…πως βαστάς κρύο νερό» ένα από τα πολλά δημοτικά τραγούδια που τραγουδούν το νερό και την αξία των βρυσών και των πηγών στη ζωή. Κι εδώ στην Κρήτη τραγουδάμε «για ιδές περβόλιν όμορφο, για ιδές κατάκρυα βρύση…» το γνωστό ριζίτικο τραγούδι.
Οι αρχαιότητες που χαρακτηρίζουν μια περιοχή περιλαμβάνουν και τα υδραγωγεία με κορυφαίο παγκοσμίως το Ευπαλίνειο όρυγμα στη Σάμο ένα από τα σημαντικότερα έργα στην ιστορία της μηχανικής σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Γνωστή και η φράση-απαίτηση των Περσών για «γην και ύδωρ» που και σήμερα εκφράζει την παράδοση άνευ όρων στον όποιο κατακτητή…
Η αξία του νερού για τη ζωή είναι αυτονόητη. Οι αγροτικές κοινωνίες πάντα προσπαθούσαν να διαχειριστούν τους υδάτινους πόρους για να εξασφαλίζουν παραγωγική αυτάρκεια και την επιβίωσή τους. Και συνήθως αυτό γινόταν με επιτυχία και βεβαίως πολύ κόπο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η κοινωνία του Κρούστα που από τις αρχές του 20ου αιώνα ξεκίνησε τις προσπάθειες για να φέρει, να «κατεβάσει» το νερό από τα όρη στο χωριό. Και αυτό το κατάφερε στη δεκαετία του ΄50 με πολύ κόπο και ιδρώτα και βεβαίως και με δικαστικές αποφάσεις που κατακύρωναν την ιδιοκτησία των πηγών στην κοινότητα του Κρούστα. (Για όλο το ιστορικό της προσπάθειας, με τα σχετικά ντοκουμέντα έχει γράψει ο Μιχάλης Σκουληκάρης πριν από καιρό στην ΑΝΑΤΟΛΗ). Αυτή ωστόσο η πορεία κοινοτισμού και αυτονομίας των τοπικών κοινωνιών να διαχειρίζονται τα του οίκου τους σταμάτησε με την δημιουργία των Καλλικρατικών δήμων. Αντί ο Καλλικρατικός δήμος να στηρίζει τον πρωτογενή τομέα, που τόσο τον έχουμε ανάγκη σήμερα λόγω των επικίνδυνων γεγονότων σε παγκόσμια κλίμακα και να βοηθάει τη συνέχιση της διαχείρισης από τις τοπικές κοινωνίες, ανάλογα με τις κατά τόπους ανάγκες και ιδιαιτερότητες, μετατρέπει αντιθέτως τα χωριά του Δήμου σε συνοικίες της πόλης. Την διαχείριση πλέον των υδάτινων πόρων έχουν αναλάβει οι ΔΕΥΑ. Έτσι ενώ από τη μια ζητάνε ουσιαστική αποκέντρωση από το Αθηνοκεντρικό κράτος, από την άλλη αναπαράγουν αυτή την αντίληψη σε τοπικό επίπεδο.
Ήρθε λοιπόν η απόφαση να «κατέβει» το νερό του Κρούστα στον Θεολόγο χωρίς να υπάρχει μελέτη επάρκειας των υδάτινων πόρων της ευρύτερης περιοχής. Αυτή η απόφαση ανέδειξε και κάποια προβλήματα που ήταν άγνωστα, όπως για παράδειγμα το ότι υπήρχαν περιοχές μέσα στο χωριό που δεν είχαν δίκτυο ύδρευσης! (περιοχή Πανοράματος και κάποια σημεία περιμετρικά του χωριού). Κι εκεί αρχίζουν τα παρατράγουδα από, ευτυχώς λίγους, καλοθελητάδες. «Οι Κρουστιανοί φταίνε για όλα», οι Κρουστιανοί δεν θέλουν να πάει το νερό στον Θεολόγο γιατί είναι Κριτσώτικη περιφέρεια» και άλλες εκφράσεις που επιδιώκουν το διχασμό των τοπικών κοινωνιών. Ευτυχώς όπως είπαμε από λίγους.
Το 2018 η ΔΕΥΑΝ είχε βγάλει ανακοίνωση για τον Κρούστα ότι υπήρχε σοβαρή έλλειψη νερού και καλό θα ήταν οι κάτοικοι να μην βάλουν κήπους. Κάποιοι έβαλαν και είδαν τους κήπους τους να ξεραίνονται. Η περιοχή του Κρούστα είναι ίσως η μοναδική στην περιφέρεια του δ. Αγίου Νικολάου όπου απαγορεύεται να ποτίζονται οι δενδρώδεις καλλιέργειες! Ακριβώς γιατί δεν υπάρχει επάρκεια νερού. Το πρόβλημα είναι νομικό, πολιτικό και κυρίως ηθικό. Τα νομικά ζητήματα ελπίζουμε να τα λύσουν οι δικηγόροι και τα αρμόδια δικαστήρια. Το πολιτικό ζήτημα όμως και το ηθικό θα το λύσουν οι πολίτες που ευαισθητοποιούνται και κινητοποιούνται για τα θέματα που τους αφορούν. Με δύο υποδειγματικές συνελεύσεις, προς το παρόν, οι πολίτες του Κρούστα απέδειξαν όχι μόνο την ωριμότητα τους μα και την ικανότητά τους να δίνουν λύσεις όπου οι καθ’ ύλην αρμόδιοι αδυνατούν ή δεν θέλουν. Συνελεύσεις που συνεχίζουν την μακραίωνη παράδοση κοινοτισμού και δημοκρατίας όπου οι πολίτες αποφασίζουν κι όχι οι «αντιπρόσωποί» τους. Ήταν συγκινητική η συμμετοχή στις συνελεύσεις των ηλικιωμένων Κρουστιανών που έχουν ματώσει στα νιάτα τους δουλεύοντας για να φέρουν το νερό από τα όρη στο χωριό. Ακόμη και οι μαθητές του Δημοτικού σχολείου τότε ίδρωσαν και βοήθησαν να γίνει αυτό. Κάποιοι είπαν μα το νερό είναι δημόσιο αγαθό. Ναι πρωτίστως για τους κατοίκους του χωριού που εξαρτάται η ζωή τους από αυτό το φυσικό αγαθό. Από το 1924 όταν «ξεφόρτωσαν» τους πρόσφυγες στον Θεολόγο, κανείς από τους αρμόδιους δεν ενδιαφέρθηκε να δημιουργήσει μια υποδομή από τις δύο μικρές πηγές που υπάρχουν εκεί ώστε ο οικισμός να έχει νερό. Το ηλεκτρικό ρεύμα δε πήγε μόλις πριν από λίγα χρόνια.
Ας πέσουν λοιπόν οι εντάσεις και οι εγωισμοί, να γίνει μια μελέτη επάρκειας που θα δείξει αν και πόσο νερό υπάρχει και θα καλύπτει τις ανάγκες του Κρούστα σε ορίζοντα τουλάχιστον δεκαετίας. Ας ληφθεί υπ’ όψιν η μικρή αναπτυξιακή πορεία του χωριού που ήδη έχει 6 μαγαζιά υγειονομικού ενδιαφέροντος και μια αξιόλογη οικοδομική δραστηριότητα. Και τότε οι Κρουστιανοί, δεν θα έχουν αντίρρηση να πάρει νερό ακόμη κι ο Άγιος Νικόλαος. Στην αντίθετη περίπτωση είναι υποχρεωμένοι να αγωνιστούν για να παραδώσουν το νερό, που τόσο ίδρωσαν για να το φέρουν, στα παιδιά τους.
Γιώργης Λαγκαδινός
Υ.Γ.1 Ο διευθυντής της ΔΕΥΑΝ σαν δημόσιος υπάλληλος μάλλον ξέχασε τον όρκο που έδωσε όταν πρωτοδιορίστηκε ότι «θα υπακούει στους νόμους και το Σύνταγμα της πατρίδας» και εξαπέλυσε απειλές σε όποιον αντιδράει με συλλήψεις και μηνύσεις λες και η αστυνομία είναι ιδιωτική και δεν έχει κρίση για να αξιολογεί τα γεγονότα! Να του θυμίσουμε ότι από το 1974 που έπεσε η χούντα οι διαφορετικές απόψεις, οι αντιδράσεις και οι κινητοποιήσεις είναι συνταγματικά κατοχυρωμένες και δεν διώκονται… Υ.Γ.2 Παρόμοια προβλήματα διαχείρισης των νερών από τους Καλλικρατικούς δήμους υπάρχουν σε πολλά μέρη της πατρίδας μας με πιο χαρακτηριστική την περιοχή του Πηλίου στο Βόλο. Πληροφορίες εδώ: https://watervolo.blogspot.com/
