του π. Ευάγγελου Παχυγιαννάκη
Χθές, ἀγαπητοί μου, ψυχοσάββατο, θυμηθήκαμε και μνημονεύσαμε όλους τους κεκοιμημένους αδελφούς μας προσφιλείς και ξένους γνωστούς και αγνώστους. Η Μητέρα Εκκλησία έκαμε σε όλους το Μνημόσυνο κι ευχήθηκε για την ανάπαυσή τους.
Σήμερα, Κυριακή τῆς Ἀπόκρεω, σαλπίζει η σάλπιγγα της Μελλούσης Κρίσεως, κατά την οποία όταν ηχήσει θα γίνει σεισμός. Οι πάντες, οι εν τοις μνημείοις μαζί με τους ζωντανούς εν ριπή οφθαλμού Βασιλιάδες, Πρωθυπουργοί, Υπουργοί, όλοι οι Κυβερνήτες του κόσμου πλούσιοι και φτωχοί, μορφωμένοι και αγράμματοι, όλοι θα παραταχθούν έντρομοι «γυμνοί και ως κατάκριτοι έμπροσθεν του αδεκάστου Κριτῆ». Και τότε, ὦ ποία ὥρα τότε! Αλλά αυτά που διασαλπίζει η Εκκλησία μας σήμερα, Κυριακή της Απόκρεω, περνούνε απαρατήρητα για τον κόσμο.
Θα σας πω κάτι: Ὁ άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει· Θα ήθελα κ᾿ εγὼ να μην υπάρχει, γιατὶ είμαι αμαρτωλός καὶ τὴ φοβοῦμαι· φοβούμαι την Κρίση γιατί μετά υπάρχει ένδικος μισθαποδοσία. και όμως υπάρχει και παράδεισος και κόλασις. Όσο βέβαιο είναι ότι υπάρχει νύχτα, τόσο βέβαιο είναι ότι υπάρχει κρίσις και ανταπόδοση. Πού το στηρίζουμε αυτό; Η αλήθεια της μελλούσης κρίσεως και ανταποδόσεως έχει ισχυρά στηρίγματα. Το κυριότερο είναι ότι το φωνάζει ἡ δικαιοσύνη. Και το φωνάζει η δικαιοσύνη διότι ἡ δικαιοσύνη είναι αίτημα παγκόσμιο. «Δικαιοσύνην μάθετε, οἱ ἐνοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς», ψάλλει ἡ Εκκλησία τη Μεγάλη Βδομάδα, αλλὰ πού δικαιοσύνη;
Εάν ρίξουμε ένα βλέμμα και στη δική μας κοινωνία αλλὰ και σε παγκόσμιο κλίμακα, στις διεθνείς σχέσεις των λαών, θα δούμε ότι δικαιοσύνη δεν υπάρχει. Δεν βασιλεύει ο νόμος του Χριστού μας, το «Ἀγαπᾶτε ἀλλήλους» (Ἰωάν. ιγ´ 34). Στις κοινωνίες μας, παρ᾿ όλες τις αγαπολογίες, που επλεόνασαν στην εποχή μας βασιλεύει ὁ νόμος της ζούγκλας και, όπως λέει ο λαός, «τὸ μεγάλο ψάρι τρώει τὸ μικρό». Εγκλήματα γίνονται καθημερινώς σε όλες τις χώρες· εγκλήματα εκτελεσμένα με τέτοια εντέλεια, που κι ὁ ικανότερος αστυνόμος να μην μπορεί να τα εξιχνιάσει. Ο ένοχος μένει ασύλληπτος, περιγελά και περιπαίζει τις ἀρχές. Οι δράστες περιφέρονται ασύλληπτοι, μερικὲς φορὲς τιμώνται κιόλας! Άλλοι βλαστημούν τα ιερά και τα όσια, άλλοι στα δικαστήρια παίρνουνε ψεύτικους όρκους, γυναίκες αφήνουν τους άντρες τους και συζούν με άλλους, άντρες αφήνουν τις γυναίκες τους και ζούνε με παλλακίδες, άλλοι σκληροί και απάνθρωποι ρουφούν το αίμα του φτωχού και του ανήμπορου και όμως τα περισσότερα εγκλήματα μένουν ατιμώρητα. Η ανθρώπινη δικαιοσύνη αποδεικνύεται ανίσχυρη.
Όμως, όλοι φωνάζομε: πού είναι ο Θεός, δεν βλέπει ο Θεός; Ο Θεός και υπάρχει και βλέπει. Αλλ΄ ο Θεός υπομένει, μακροθυμεί και περιμένει, περιμένει την μεταμέλεια και μετάνοια των ανθρώπων και όσοι από αυτούς τους κλέφτες, τους άρπαγες και τους ληστές μετάνιωσαν στολίζουν σήμερα το Συναξάρι της Εκκλησίας. «Ληστές καί πόρνες σώζοις, Κύριε». Γι’ αυτό η Κρίσις του Θεού, ως αδεκάστου Κριτή είναι απαραίτητος και αναπόφευκτος. Πότε; Δική μας υπόθεση δεν είναι το πότε, αλλά να ετοιμαζόμαστε με μετάνοια και τη βίωση των άλλων αρετών, ώστε όταν βρεθούμε μπροστά στο φοβερό βήμα του Κυρίου να μην είμαστε αναπολόγητοι.
Ας έλθομε όμως και στο κλίμα των ημερών και μ’ αυτό θα κλείσουμε τη σημερινή μας ομιλία. Σήμερα είναι η Κυριακή της Απόκρεω. Που σημαίνει τον αποχαιρετισμό της κρεοφαγίας και το προοίμιο της άγιας και μεγάλης Τεσσαρακοστής, προανάκρουσμα για αγώνες πνευματικούς. Αλλὰ δυστυχώς ὁ κόσμος, με την ιδέα ότι τις μέρες αυτές όλα επιτρέπονται, εκτρέπεται σ΄ ένα ξέφρενο γλεντοκόπι και μασκαρεύεται, κρύβοντας το πραγματικό πρόσωπό του. Και ίσως αυτή η περίοδος των Απόκρεω είναι η πιο σημαντική και ειλικρινής ημέρα. Γιατί ξεχνάμε πώς κάθε μέρα παίζομε θέατρο, μασκαρευόμαστε κι ο ένας φέρεται στον άλλο ψεύτικα και υποκριτικά, γι’ αυτό ψάχνεις με το κερί να βρεις έναν αληθινό άνθρωπο. Ψέμα είναι αυτό; Κοιτάξτε γύρω σας, κοιτάξτε τίμια τον καθρέπτη, κοιτάξτε δίπλα και παραδίπλα, εξακοντίσατε τη ματιά σας ψηλά, στα σκαλοπάτια όλων των ισχυρών της εξουσίας, για να δείτε εκεί τους πραγματικούς μασκαράδες. Πάντα από εκεί ξεκινάει το Καρναβάλι για να φτάσει ως τα κατώτερα λαϊκά στρώματα, γιατί ο αρχαίος λόγος δεν ψεύδεται, είναι πάντα αληθινός. Τι λέει; «Φιλεί το αρχόμενον μιμείσθαι τους άρχοντας».
Στις ημέρες των Απόκρεω οι μασκαράδες είναι ψεύτικοι. Οι αληθινοί μασκαράδες έχουν το προνόμιο να παρελαύνουν συχνά ανάμεσά μας κι ας νομίζουν ότι περνούν απαρατήρητοι. Η μάσκα που φορούν είναι αόρατη. Φαίνεται στα λόγια τους, στις κινήσεις τους, στο υποτιθέμενο τάχα μου ενδιαφέρον. Κι αυτή η μάσκα είναι αποκλειστικής χρήσεως. Ή καλύτερα η δική τους είναι η γνήσια, με διαχρονική χρήση και μοναδικότητα. Στις άλλες, στις απομιμήσεις, επιτρέπεται η χρήση τους, αλλά στη γνήσια αυτοί έχουν κατοχυρώσει τα δικαιώματα.
Τέτοιους μασκοφόρους, συναντάμε πολλούς ως προστάτες «του κοινού συμφέροντος», της γειτονιάς, της πόλης, του χωριού. Ένας τέτοιος είναι πρόθυμος να μας σώσει. «Κατόπιν ενεργειών μου» ανακοίνωνε παλιά. Δελτίο Τύπου συντάσσει σήμερα και για το μικρότερο αυτονόητο γεγονός.
Επίσης ευκολοφόρετη είναι η μάσκα του πατριώτη, αλλά και του σωτήρα. Καρφωτοί μας έρχονται οι σωτήρες. Εδώ ξεπουλιέται κομμάτι κομμάτι η Ελλάδα και όμως όλοι δηλώνουνε πατριώτες, ποιός θα αμφισβητήσει κάποιον που δηλώνει ότι αγαπά τη χώρα του κι όμως την ξεπουλάει στα δημόσια παζάρια; Όλοι φοράμε ο καθένας τη δική του μάσκα και σιωπά.
Θέλετε να υπενθυμίσουμε τους μασκαράδες της ηθικής; Οι άνθρωποι αυτοί μαζί με τους άλλους της υποκρισίας, ξιφουλκούν κατά των άλλων των ανήθικων, που δεν ταυτίζονται με τις πράξεις και τα συμφέροντα εκείνων που τους έφτιαξαν φωτοστέφανο, και δεν συναισθάνονται τον βόρβορο που υπάρχει μέσα τους, μονάχα δείχνουν τον Τελώνη σαν τον ανεκδιήγητο Φαρισαίο, γιατί αυτοί είναι οι θρησκευόμενοι και οι άλλοι απλώς αντίχριστοι.
Η παρέλαση στη ζωή συνεχίζεται με πολλά προσωπεία. Ακολουθούν οι προστάτες των φτωχών, των αδυνάτων, των προσφύγων, του αθλητισμού, του Τύπου, της ελευθερίας, αλλά και των δικαιωμάτων. Όπου και να κοιτάξεις θα δεις κι έναν διεκδικητή δικαιώματος, από τα μαθητικά θρανία ως τις πιο απίθανες περιπτώσεις.
Αλλά, αδελφοί μου, ενώ εμείς αυτά πράττομε, έτσι πολιτευόμαστε έτσι ξεγελούμε ο ένας τον άλλο, μ’ αυτούς τους τρόπους και τα τεχνάσματα αποδίδομε το δίκαιον και υπηρετούμε την αλήθεια και νομίζομε ότι ο Θεός είναι απών, δεν μας βλέπει. Και όμως και μας βλέπει και μας δίνει σημεία για να ανανήψομε, να έρθουμε στα συγκαλά μας. Και ναι μεν μας βλέπει και σιωπά, υπομένει όμως και περιμένει τη μετάνοιά μας. Όπως ξέρομε όλοι, κάποτε έβλεπε τα Σόδομα και τα Γόμορα και δε μιλούσε, ωσότου ήρθεν η ώρα και μίλησε μια για πάντα, όπως άξιζε στους εργάτες της ανομίας. Με όλα που συμβαίνουν γύρω μας, δύο δρόμοι ανοίγονται μπροστά μας: ο δρόμος της απογνώσεως και ο δρόμος της αυτογνωσίας και μετανοίας. «Δεινόν ἡ ραθυμία, μεγάλη η μετάνοια»! Λύτρωσέ μας, Κύριε, και ελέησόν μας. Αμήν!
