klidonas_limnes2011Συγχαρητήρια έδωσαν στο Μορφωτικό Σύλλογο Λιμνών, όλοι όσοι παραβρέθηκαν και παρακολούθησαν την αναβίωση του πανάρχαιου εθίμου του Κλήδονα που διοργάνωσε ο Σύλλογος θέλοντας να συμβάλλει στη διατήρηση της πλούσιας παράδοσής μας.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 24 Ιουνίου 2011, γύρω από την όμορφα ανακαινισμένη, από το Μορφωτικό Σύλλογο, Κεντρική πλατεία του χωριού. Η πρόεδρος κ. Ζαχαρούλα Λεμπιδάκη και ο πρόεδρος του Μορφωτικού Συλλόγου κ. Νεκτάριος Τσιχλής ευχαρίστησαν τους χωριανούς αλλά και τους επισκέπτες που τίμησαν με την παρουσία τους τον «Κλήδονα» όπου μετά από 20 ολόκληρα χρόνια πήρε και πάλι σάρκα και οστά!

Το σκηνικό της πλατείας
Ένα πηγάδι στολισμένο με μια στάμνα, πολύχρωμα γαρύφαλλα και μια κατακόκκινη ξομπλιαστή βελέντζα στρωμένη κατάχαμα, μ’ ένα πιθάρι στο κέντρο, ήταν το λιτό σκηνικό της πλατείας που ήταν κατάμεστη από κόσμο.

Η ζεστή ατμόσφαιρα που επικράτησε σε όλη τη διάρκεια της βραδιάς αναδυόταν από όλους εμάς που αγκαλιάσαμε με πολύ αγάπη το παραδοσιακό έθιμο του κλήδονα και γίναμε όλοι παιδιά. Γιατί αυτό είναι το μυστικό. Να θυμόμαστε και να παραδίδουμε στους νεότερους την πλούσια παράδοσή μας και να μην την αφήνουμε παρακαταθήκη στη θεά «Λήθη».

Ο κ. Μιχάλης Τουτουδάκης συνταξιούχος δάσκαλος μίλησε για το τελετουργικό του εθίμου και συνεχάρη το σύλλογο για τις δραστηριότητές του, παροτρύνοντας τους χωριανούς να γίνουν αρωγοί στο σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν στο χωριό μας.
Η αναβίωση ξεκίνησε με περίτεχνες μαντινάδες που γράφτηκαν επί τόπου από την κ. Πόπη Λεμπιδάκη και με τα κορίτσια ντυμένα με κρητικές κομψές στολές που πήγαν στη βρύση να φέρουν το «αμίλητο νερό» συνοδευόμενες από τον ερασιτέχνη λυράρη κ. Νίκο Ευαγγελινάκη και τον κ. Θέμη Βλάσση που τραγούδησαν παρέα.

Η κ. Ευαγγελία Κουνάλη «η πρωτογόνατη», περιτριγυρισμένη από τις ανύπαντρες θυγατέρες και τους γιούς, όπως θέλει το έθιμο, άνοιξε τον κλήδονα, έβγαλε ένα-ένα ριζικάρι για να το μοιράσει στις κόρες και να μαντέψουν ποιον θα πάρουν για άντρα τους…
Αμέσως μετά άναψε η φουνάρα και μια-μια οι νοικοκυρές έφερναν το Μάη τους στη φωτιά για να καεί και να περάσουν από πάνω τρεις φορές λέγοντας «Περνώ τον καλό χρόνο και πάω στον καλύτερο…» Μικροί και μεγάλοι πέρασαν πάνω από τη φουνάρα απολαμβάνοντας το έθιμο με την καρδιά τους!

Ο μπουφές με τα άφθονα σπιτικά εδέσματα που είχαν ετοιμάσει οι γυναίκες του χωριού πήρε άριστα! Ντολμαδάκια της μαμάς, τυροπιτάκια, χορτοπιτάκια, ντάκο με φρέσκια ντομάτα και λογής λογιών μεζέδες για την ρακί που προσέφερε ο σύλλογος σε όλο τον κόσμο που ήταν εκεί!

Την ίδια βραδιά, μεγάλη συγκίνηση προκάλεσε στους ντόπιους και ιδιαίτερα στους μεγαλύτερους, η προβολή ενός συλλεκτικού ντοκιμαντέρ για τις Λίμνες, το οποίο είχε γυριστεί στο τέλος της δεκαετίας του ’80 με πρωταγωνιστές τους χωριανούς. Τα μικρά παιδιά του ντοκιμαντέρ είναι σήμερα πάνω από τριάντα χρόνων ενώ πολλοί από τους ηλικιωμένους δεν είναι πια κοντά μας.

Το χωριό εκείνη την εποχή είχε περισσότερους κατοίκους και είχε γίνει μια προσπάθεια ώστε να αναβιώσουν τα πατροπαράδοτα επαγγέλματα με τους ίδιους ανθρώπους που τα εξασκούσαν την παλιά εποχή, γιατί όπως είναι γνωστό οι Λίμνες ήταν φημισμένες τότε για τους άριστους τεχνίτες που είχαν. Έτσι στο πραγματικά αξιόλογο αυτό ντοκιμαντέρ βλέπουμε τους σαμαράδες, τους πεταλωτήδες, τους ραφτάδες, τους μαραγκούς κ.α. να αναβιώνουν τα παραδοσιακά επαγγέλματα με πολύ αγάπη και μεράκι.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Βουλευτής Λασιθίου κ. Γιάννης Πλακιωτάκης, ο αντιδήμαρχος κ. Νίκος Αφορδακός καθώς και άλλοι επίσημοι προσκεκλημένοι.

Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια σε όλους όσους συνέβαλαν στη διοργάνωση αυτής της ξεχωριστής εκδήλωσης που έδωσε μία διαφορετική νότα στην καθημερινότητα των κατοίκων της Τοπικής Κοινότητας των Λιμνών.

Λίγα λόγια για το έθιμο του Κλήδονα
Από τα πανάρχαια χρόνια ο Κλήδονας ήταν ένα είδος τελετής που σχετίζονταν με την μαντική ερμηνεία διαφόρων σημείων κυρίως για την πρόβλεψη όλων όσων πρόκειται να συμβούν. Προέρχεται από την λέξη κλήδων που σημαίνει ήχο προγνωστικό. Στα ομηρικά χρόνια οι τελετές και οι δοξασίες αυτές είχαν σχέση με τις κινήσεις των άστρων και των ζωδίων, καθώς επίσης και με την τροχιά του φεγγαριού. Η γιορτή αυτή συνδυαζόταν κυρίως με την νεότητα μια που πίστευαν ότι η ζωή κινείται παράλληλα με τον ετήσιο αστρικό κύκλο και η 24η Ιουνίου, η αρχή του Καλοκαιριού, επιτρέπει και επιβάλλει αυτή την αντιστοιχία.
Η τελετή άρχιζε από την παραμονή της εορτής του Ιωάννη του Προδρόμου, τις μεγάλες φωτιές που ανάβονταν με τα μαγιάτικα στεφάνια και τις πηδούσαν ακόμα και τα παιδιά. Κατόπιν έφερναν οι ανύπαντρες κοπέλες από το πηγάδι το αμίλητο νερό κρατώντας στολισμένα με λουλούδια σταμνιά και τα άδειαζαν στη «μπακίρα» (πήλινο δοχείο), ρίχνοντας μέσα κι από ένα “ριζικάρι”, κάποιο προσωπικό, συνήθως πολύτιμο, αντικείμενο. Σκέπαζαν έπειτα τη μπακίρα και την άφηναν όλη νύχτα κάτω από τον ξάστερο ουρανό. Πήγαιναν τότε όλες για ύπνο και ονειρεύονται τον άντρα που θα παντρευτούν. Την επόμενη μέρα ανοίγονταν με τραγούδια η μπακίρα και καθώς η κάθε μια κοπέλα έπαιρνε πίσω το αντικείμενο που της ανήκει, ακουγόταν και από ένα δίστιχο, το περιεχόμενο του οποίου είχε κάποια σημασία για το “ριζικό” της κοπέλας, στην οποία εκείνη τη στιγμή απευθύνεται.
Τα ριζικάρια κάποτε τελειώνουν και καθώς βασιλεύει ο ήλιος κάθε κοπέλα γέμιζε το στόμα της με μια γουλιά αμίλητο νερό, στεκόταν μπροστά στο παράθυρο και περίμενε μέχρι ν’ ακούσει το πρώτο ανδρικό όνομα. Αυτό πίστευαν πως θα ήταν και το όνομα του άντρα που θα παντρευόταν.

Print Friendly, PDF & Email

Από manos