Κρητικό Πανόραμα, τεύχος 16

Κυκλοφόρησε το νέο τεύχος του περιοδικού «Κρητικό Πανόραμα», του μοναδικού κρητικού εντύπου πανελλαδικής κυκλοφορίας. Στο 16ο τεύχος, μεταξύ των άλλω θεμάτων, υπάρχει ένα μεγάλο αφιέρωμα στο πρώτο μινωικό ναυάγιο, στο πλοίο που βυθίστηκε πριν από 4.000 χρόνια, ταξιδεύοντας από το νησάκι της Ψείρας προς τον κόλπο του Μεραμπέλλου, σε βάθος περίπο 50 μέτρων και το οποίο έχει εξαιρετική σημασία για τη μελέτη της προϊστορικής-μινωικής ναυτιλίας.

 

«Παρά το γεγονός ότι μέσα στους αιώνες χιλιάδες πλοίων βυθίστηκαν στο Αιγαίο, το Κρητικό και το Λυβικό έλαγος, ο εντοπισμός ακόμη και ενός μινωικού πλοίου παρέμενε όνειρο για τους ερευνητές της αρχαιολογίας και της αρχαίας ναυπηγικής. Ο εντοπισμός του διασκορπισμένου φορτίου που σωζόταν σε πολύ καλή κατάσταση, παρόλο που παρέμεινε για χιλιάδες χρόνια στο βυθό της θάλασσας, ήταν εξαιρετική στιγμή για την έρευνα και δίνει ελπίδες ότι μέρος του πλοίου μπορεί να είναι ακόμη διατηρημένο…»

 

 

Ελούντα, η συντριβή του βρετανικού υδροπλάνου

 

Εβδομήντα χρόνια κλείνουν τον Αύγουστο από τη συντριβή του υδροπλάνου των Βασιλικών Βρετανικών Αερογραμμών ή Imperial Airways ή Ιμπέρια, όπως αποκαλούνταν από τους ντόπιους. Για πρώτη φορά γίνεται προσπάθεια μιας όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένης ιστορικής καταγραφής αυτού του τραγικού συμβάντος, που έγινε στην προπολεμική Ελούντα, και έβαψε με αίμα την ιστορία των Βρετανικών Αερογραμμών………

 

Απολιθωμένη γνώση, το ελάφι της Λικοτιναράς και η μοναδική κρητική ενυδρίδα

 

Νάνοι ιπποπόταμοι και ελέφαντες, γιγάντια ελάφια, τρωκτικά και μεγάλες κουκουβάγιες ζούσαν στην Κρήτη πολλές χιλιάδες χρόνια πριν. Σημαντικές πληροφορίες για την πανίδα του νησιού έδωσε η παλαιοντολογική ανασκαφή σε ένα από τα πολλά παράκτια σπήλαια στη Λικοτιναρά. Η ανακάλυψη του απολιθωμένου σκελετού της ενυδρίδας, μοναδικού στην Κρήτη και ενός από τους ελάχιστους τόσο καλά διατηρημένους που έχουν βρεθεί παγκοσμίως, προκάλεσε μεγάλη έκπληξη στους επιστήμονες…………

 

Αμάρι αναζητώντας τους σύγχρονους Κουρήτες

 

Μπαίνοντας στο πρώτο χωριό των Κουρητών, την Αγία Παρασκευή, αρχικά νόμισα ότι τα παμπάλαια σπίτια ήταν ακατοίκητα. Κανείς δν περπατούσε στο δρόμο, ούτε το καφενείο ήταν ανοιχτό. Αναζήτησα με το βλέμμα μου μερικούς φίλους Κρητικούς, που με είχαν καλέσει στο σπίτι τους. Από τη στιγμή που τους είδα ψηλά σ’ ένα πεζούλι να μου κάνουν νεύμα να πλησιάσω, το χωριό άρχισε ως δια μαγείας να παίρνει ζωή σαν σκηνή θεάτρου. Καλοντυμένοι και ευγενικοί άνθρωποι ξεπρόβαλλαν από τα στενά δρομάκια και με καλωσόρισαν. Αν και με έβλεπαν για πρώτη φορά, όλοι με κάλεσαν χωρίς επιφύλαξη στο σπίτι τους. ……

 

 

Τα μάθια μας, μας τ’ άνοιξε τελικά μια χωριανή μας που ήτονε πολυταξιδεμένη. Αυτή μας επρωτοξεκαθάρισε πως το μαύρο κοπέλι δεν είναι ούτε τελώνι ούτε άλλο φανταξό, αλλά αθρωπάκι, που είχε βέβαια τα μαύρα του τα χάλια, αλλά δεν ήπρεπε να το φοβούμαστε γιατί δε δακάνει… Το χειρότερο όμως απ’ όλα ήτονε πως άμα ξεφοβηθήκανε εξώνανε πολλά του μαύρου κοπελιού, αλλά για το καλό του. Όπου το πετυχαίνανε το τρίβανε για να δούνε άνε μουζώνει. Κι απείς εμάθανε πως το όνομα του ήτονε Αγκάθα ελέγανε: «Ούτε μουζώνει ούτε γκιλώνει»……….

 

 

 

Κρητο- κινέζικο στυλ KATSOUNA KUNG FU

 

Το όνομά του είναι Dennis Kah Swee Ngo, είναι από τη Σιγκαπούρη, μα θεωρεί πως ένα κομμάτι του ανήκει στην Κρήτη, την οποία επισκέπτεται κάθε χρόνο. Είναι ο μεγάλος δάσκαλος του Fujian White Crane Kung Fu, κινέζικης πολεμικής τέχνης την οποία διδάσκει προσωπικά στο Λονδίνο, ενώ ταυτόχρονα διευθύνει μεγάλο αριθμό σχολών στη Βρετανία, στη Σουηδία και στην Αίγυπτο. ………..

 

 

 Πλουμί, Αχοντόξυλο, Γουλαστράκι, Πουλιές, Αλιματσά, Κουρμουτσούλι, Κατσούλες, Κοκκαλιές, Κουνελόφυτο, Ψευδέβενος είναι 10 από τις κοινές τοπικές ονομασίες του πανέμορφου αυτού θάμνου της Κρήτης. Κανένα άλλο ενδημικό φυτό του νησιού, δεν έχει τόσο πολλές κοινές τοπικές ονομασίες, κάτι που είχνει από τη μια τον πλούτο της γλώσσας μας και από την άλλη την αναγκαιότητα των επιστημονικών ονομάτων.

 

Ο κρητικός έβενος, είναι πολυετής ξυλοποιημένος θάμνος που ανάλογα με το περιβάλλον που βρίσκεται άλλοτε κρέμεται, άλλοτε έρπει, και άλλοτε ορθώνεται μέχρι 1μ. ύψος. Αν τον καλλιεργήσουμε σε κήπο και τον περιποιηθούμε, μπορούμε εύκολα να τον δούμε να ξεπερνά το 1μ. Τα φύλλα του είναι τρίφυλλα ή πεντάφυλλα, καλυμμένα με ασημόχρωμο τρίχωμα (συνηθισμένη προσαρμογή των φρυγάνων στην Κρήτη για να μειώνουν τη διαπνοή τους, καθώς αντιστέκονται έτσι στη μεσογειακή ξηρασία.).………..

 

Αρκοσόλια, ταφικά μνημεία της βενετοκρατίας

 

Ιδιαίτερα ταφικά μνημεία συναντώνται στην Κρήη, την περίοδο της Βενετοκρατίας (1211-1669), τα αρκοσόλια. Η λέξη προέρχεται από το arco (τόξο) και soleum (θρόνος) και χρησιμοποιείται για το είδος των ταφικών μνημείων που είναι υπέργεια, επιτοίχια και αποτελούνται από δύο τμήματα: την ψευδοσαρκοφάγο στο κατώτερο τμήμα τους και ένα υπερκείμενο τόξο που την καλύπτει. …….

 

Κρητική διατροφή, η αποκρυπτογράφηση του κρητικού διατροφικού μοντέλου

 

Μεσογειακή ή Κρητική διατροφή, λοιπόν; Η απάντηση γίνεται πο εύκολη αν ο όρος μεσογειακή θεωρηθεί ως ένα γενικό σύστημα μέσα στο πλαίσιο του οποίου παρατηρούνται πολλές βασικές ομοιότητες και περισσότερες, αλλά όχι επουσιώδεις, διαφορές. Θα μπορούσαμε να μιλήσομε για μια «χαλαρή συνοχή» των μεσογειακών κουζινών αφού χρησιμοποιούν τα ίδια περίπου προϊόντα αλλά με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Ίσως μπορεί να αντιπαραβάλλει κανείς το μεσογειακό μοντέλο με το, επίσης γενικό, διατροφικό σύστημα των βορείων χωρών, οι κάτοικοι των οποίων κατανάλωναν κατά κανόνα περισσότερα τρόφιμα ζωικής προελεύσεως. ….

 

Τα βρώσιμα άγρια χόρτα

 

Η πολυσυζητημένη για τη σπουδαιότητά της κρητική διατροφή στην πλειονότητα της αποτελείται από άγρια βρώσιμα φυτά. Από μελέτες που έχουν γίνει έχει επβεβαιωθεί η υψηλή διατροφική τους αξία. Τα φυτά αυτά περιέχουν βιταμίνες, διαιτητικές ίνες, πρωτεΐνες, είναι δε πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες, συστατικά απαραίτητα για ένα ισορροπημένο και υγιεινό διατροφικό πρότυπο…..

 

και πολλά ακόμα