panagiotakis3Την έρευνά του, έργο ζωής, για την Πεδιάδα, παρουσίασε το βράδυ του Σαββάτου (5/2), στο Dali (café, lounge bar, gallery, internet, χώρος έκφρασης) στην Ανώπολη ο αρχαιολόγος Νίκος Παναγιωτάκης, στα πλαίσια των εκδηλώσεων που διοργανώνει η φιλόλογος Κική Αλεξάκη στο συγκεκριμένο χώρο, με το γενικότερο τίτλο: Αναζητώντας τη μοίρα της σύγχρονης Ελλάδας. Ο αρχαιολόγος παρουσίασε τα ευρήματα της λεπτομερούς έρευνας γύρω από το Ομφάλιο Πεδίο και την ευρύτερη γεωγραφική ενότητα της Πεδιάδας, που ξεκίνησε από το 1980, και που σήμερα συνεργαζόμενος με 26 ειδικούς επιστήμονες, βρίσκεται πλέον στη διαδικασία της τελικής δημοσίευσης.

Πρόκειται για μια μοναδική στην Ελλάδα καταγραφή όλων όσων έγινα στην Πεδιάδα, από τους προϊστορικούς χρόνους μέχρι και το 1913 την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Ο αρχαιολόγος, 30 χρόνια έχει περπατήσει βήμα προς βήμα όλη αυτή την περιοχή, πραγματοποιώντας επιτυχώς την επιφανειακή του έρευνα αναγνωρισμένη πλέον διεθνώς και έχει πλήθος στοιχείων για το ποιοι κατοικούσαν στην Πεδιάδα, ανάλογα με τις χρονικές περιόδους, πως έχτιζαν τα σπίτια τους, τι σκεύη χρησιμοποιούσαν, πού βρίσκονταν οι μικρές και οι μεγάλες εγκαταστάσεις. Αναφέρθηκε επίσης στις μυκηναϊκές πόλεις οι οποίες πήραν μέρος στον τρωικό πόλεμο σύμφωνα με τον Όμηρο και γιατί σύμφωνα με την λογική αναφοράς τους αλλά και από το επίθετο που προσδίδει στην αρχαία Λύκαστο αυτή βρίσκεται στην Κεφάλα στο χωριό Αστρίτσι. Μας μίλησε για τα σημεία άρδευσης και ύδρευσης των οικισμών και των εγκαταστάσεων, πώς έθαβαν τους νεκρούς τους, πώς καλλιεργούσαν, τι έτρωγαν, ποιες ήταν οι μονάδες όγκου και βάρους που χρησιμοποιούσαν και πολλά μα πάρα πολλά άλλα στοιχεία, τα οποία προφανώς ξεπερνούσαν το γνωστικό ορίζοντα όσων βρεθήκαμε εκεί το βράδυ του Σαββάτου.

panagiotakis2Ο Νίκος Παναγιωτάκης βρήκε ότι η περιοχή κατοικείται συνεχώς εδώ και 9000 χρόνια. Από την εποχή δηλ. των προϊστορικών χρόνων τη νεολιθική, τη μινωική και τη μυκηναϊκή(ή άλλως τις εποχές του χαλκού) , τη γεωμετρική, την ανατολίζουσα, την αρχαϊκή, την κλασική, την ελληνιστική, τη ρωμαϊκή, τη α’ βυζαντινή, την περίοδο της αραβοκρατίας, την β’ βυζαντινή, την ενετική και τελευταία την οθωμανική περίοδο.

Η παρουσίαση συνοδευόταν από προβολή χαρτών με τις αρχαιολογικές θέσεις ανά εποχές ή περιόδους, και σχεδίων με κατόψεις οικισμών και εγκαταστάσεων, που σε συνδυασμό με άλλα στοιχεία της έρευνας έχουμε πλέον τη δυνατότητα να φανταστούμε πώς ζούσαν οι άνθρωποι πριν από μας στην κεντρική Κρήτη. Όπως ο ίδιος λέει, είναι οπαδός της άποψης ότι αρχαιολογία δεν είναι μόνο τα παλάτια ή τα σημαντικά κινητά ευρήματα, αλλά κάθετί που αποκαλύπτεται στο έδαφος όπως π.χ. μία κρήνη ύδρευσης (Νυμφαίο) στη ρωμαϊκή περίοδο, ή το ονομαστό υδραγωγείο που έφερνε το νερό από τα Λασιθιώτικα βουνά στην αρχαία Λύκτο. Πιστεύει επίσης πως πρέπει επιτέλους να αποκτήσομε στη χώρα μας τα πρώτα μουσεία των αρχαιολογικών χώρων ή άλλως αρχαιολογικά πάρκα και απ’ αυτά να αρχίζει η μάθηση της ιστορίας μας από το δημοτικό σχολείο.

Και βέβαια μας παρουσίασε τη σημαντικότερη ανακάλυψη της επιφανειακής έρευνας της Πεδιάδας που είναι οι μινωικές φρυκτωρίες-Σωροί όπως λέγονται στα περισσότερα χωριά και βρίσκονται στις κορυφές βουνών και λόφων, αλλά και ορίζουν τα μινωικά μονοπάτια. Οι μινωικές φρυκτωρίες όπως ανέφερε, είναι το αρχαιότερο εντοπισμένο επί του εδάφους σύστημα άμυνας και επικοινωνίας στον κόσμο (1900-1700π.χ.). Τα μηνύματα μεταδίδονταν από το ένα άκρο της Κρήτης στο άλλο με φωτεινά σήματα ή και με φωτιές.

panagiotakis1Για την αξιόλογη αυτή μελέτη που βρίσκεται πλέον στα τελευταία στάδια επεξεργασίας, λίγο πριν την τελική δημοσίευση, συνεργάζονται μαζί του 26 ειδικοί επιστήμονες, έλληνες και ξένοι, διαφόρων ειδικοτήτων, οι οποίοι προσθέτουν τη δική τους εμπειρία και την εξειδικευμένη γνώση τους στη συνολική προσπάθεια για ένα καλύτερο αποτέλεσμα, και θα μπορούσε να γίνει το παράδειγμα προς μίμηση για όλες τις ελληνικές επαρχίες.

Ήταν ένα συγκινητικό ταξίδι στο παρελθόν. Την κληρονομιά μας, όπως λέει ο Νίκος Παναγιωτάκης, δεν σεβόμαστε αλλά καταστρέφομε οι νεοέλληνες είτε πρόκειται για τη χλωρίδα και την πανίδα είτε πρόκειται για τους διάσπαρτους αρχαιολογικούς μας χώρους.

Οι εκδηλώσεις  Αναζητώντας τη μοίρα της σύγχρονης Ελλάδας, συνεχίζονται, με διαλέξεις, μουσικά και πολλά άλλα.

Print Friendly, PDF & Email

Από manos