ΚΑΛΟΥ ΧΩΡΙΟΥ
Ιστορία – Πρόσωπα – Εικόνες
Ιστορία – Πρόσωπα – Εικόνες
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΕΜΜ. ΤΖΙΡΑΚΗΣ
Γράφει: ο Πρωτ. Ευάγγελος Παχυγιαννάκης
Σε εξαιρετική Εκτύπωση – Βιβλιοδεσία του Μιχαήλ Καλύβα, Φαβιέρου 29 και Πουκεβίλ 6, πλ. Βάθης, Αθήνα, κυκλοφορήθηκε το υπό παρουσίαση βιβλίο, έκδοση της Ενορίας Αγίου Χαραλάμπους Καλού Χωριού. Τη Στοιχειοθεσία – Σελιδοποίηση έκανε ο Γιάννης Σούκης, το φωτογραφικό υλικό φιλοτεχνήθηκε από τους Αρχιμ. Φιλάρετο Ζαχαριουδάκη και Μιχάλη Κ. Γεροντή και τη γενική Επιμέλεια και Διόρθωση των δοκιμίων είχε ο καθηγητής Νικόλαος Εμμ. Τζιράκης.
Το βιβλίο άριστο από άποψη αισθητική, συλλογής και διάταξης της ύλης, είναι αφιερωμένο «Εις τον Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Ιεραπύτνης και Σητείας κ. κ. Ευγένιον και εις τους απ’ αιώνος ενορίτας της Ενορίας Αγίου Χαραλάμπους Καλού Χωριού». Η σύμμετρη και μεθοδική κατανομή της ύλης, η απαραίτητη, μετά διακρίσεως, ιστορική αναδρομή, που κατατοπίζει ιστορικά τον αναγνώστη, η πλούσια επιμέρους ακριβολογία και αναφορά σε πρόσωπα, πράγματα και γεγονότα και η επιλογή του εικονογραφικού και λοιπού φωτογραφικού υλικού, καθιστούν το βιβλίο εύχρηστο και οικείο στον αναγνώστη, ώστε να το απολαμβάνει χαρούμενα και με αδιάπτωτο το ενδιαφέρον, από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα του.
Το βιβλίο ανοίγει με Πρόλογο του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ιεραπύτνης και Σητείας κυρίου Ευγενίου, στον οποίο, ο σεπτός Ποιμενάρχης, εκφράζει τη χαρά και την ικανοποίησή του για την έκδοση του βιβλίου, «στο οποίο καταγράφεται επιμελώς από τον εξαίρετο συντοπίτη Θεολόγο – Φιλόλογο, Ομότιμο καθηγητή της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Νικόλαο Εμμ. Τζιράκη, η ιστορική πορεία της Ενορίας και αποκρυπτογραφείται η λαϊκή ευσέβεια των κατοίκων».
Επίσης, αναφέρεται στην πλούσια λειτουργική και πνευματική ζωή των κατοίκων, που οφείλεται, κυρίως, στην εγγύτητα της Ενορίας με την Ιερά και ιστορική Μονή Παναγίας της Φανερωμένης, της οποίας οι Ιερομόναχοι με τους εκάστοτε εφημερίους της Ενορίας Καλού Χωριού, επέδρασαν ευεργετικά στις ψυχές των κατοίκων, ώστε να διατηρηθεί ανόθευτη η ιστορική παράδοση της αγίας μας Εκκλησίας στα ήθη και τα έθιμα του λαού. Ιδιαιτέρως ανάγει την αναφορά του, ο Σεβασμιώτατος, στον αοίδιμο παπά – Μανώλη Τζώρτζη, «που υπήρξε γνήσιος λευίτης, αληθινός ποιμένας, ηγέτης και μπροστάρης σ’ όλα τα κοινά προβλήματα της Ενορίας και του χωριού», και επαινεί τον νυν εφημέριο Καλού Χωριού, Ιερομόναχον, αρχιμανδρίτη π. Φιλάρετον Ζαχαριουδάκη, αδελφό της Ιεράς Μονής Φανερωμένης, ο οποίος συνεχίζει αυτήν την ιεράν παράδοση με τον ίδιο ζήλο, «ως την πιο βέβαιη επιτυχία και σπουδαία ενσυνείδητη ζωή, που απορρέει από την υψηλή ποιμαντική ευθύνη και θυσιαστική διακονία και ιεραποστολή του αληθινού ιερέως».
Ακολουθεί Προλογικό Σημείωμα του εφημερίου Αρχιμανδρίου π. Φιλαρέτου, που με δέος αναφέρεται στην ενοριακή του διακονία, την οποία προσπαθεί, παράλληλα με τα καθήκοντά του στη Μονή, να διεξάγει, όσο το δυνατόν ευσυνείδητα, μέσα στις σύγχρονες αντίξοες συνθήκες, αντιμετωπίζοντας τις ανησυχίες των νέων, κυρίως, ανθρώπων, αλλά και όλων των κάθε ηλικίας ενοριτών του, σπέρνοντας ακούραστα ως βάλσαμο παρηγοριάς τον θεραπευτικό Λόγο του Θεού και την ειρήνη που ενσταλάζει στις καρδιές των ανθρώπων η μυσταγωγική λειτουργική ζωή της Εκκλησίας. Επίσης εκφράζει χρεωστικώς τις ευχαριστίες του σε όλους τους συνεργάτες του στο έργο της Ενορίας (ανδρών και γυναικών) και ιδιαιτέρως σε όλους εκείνους που συντέλεσαν στη συλλογή της ύλης, για την έκδοση του βιβλίου.
Ακολουθούν τα ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ του επιμελητού της εκδόσεως:
Α ΄. Εισαγωγικό Σημείωμα. Αναφέρεται στη γενεσιουργό αιτία «της προκείμενης εργασίας» τις «δυσχέρειες του εγχειρήματος», στην καταγραφή των εργοβιογραφικών στοιχείων, στην ιστορική αναπόληση των διαφόρων ηθών και εθίμων, των εορτών και πανηγυριών της Ενορίας, την αναπόφευκτη ανάμιξη του προσωπικού παράγοντα, αλλά πάντα με βασικό κίνητρο «την αγαθή συνείδηση και την άδολη πρόθεση και, κυρίως, την αγάπη και τον σεβασμό απέναντι στη μέχρι σήμερα ενοριακή ιστορία του Καλού Χωριού». Το Εισαγωγικό Σημείωμα κλείνει με την καταχώρηση των ονομάτων και την επαγγελματική ενασχόληση καθενός επιστήμονος, που συνέδραμε αξιολογικά στη σύνταξη του ιστορικού πλαισίου της Ενορίας και τις ευχαριστίες «προς όλους όσοι καθοιονδήποτε τρόπο συνέβαλαν στην ολοκλήρωση και, προφανώς, στην αρτιότητα του βιβλίου…»
Β΄. Διάταξη της ύλης: Το κεντρικό νόημα του κεφαλαίου αυτού πυκνώνεται στις παρακάτω γραμμές, που μας αποκαλύπτουν τον βασικό σκοπό της εκδόσεως: «Το περιεχόμενο του βιβλίου έχει φυγοκεντρική δύναμη και αξία υπό την έννοια, ότι οι συντελεστές του προσπαθούν μέσα από τις σελίδες του να αποδώσουν κατά ηθικό χρέος την οφειλόμενη τιμή στους προαπελθόντες προγόνους μας, να τονώσουν την αυτοσυνειδησία των σύγχρονων Καλοχωριανών όπου γης, και ιδιαιτέρως των νέων, και, τέλος, να εκφράσουν την ευχή για μια ευοίωνη προοπτική όσων θα ζήσουν στο εγγύς και στο απώτερο μέλλον, υπερνικώντας ντόπιες και εισαγόμενες αδυναμίες και διαβρωτικές συνήθειες, που απώτερο στόχο έχουν να αλλοιώσουν την ταυτότητα και την ιδιοπροσωπία μας».
Γ΄. Ιστορική Αναδρομή: Το κεφάλαιο αυτό είναι σημαντικό, γιατί αφορά όχι μόνο το Καλό Χωριό, αλλά και όλη τη γύρω περιοχή και, συνεπώς όλους που θέλουν και πρέπει να γνωρίζουν περιληπτικά, αλλά υπεύθυνα, την τοπική τους ιστοριογραφία. Ειδικότερα στην παράγραφο αυτή «ο συγγραφέας της θέλησε να συνδέσει την προχριστιανική και τη μεταχριστιανική περίοδο, για να φανεί ότι η ευλογημένη αυτή γωνιά της Κρητικής γης ενώνει σε αδιάσπαστη ενότητα το θείο και το ανθρώπινο, τη θεία αγάπη από τη μια μεριά, όπως την αποκάλυψε στον κόσμο ο σαρκωθείς Υιός και Λόγος του Θεού, και την ανθρώπινη από την άλλη, όπως τη βίωσαν και τη βιώνουν στη διαχρονία της ιστορίας τους οι ενορίτες του Αγίου Χαραλάμπους».
Το ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ αποτελείται από τέσσερα Κεφάλαια: το Α΄ Κεφάλαιο περιέχει ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ: & 1. Ιερείς – Εφημέριοι της Ενορίας, & 2. Ιερείς επισκέπτες της Ενορίας, & 3. Νεωκόροι – εκκλησιάρχες (άνδρες και γυναίκες), &4. Μοναχές, & 5. Ιεροψάλτες, & 6. Διατελέσαντες Μέλη των Εκκλησιαστικών Συμβουλίων.
Κεφάλαιο Β ΄. ΠΑΡΑΔΟΣΗ – ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ.
Κεφάλαιο Γ ΄. ΑΡΧΕΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ ΤΗΣ ΕΝΟΡΙΑΣ.
Κεφάλαιο Δ ΄. ΙΕΡΟΙ ΝΑΟΙ – ΚΤΙΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ. & 1. Οι κεντρικοί ναοί: (1) Άγιος Χαράλαμπος – Άγιος Δημήτριος, (2) Αγία Τριάδα, (30) Ευαγγελισμός της Θεοτόκου – Αρχάγγελος Μιχαήλ, (4) Άγιος Γεώργιος. & 2. Οι Κοιμητηριακοί ναοί: (1) Άγιος Νικόλαος, (2) Άγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη. & 3. Τα Εξωκλήσια: (1) Ύψωσις του Τιμίου Σταυρού, (2) Αγία Βαρβάρα, (3) Αγία Παρασκευή, (4) Άγιος Παντελεήμων, (5) Άγιος Σίλας, (6) Μεταμόρφωση του Σωτήρος (Αφέντης Χριστός), (7) Άγιος Φανούριος. & 4. Επιλογή εικονογραφικού και λοιπού φωτογραφικού υλικού: (1) Εικόνες, (2) Ιερά σκεύη, (3) Παλαιά λειτουργικά βιβλία, (4) Λοιπό φωτογραφικό υλικό. & 5. Ονομαστικός κατάλογος όσων υπηρέτησαν ως Πρόεδροι και Γραμματείς της Κοινότητος και του Τοπικού Διαμερίσματος του Καλού Χωριού.
Το βιβλίο κλείνει με τα ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ. Σ΄ αυτό το τελευταίο μέρος του βιβλίου βρίσκεται και το μυστικό της γενέσεώς τουˑ ένα μυστικό, που είναι και το πνευματικό αμάλγαμα ή, αν θέλετε, η ενδελεχής προσπάθεια και διακονία κάθε εκκλησιαστικού έργου. Η εξομολογητική διάθεση του ελλογ. Συντάκτη και Επιμελητή του βιβλίου, καθηγητού κ. Νικολάου Εμμ. Τζιράκη, είναι προφανής και απόλυτα δικαιολογημένη. Στην πρακτική διάσταση της ορθοδόξου Εκκλησίας μας δεν είναι απλώς να γράφομε και να λέμε, αλλά τα γραφόμενα και τα λεγόμενά μας να υπηρετούν τον σκοπό της διακονίας μας. Και ο σκοπός της προσπάθειας, που καταβλήθηκε να γραφούν οι 197 σελίδες του βιβλίου, που παρουσιάζομε, είναι «να βοηθήσει, καταρχάς, κάθε Καλοχωριανό αναγνώστη, επί τη βάσει μιας ελεύθερης από κάθε είδους εξάρτηση ή πειθαναγκασμό αυτογνωσίας, να απαντήσει στο υπαρξιακό ερώτημα, αν ο ίδιος κρίνει και σε ποιο βαθμό ότι είναι γνήσιο μέλος της Ενορίας του χωριού από το οποίο έλκει την καταγωγή του. Την απάντηση στο ίδιο ερώτημα, τηρουμένων βεβαίως των σχετικών αναλογιών, καλείται να δώσει και κάθε άλλος αναγνώστης του βιβλίου, ανεξαρτήτως Ενορίας της οποίας είναι μέλος, ή του τόπου καταγωγής του».
Συγχαίρομε από καρδιάς όλους τους συντελεστές, για την κομψότητα και αρτιότητα, από πάσης απόψεως, του βιβλίου. Είναι ένας ανθόκηπος γνώσεων, εμπειριών, προσώπων και πραγμάτων, εικόνων λειτουργικών και εικόνων λατρευτικών της Ενορίας από τα ήθη και έθιμα και πανηγύρια του λαού του Θεού και εικόνων της φυσικής ομορφιάς, που ο καλός Θεός επροίκησε τον ευλογημένον αυτό τόπον, ώστε η ευφυΐα και η ευγένεια των κατοίκων να δώσουν προσφυέστατα και με καύχηση το όνομα στον τόπο αυτό: Καλό Χωριό.
Το βιβλίο αυτό, όποιος το πάρει στα χέρια του δεν μπορεί παρά να ευφρανθεί η ψυχή του και να γεμίσει από γνήσια ιστορική και θεολογική γνώση, χαρά και ευγνωμοσύνη σ’ εκείνους που πέρασαν από τον τόπο αυτό και σ’ αυτούς που συνεχίζουν να βαδίζουν πάνω στα ευλογημένα βήματά τους!
Πρωτοπρεσβύτερος
Ευάγγελος Παχυγιαννάκης
Εφημέριος Αγίας Τριάδος, Αγίου Νικολάου.
