Ένα απ’ τα πιο όμορφα φαράγγια της Κρήτης, που όσο και αν πας δεν τα χορταίνεις, το Φαράγγι του Μέσωνα, επισκέφθηκε για δεύτερη φορά φέτος ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου, για να το κάνουμε παρέα με τα φιλαράκια του Ε.Ο.Σ. Μοιρών. Μαζευτήκαμε λοιπόν περίπου 60 περιπατητές και από τους δυο συλλόγους κι αρχίσαμε την πεζοπορία κατά τις 10 η ώρα το πρωί της Κυριακής 2 Απριλίου 2023, μιας ημέρας ζεστής για την εποχή και με πολύ αέρα σε όλη σχεδόν την Κρήτη εκτός ..απ’ το Καβούσι, αρκετό για να θεωρηθεί από όλους σαν καλός οιωνός!
ΑΠΟ ΚΑΒΟΥΣΙ ΠΡΟΣ ΑΖΟΡΙΑ
Έτσι λοιπόν με θετική διάθεση ξεκινάμε παίρνοντας το ανηφορικό ‘μινωικό’ μονοπάτι ανατολικά του χωριού. Τόσοι πολλοί, που είμαστε, σχηματίζουμε μια ατέλειωτη πολύχρωμη ελισσόμενη ουρά, που πατάει τις ‘αρχαίες’ πλάκες. Αν και η ανηφόρα κόβει την πολλή κουβέντα, ωστόσο ακούω πίσω μου να συζητιέται κατά πόσο είναι πραγματικά μινωικό το μονοπάτι. Ειλικρινά δεν ξέρω αν μπορεί κάποιος να το απαντήσει αυτό με σιγουριά, όμως τόσο ο τρόπος κατασκευής όσο και η χρήση του φαίνεται να είναι η ίδια απ’ την αρχαιότητα ως πριν από κάποιες δεκαετίες. Τα ίδια πατήματα και τις ίδιες ανάγκες είχε ο χωρικός από αρχαιοτάτων χρόνων, άρα συντηρούσε κι επιδιόρθωνε τακτικά αυτά τα μονοπάτια!
Το μονοπάτι, που ακολουθεί παράλληλα το βαθύ και στενό φαράγγι του Χαυγά, διακόπτεται από αγροτικό δρόμο, τον οποίο ακολουθώντας φτάνουμε στην είσοδο του Αρχαιολογικού Χώρου του Αζοριά. Χτισμένος σε δύο λόφους πάνω απ’ το Καβούσι ο οικισμός, που είχε συνεχή κατοίκηση απ’ τα νεολιθικά ως και τα αρχαϊκά χρόνια οπότε και καταστρέφεται από φωτιά, ήταν αρκετά εκτεταμένος και πλούσιος, καθώς φαίνεται ότι έλεγχε την παραπλήσια κοιλάδα του ισθμού. Είχε δημόσια κτίρια, αποθήκες, ναούς, αίθουσες συνεστιάσεων κι ένα αρχαίο ελαιοτριβείο! Προσφέρει ωραία θέα κι είναι απόλαυση να περιδιαβαίνεις τα πλακόστρωτα αρχαία δρομάκια.
ΤΟ ΦΑΡΑΓΓΙ ΤΟΥ ΜΕΣΩΝΑ
Έχει φτάσει 12 όταν βρίσκουμε τον καταπότη, (‘τσιμεντένιο κανάλι που μαζί με το καλντερίμι κατασκευάστηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1950 για τη μεταφορά νερού από τις πηγές της Μυλωνιάς, στο κάμπο του Καβουσιού’, κλέβω απ’ τις πληροφορίες του ..διαβασμένου Μανώλη απ’ τις Μοίρες) που ανοίγεται στην δυτική πλευρά του φαραγγιού. Εδώ χρειάζεται προσοχή! Το μονοπάτι είναι καλοδιατηρημένο, είναι όμως στενό και στο χείλος του κάθετου γκρεμού. Το ανεβαίνουμε προσεκτικά ο ένας πίσω απ’ τον άλλο. Εντυπωσιακές εικόνες ξετυλίγονται μπροστά μας, Αλλού το τοπίο είναι πετρώδες, με σάρες και βράχια, αλλού είναι σκεπασμένο με πρίνα, στις ρίζες των οποίων φυτρώνουν αβρωνιές, νεραγκούλες και κυκλάμινα. Το νερό στον καταπότη μας συντροφεύει με τον κελαρυστό ήχο του. Ένας γύπας, που κατοικοεδρεύει στην περιοχή κρώζει φέρνοντας βόλτες πάνω απ’ τα κεφάλια μας. Οι κορυφές των γειτονικών βουνών της Λάστρου και της Θρυπτής υψώνονται εντυπωσιακά πάνω απ’ τα κεφάλια μας! Περνάμε τέλος και την σιδερένια γέφυρα στο τέλος του φαραγγιού -η οποία χρειάζεται επειγόντως επιδιόρθωση- κι από εκεί την τελευταία κατακόρυφη ανηφόρα για την έξοδο απ’ το φαράγγι. Η ομάδα περνάει με τη βοήθεια των πιο έμπειρων και δυνατών στα κρίσιμα σημεία.
ΠΙΚ ΝΙΚ ΣΤΗ ΜΥΛΩΝΙΑ
Αφού τα δύσκολα είναι πίσω μας πια, δικαιούμαστε μια στάση για φαγητό στον γραφικό εγκαταλελειμμένο οικισμό, Μυλωνιά. Εδώ κάτω απ’ τα δέντρα, που δεν έχουν ακόμα καλά-καλά φύλλωμα και δίπλα στα ερημωμένα σπίτια υπάρχει χώρος ν’ απλωθούμε σε παρέες, ν’ ανοίξουν τα ταπεράκια και να κεραστούν οι ρακές. Όποιος έχει ταξιδέψει ξανά με τους Μοιριανούς ξέρει ότι σε αυτά είναι μερακλήδες!
Οι Μυλωνιές είναι μικρός οικισμός με 3-4 σπίτια και πολλές στέρνες και πηγάδια, προφανώς και μύλοι, απ’ όπου θα πήραν το όνομά τους μέσα στην καταπράσινη γούβα κάτω απ’ τα όρη της Θρυπτής. Παλιά, όπως μας λέει ο φίλος μας ο Γιώργος, όταν ερχόταν εδώ με τον παππού του, ρυάκια διέσχιζαν το χωριό κι οι στέρνες ξεχείλιζαν. Όμως τα τελευταία χρόνια αντλούν το νερό για τις ανάγκες της άρδευσης στο Καβούσι κι έχει σχεδόν ξεραθεί το μέρος. Δεν χάνει όμως την ομορφιά του έστω κι έτσι.
ΣΤΟ ΚΑΣΤΡΟ
Η ομάδα ξεκινάει περασμένες δύο για την επιστροφή. Ακολουθεί αγροτικό δρόμο, ώσπου βρίσκει το μονοπάτι, που κατηφορίζει για το Κάστρο. Είναι στενό αλλά ευκρινές και καθαρό. Όσοι ακολούθησαν την ανηφόρα για το λόφο με τ’ αρχαία σίγουρα αποζημιώθηκαν, τόσο από τον μυστηριώδη οικισμό, που κατοικήθηκε μόνο στ’ αρχαϊκά χρόνια, αλλά δεν έχει καθόλου δρομάκια –ίσως η επικοινωνία να γινόταν μέσω στεγών!- αλλά κυρίως απ’ την καθηλωτική θέα στη γύρω περιοχή: όλη η κοιλάδα του ισθμού, ο κόλπος του Μεραμπέλλου, κι ακόμα ο Αζοριάς και το Καβούσι ίσια κάτω! Τα αρχαία μάρμαρα πνιγμένα στις μαργαρίτες της Άνοιξης δίνουν μια ακόμα πινελιά στις αναμνήσεις μας!
ΣΤΟ Ε4 ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ
Αποχαιρετούμε το Κάστρο και κατηφορίζουμε το μονοπάτι, που σύντομα ενώνεται με το Ε4 που κατεβαίνει απ’ τη Θρυπτή. Η πειθαρχία εδώ χαλαρώνει: πολλές ομάδες που δεν μπορούν να αντέξουν στον πειρασμό μιας κρύας μπύρας κατεβαίνουν πιο γρήγορα. Κάποιοι άλλοι παραδίνονται σε ένα πιο αργό ρυθμό απόλαυσης της θέας. Ένα τελευταίο πέρασμα από την μνημειακή ελιά του Καβουσίου των τριών χιλιάδων και πλέον ετών, της διαμέτρου 5 μέτρων και περιμέτρου 14, επιβάλλεται. Έπειτα μια σύντομη περιήγηση στα στενά του Καβουσίου ως το τελικό μας ‘παρκάρισμα’ στα καφενεδάκια του με τα παρεάκια που έχουν φτιαχτεί στην πορεία.
Ένα μεγάλο μπράβο στους υπεύθυνους εκεί στο Καβούσι, που διατηρούν το μονοπάτι και τον καταπότη σε τόσο καλή κατάσταση, αλλά και το χωριό τους όμορφο και καθαρό, καθώς επίσης και στις δύο ομάδες, που έβγαλαν το απαιτητικό πρόγραμμα ως το τέλος. Συνολικά περπατήσαμε γύρω στα 14 χιλιόμετρα με υψομετρική διαφορά γύρω στα 700 μέτρα σε περίπου 6 ώρες με τις στάσεις. Ήταν μια ωραία μέρα με την καλύτερη παρέα. Καλές κι ασφαλείς πεζοπορίες και για τους δύο συλλόγους με την ευχή να βρεθούμε σύντομα ξανά!
Κείμενο: Μαρία Μετζογιαννάκη
το βίντεο της πεζοπορίας εδώ: Καβούσι-Αζοριάς-Φαράγγι Μέσωνα-Κάστρο-Καβούσι
