Οδυσσέας Ελύτης, ο ποιητής του φωτός

Πέρασαν δέκα χρόνια από τη στιγμή που ο ήλιος ο ηλιάτορας σκοτείνιασε, δεν έλαμπε πια υπό το φως του ελληνικού ουρανού. Ήταν 18 Μαρτίου 1996 όταν η καρδιά του ποιητή έπαψε να χτυπά και μαζί της και ολόκληρη η Ελλάδα, που έχασε τον ποιητή που ύμνησε όσο κανένας άλλος το ελληνικό φως.

Ο Οδυσσέας Ελύτης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης στις 2 Νοεμβρίου 1911. Ο τελευταίος από έξι παιιά, γιος του Παναγιώτη Αλεπουδέλη και της Μαρίας Βρανά, που αμφότεροι κατάγονταν από τη Μυτιλήνη. Πολύ νωρίς η οικογένεια του εγκαταστάθηκε στην Αθήνα.

 

Ο πατέρας του είχε μία μικρή επιχείρηση σαπωνοποιίας και πολιτικά άνηκε στις ιδέες του Βενιζέλου, κάτι που δεν έκανε κοινωνικά αρεστή την οικογένεια. Αργότερα ο Ελύτης γνώρισε και προσωπικά τον Ελευθέριο Βενιζέλο.

 

Το περιβόητο περιοδικό «η διάπλασις των παίδων» τον μύησε στην νεοελληνική λογοτεχνία. Σταδιακά στρέφει το ενδιαφέρον του προς την ελληνική ποίηση. Ο Καβάφης και ο Κάλβος είναι οι πρώτοι που τον ενδιαφέρουν. Διαβάζει και γάλλους ποιητές και γράφεται στο νομικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών.

 

Εκεί θα γίνει της «Ιδεοκρατκής Φιλοσοφικής Ομάδας του πανεπιστημίου Αθηνών» που διοργάνωνε συζητήσεις πάνω σε θέματα κυρίως φιλοσοφικά, με τη συμμετοχή των Τσάτσου, Κανελλόπουλου, του Θεοδωρακόπουλου αλλά και του Συκουτρή.

 

Ο Ελύτης, με δυσκολία πείθεται α δημοσιεύσει κείμενα του στο περιοδικό «Νέα Γράμματα», που τότε έδιναν κείμενα τους οι Σεφέρης, Θεοτοκάς, Τερζάκης, Πολίτης, Σικελιανός κ.ά. Ένα χρόνο αργότερα θα γνωρίσει τον Ανδρέα Εμπειρίκο, που η φιλία τους θα διαρκέσει στο χρόνο.

 

Για τα κείμενα στο περιοδικό χρησιμοποιεί το ψευδώνυμο. Ο Οδυσσέας Ελύτης πρωτοπαρουσιάστηκε στην ποίηση με την ποιητική συλλογή «Προσανατολισμοί» το 1936.

 

Το 1937 εγκαταλείπει τις σπουδές του και κατατάσσεται στο στρατό. Επικοινωνεί με το Νίκο Γκάτσο και το Γιώργο Σεφέρη που βρίσκονται στην Κορυτσά. Η απαρχή του πολέμου τον βρίσκει ανθυπολοχαγό στο 1ο Σύνταγμα Πεζικού στην Αλβανία. Κλονίζεται η υγεία του.

 

Μακριά στην Αθήνα, ο λογοτεχνικός κύκλος παραμέει ενεργός. Το 1945 συνεργάζεται με το περιοδικό «Τετράδιο» και μεταφράζει ποιήματα. Εκεί θα πρωτοδημοσιεύσει και το ποιητικό του έργο «¶σμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας». Την ίδια χρονιά και για πολύ λίγο θα είναι ο διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας.

 

Θα συνεργαστεί με αρκετές εφημερίδες και θα διατηρήσει μία στήλη στην εφημερίδα «Η Καθημερινή». Θα ταξιδέψει στη Γαλλία, όπου θα παρακολουθήσει μαθήματα στη Σορβόννη. Ενώ στην Αγγλία θα συνεργαστεί με το bbc. Το 1959 είνι η χρονιά που θα εκδώσει το «¶ξιον Εστί», και θα του χαρίσει το 1ο κρατικό βραβείο ποίησης. Θα εκδώσει και το «Έξη και Μία Τύψεις για τον Ουρανό».

 

Με την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα τοποθετείται – και πάλι για λίγο- ρόεδρος της Ε.Ρ.Τ. Η φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 1975 τον ανακήρυξε επίτιμο διδάκτορα της Σχολής για την πνευματική του προσφορά.

 

Στις 19 Οκτωβρίου 1979 το έργο του θα αναγνωριστεί από την παγκόσμια διανόηση. Λαβάνει το βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας, Το 1987 αναγορεύεται επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Ρώμης αλλά και του Πανεπιστημίου των Αθηνών. Δύο χρόνια αργότερα θα τιμηθεί με το γαλλικό παράσημο του Ανώτατου Ταξιάρχη της Λεγεώνας της Τιμής.

 

Το Μάρτιο του 1996 θα αφήσει την τελευταία του πνοή.

 

Ενδεικτική Βιβλιογραφία