμε την απουσία του ζωντανού Θεού, όπως τον προσδιορίζει ο Απόστολος Παύλος ενώ στη μορφή του λαϊκού ή μαζικού αθεϊσμού έχουμε το φαινόμενο της αδιαφορίας. Και αυτή η αδιαφορία υπονόμευσε ακόμη και την αντιθρησκευτική προπαγάνδα στις ανατολικές χώρες.
Η διείσδυση της τεχνικής στο χώρο της ψυχολογίας και η κατασκευή ονείρων, μια δουλειά που κουράζει λιγότερο το σώμα απ’ ότι ερεθίζει τα νεύρα και προδιαθέτει για τον βιομηχανικό ονειρισμό του ερωτισμού και της βίας, η ασίγαστη επιδίωξη της άνεσης και της ευτυχίας, η άρνηση μετοχής του ανθρώπου στη σχέση, όλες οι σιγουρευμένες αρνήσεις σε μια ψευδοεπιστημονική σκέψη, έχουν κατασκευάσει το μοντέλο του σύγχρονου ανθρώπου, που βιώνει τις χειρότερες μορφές αθεΐας. Ο διασυρμός των γερατειών, που δεν είναι παρά μια απλή παράταση του βίου, ενός βίου αβίωτου και μιας πνιγηρής μοναξιάς. Των ηλικιωμένων, που δεν έχουν πια τίποτα να μεταδώσουν στους νέους, η ανία των νέων που δεν έχουν πια οράματα γιατί δεν βρήκαν ορίζοντες να στηρίζουν τις ελπίδες του αύριο, η καθημερινή κούραση, το στρες, η αηδία, έχουν στήσει φοβερά αδιέξοδα μέσα από τα οποία αναπηδούν οι παρά φύση αναζητήσεις διεξόδων της υπάρξεως στους τεχνολογικούς παραδείσους, στη θλιβερή αναζήτηση τρόπων ευδαιμονίας που εξαντλούνται στην θεραπεία των ενστίκτων.
Όλα αυτά είναι που οδηγούν τον άνθρωπο στην απόγνωση όπου η αυτοκτονία γίνεται πολλές φορές πειρασμός. «Το δράμα του σημερινού αθεϊσμού, επισημαίνει, επισημαίνει σύγχρονος ψυχολόγος (A. M. Henzy) δεν είναι άσχετο με την αφθονία των ψυχιατρικών κλινικών. Η μεγάλη ποικιλία τους είναι το χαρακτηριστικό του αιώνα μας». Η ψυχανάλυση, τα ηρεμιστικά, τα ναρκωτικά, η έξαρση των παραθρησκευτικών φαινομένων είναι τα προσωπεία της αγωνίας του σημερινού ανθρώπου.
Μια ανατομία του αθεϊσμού ως φαινομένου από τα παμπάλαια χρόνια ίσαμε σήμερα μας οδηγεί ανεπιφύλακτα στο συμπέρασμα, ότι ο αθεϊσμός δεν είναι μόνον τρόπος σκέψης, αλλά και τρόπος ζωής. Γιατί ο αθεϊσμός δεν δίνει απλώς θεωρητικές κατευθύνσεις αλλά και πρακτικές οδηγίες με ένα φάσμα απέραντο. Επηρεάζει την προσωπική όσο και την κοινωνική ζωή, την επιστήμη, τη φιλοσοφία, την πολιτική, την οικονομία, το δίκαιο και τόσα άλλα, ακόμη και τη Θεολογία, αφού ορισμένοι θεολόγοι, κυρίως προτεστάντες, έφθασαν να κάνουν λόγο για «άθεη θρησκεία», για «θεολογία χωρίς Θεό» και για «άθεο Χριστιανισμό». Έτσι αντιλαμβάνεται κανείς τί αποτελέσματα μπορεί να έχει στην καθημερινή μας ζωή ένας τέτοιος αθεϊσμός, που υλοποιείται από άθεους επιστήμονες, άθεους κοινωνιολόγους, άθεους δασκάλους, άθεους πολιτικούς, άθεους θεολόγους, ακόμα κι αν αυτοί είναι ιερωμένοι.
Η φράση που πρόφερε ο γέρο – Καραμαζώφ στο περίφημο μυθιστόρημα του Ντοστογιέφσκι ίσως τα περιλαμβάνει όλα :«Αν δεν υπάρχει Θεός , όλα επιτρέπονται…» (Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, Ρώσος, κορυφαίος λογοτέχνης) ανατρέποντας το δόγμα του Σάρτρ: «Αφού δεν υπάρχει Θεός, όλα επιτρέπονται». (Ζαν Πολ Σάρτρ, Γάλος υπαρξιστής φιλόσοφος. Απέρριψε τον μπολσεβικισμό και μόνο σε ένα συμφώνησε μαζί του, στη αθεΐα). Βάλτε τώρα αυτό «όλα επιτρέπονται μέσα στη ζωή και φανταστείτε ύστερα μια τέτοια κοινωνία. Δεν έχετε παρά να αντικρίσετε τις φοβερές εικόνες που έζησε ο αιώνας μας που τις ψηλαφούμε στην καθημερινή μας ζωή: Τα φρικώδη κρεματόρια της Γερμανίας, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τα ψυχιατρικά άσυλα της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, τα αθώα θύματα στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, τα σκελετωμένα παιδιά που πεθαίνουν καθημερινά χωρίς φαΐ και φάρμακα, τις χωματερές των χωρών της αφθονίας, τα σκάνδαλα των πολιτικών μας αρχηγών, και τον εκπεσμό του πολιτικού βίου. Το κατάντημα της παιδείας, τα δράματα της σύγχρονης οικογένειας, τα νεκρά πτώματα των νέων στις τουαλέτες και στα πάρκα των μεγαλουπόλεων, τα θύματα της Μαύρης Μαγείας, την αθλιότητα των Μέσων Μαζικής εξαχρειώσεως, την εγκληματική αδιαφορία των λεγομένων πνευματικών μας ταγών.
Αδελφοί μου, Παρά ταύτα τα καταστροφικά και εντελώς απελπιστικά φαινόμενα, απότοκα της βιωματικής προπαγάνδας των αθεϊστών, που φαίνεται πως δούλεψαν καλά από τον προπερασμένο αιώνα ως τα σημερινά χρόνια της προσπάθειας κατεδαφίσεως κάθε αξίας που στηριζότανε στην από αιώνων αξιακή μας Παράδοση, την Ελληνική γλώσσα, τα χρηστά ήθη, την οικογενειακή εστία, εμείς ακούμε ακόμη τα προστάγματα των Πατέρων μας και τα διδάγματα του ευαγγελίου του Χριστού, προσπαθώντας όσο μπορούμε να τα διακρατήσομε ζωντανά διά λόγου και έργων. Ο Θεός μας υπάρχει και είναι ζωντανός. Και η γνωριμία μαζί Του δεν είναι μια φιλολογική γνώση, ούτε απόδειξη ενός επιστημονικού πειράματος. Είναι μια βιολογική εμπειρία και μια αγωνιστική προσπάθεια. Ο Θεός μας δεν είναι μια ανώτερη δύναμη απρόσιτη και ακατάληπτη στον άνθρωπο. Είναι «μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός». Είναι Εκείνος που έγινε άνθρωπος, ήρθε κοντά μας, έζησε ανάμεσά μας και θα υπάρχει πάντοτε ανάμεσά μας ψηλαφητός στα μυστήρια της αγίας του Εκκλησίας. Κάθε μέρα κουβεντιάζομε μαζί Του στις προσευχές μας κι ακούμε τη φωνή Του ολοζώντανη να μας δίνει κουράγιο, να διώχνει τα σύννεφα των παθών μας, να μας χαρίζει τη χαρά Του και να φτερώνει την ελπίδα μας για έναν καλύτερο κόσμο. Να φέρνει την ισορροπία στις ταραγμένες συνειδήσεις μας. Σ’ αυτόν τον ζωντανό Θεό της αγάπης ελπίζομε, «ὅς ἤξει ἐν τῆ δόξῃ αὐτοῦ καί ἀποδώσει ἑκάστῳ κατά τά ἔργα αὐτοῦ ἐν ἡμέρα Κρίσεως». Η ευλογία Του είναι στην καρδιά μας, ότι «εὐλογημένος ὁ ἄνθρωπος, ὅς πέποιθεν ἐπί τῷ Κυρίῳ καί ἔσται Κύριος ἡ ἐλπίς αὐτοῦ» (Ἱερ. 17.7).
