Η σχεδιαζόμενη από την Loyal Ward LTD επένδυση στην περιοχή της Μονής Τοπλού είναι ένα έργο σημαντικό αλλά και δύσκολο.
Σημαντικό γιατί, υλοποιούμενο, θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας, εισοδήματα στην περιοχή και το κράτος, νέου τύπου τουριστικά προϊόντα και ποιοτική αναβάθμιση του τουρισμού της Κρήτης, πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα κ.α.
Και δύσκολο επειδή σχεδιάζεται σε μια εξαιρετικά σημαντική και ευαίσθητη από οικολογική και πολιτιστική άποψη περιοχή και εξαιτίας των μεγάλων επισφαλειών που το διέπουν.
Η εταιρεία που το σχεδιάζει δεν έχει εκτελέσει κανένα τουριστικό ή άλλο έργο ούτε μεγάλο ούτε μικρό και οι μετοχές της βρίσκονται στην επικίνδυνη, υψηλού ρίσκου ζώνη της εναλλακτικής αγοράς του χρηματιστηρίου του Λονδίνου κ.α.
Και μόνο ότι 16 χρόνια μετά την υπογραφή του συμβολαίου ενοικίασης με το ίδρυμα «Παναγία Ακρωτηριανή» η επένδυση βρίσκεται στην Σ.Μ.Π.Ε. του Ε.Σ.Χ.Α.Σ.Ε. δείχνει το μέγεθος της δυσκολίας.
Οι βασικές διαστάσεις του έργου είναι τρεις:
Η περιβαλλοντική
Η Αναπτυξιακή και
Η κοινωνική
Συνοπτικά, λόγω στενότητας χρόνου θα ήθελα να διατυπώσω τις εξής βασικές απόψεις.
Η εισήγηση της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος είναι πολύ καλή και συμφωνώ με τις θέσεις και προτάσεις της.
Σημειώνω ιδιαίτερα ότι θεωρώ κεφαλαιώδους σημασίας τις προτάσεις:
Να διατηρηθεί το μέγεθος της επένδυσης στο μέλλον (1936 κλίνες κλπ).
Να αποφευχθεί ο κατακερματισμός της έκτασης των 26.000 στρεμμάτων, που προβλέπει η Σ.Μ.Π.Ε. και να ενταχθούν στην ζώνη Β η υποζώνη Α1 και μετά από ειδικότερη μελέτη με την βοήθεια των χαρτών και άλλα ίσως τμήματα.
Επίσης με ειδικές μελέτες και μέτρα, μεγάλη αυστηρότητα και δεσμεύσεις να αντιμετωπιστούν:
Το ζήτημα του νερού
Η προστασία του φοινικοδάσους (Βάι)
Η διατήρηση της βιοποικιλότητας και οι «φυτεύσεις», ώστε να αποφευχθούν απώλειες και αλλοιώσεις
Τα ζητήματα των αρχαιοτήτων και μνημείων
Τα ζητήματα των δρόμων, μονοπατιών, δικτύων, Α.Π.Ε. βοηθητικών και άλλων κατασκευών σε σχέση με την προστασία, διατήρηση και αισθητική του τοπίου.
Η εναρμόνιση με το Φυσικό Πάρκο Σητείας
Η ανάθεση ενεργού ρόλου στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας για τα θέματα της αρμοδιότητάς του κ.α.
Σε ότι αφορά τώρα την ένταξη της επένδυσης στο αναπτυξιακό πλαίσιο της περιοχής
Όπως είναι γνωστό ο Νομός Λασιθίου εμφανίζει σημαντικό αναπτυξιακό έλλειμμα, ιδιαίτερα δε η Επαρχία Σητείας και το Οροπέδιο Λασιθίου.
Ενδεικτικό είναι ότι η επαρχία Μεραμβέλλου διαθέτει 20.000 ξενοδοχειακές κλίνες, η επαρχία Ιεράπετρας 7.400 και η επαρχία Σητείας μόλις 4.000.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση και οι φορείς της Σητείας τάσσονται υπέρ της δημιουργίας ξενοδοχειακών μονάδων στην περιοχή – κάτω πάντα από αυστηρούς όρους προστασίας του περιβάλλοντος – διότι μεταξύ άλλων θα δημιουργηθεί η «κρίσιμη μάζα» ξενοδοχειακών κλινών για να μπορεί να λειτουργεί ικανοποιητικά το Αεροδρόμιο Σητείας με πτήσεις charters και να εξυπηρετεί και τις υφιστάμενες τοπικές μικρές μονάδες, που αντιμετωπίζουν πρόβλημα βιωσιμότητας και να ανοίξει ο δρόμος για την δημιουργία νέων τοπικών μονάδων με έμφαση στον εναλλακτικό τουρισμό που ταιριάζει στην περιοχή και που ωφελεί πολύ περισσότερο την τοπική οικονομία και ανάπτυξη.
Πρέπει, επομένως, να εξασφαλιστεί πλήρως ένας μεγάλος αριθμός κλινών από την φέρουσα ικανότητα της περιοχής για τους τοπικούς επιχειρηματίες του τουρισμού, για τους εν δυνάμει τοπικούς επενδυτές. Δεδομένου ότι προωθείται και άλλη επένδυση 2.500 κλινών πολύ κοντά, στον Κάβο Πλάκο, το ζήτημα αυτό αποκτά κρισιμότητα και πρέπει να αντιμετωπιστεί έγκαιρα και ριζικά.
Ανέκαθεν επίσης οι Τοπικοί Φορείς ζητούν την θεσμική και όχι κατ’ επιλογήν συμμετοχή εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και κοινωνίας στο Δ.Σ. του ιδρύματος «Παναγία Ακρωτηριανή» και στα συστήματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης της μονάδας καθώς και τη σύσταση Φορέα Διαχείρισης της Περιοχής NATURA και του Φυσικού Πάρκου Σητείας. Όλα αυτά είναι σωστά και είναι προς όφελος τόσο του ιδρύματος όσο και της εταιρείας και πρέπει να υλοποιηθούν.
Σημειώνομε ακόμη ότι επειδή η περιοχή μας έχει πικρή πείρα από μεγάλες επιχειρηματικές αστοχίες όπως του Σ.Ο.Ε. και του Λελάκη κ.α. πρέπει να εξεταστεί με πολλή προσοχή και να εξασφαλιστεί η ικανότητα της εταιρείας να αντλήσει τα απαιτούμενα κεφάλαια να ξεκινήσει, να αποπερατώσει και να λειτουργήσει ένα τέτοιο έργο.
Δεν θα επεκταθώ σε άλλα σημαντικά θέματα που υπάρχουν γιατί δεν είναι του παρόντος και καταλήγω ότι κάτω από τις προϋποθέσεις και τις επισημάνσεις που ανέφερα είμαι υπέρ της έγκρισης της Σ.Μ.Π.Ε.
Πελαγία Πετράκη
