Η Απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου στις 19-12-2019 υπέρ της απόσπασης των αρχαιοτήτων στον υπό κατασκευή Σταθμό Βενιζέλου του μετρό Θεσσαλονίκης, αποτελεί την πιο μελανή στιγμή για τον Πολιτισμό και την Αρχαιολογική Υπηρεσία των τελευταίων δεκαετιών και ένα σημαντικό ζήτημα που απασχόλησε τους αρχαιολόγους του Τοπικού Παραρτήματος Κρήτης στην τελευταία Έκτακτη Γενική Συνέλευσή του.
Είναι ντροπή για έναν λαό που γαλουχήθηκε και αναστήθηκε μέσα από τα έργα, τα μνημεία και τα γραπτά των προγόνων του να ξεριζώνει μια ολόκληρη γειτονιά από την καρδιά του εμπορικού κέντρου της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Αυτοκρατορίας μετά την Κωνσταντινούπολη, με αδιάλειπτη χρήση από τον 4ο έως τον 9ο αι. μ.Χ. Ένα καλά διατηρημένο αστικό τοπίο, με μαρμαρόστρωτη κεντρική οδό, πλατείες, εργαστήρια και καταστήματα όπου παράγονταν κοσμήματα, κεραμικά, είδη μεταλλοτεχνίας, υαλουργίας κ.α., μια «Βυζαντινή Πομπηία», όπως υποστηρίζει η διεθνής επιστημονική κοινότητα.
Η απόσπασή του μνημειακού αυτού συνόλου δεν εξυπηρετεί την αντίληψη για την συνύπαρξη -διατήρηση αρχαιοτήτων και σύγχρονων πόλεων, που επικρατεί στην επιστημονική κοινότητα, όπως εκφράζεται και στην επιστολή του πανευρωπαϊκού οργανισμού για την Πολιτιστική Κληρονομιά Europa Nostra προς το ΚΑΣ για το εν λόγω θέμα. Εξυπηρετεί ωστόσο συμφέροντα μεγαλοεργολάβων, επιχειρηματικών κύκλων και μιας πολιτικής ηγεσίας που δεν αντιλαμβάνεται ότι η προστασία των αρχαιοτήτων είναι ευθύνη που βαραίνει όλους μας και κάθε πράξη καταστροφής ή αποδόμησής τους επιφέρει μόνιμη και μη αναστρέψιμη βλάβη στην πολιτιστική κληρονομιά του τόπου.
Το Τοπικό Παράρτημα Κρήτης του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων καταδικάζει την Απόφαση αυτή που αποκόπτει ένα σημαντικό κομμάτι της αρχαίας πόλης από τη φυσική του θέση, ενώ θέτει σε κίνδυνο τα αποκαλυφθέντα μνημεία αλλά και τις υποκείμενες αρχαιότητες παραβιάζοντας τόσο το Σύνταγμα και τον Αρχαιολογικό Νόμο όσο και τις διεθνείς συμβάσεις για την προστασία της αρχαιολογικής κληρονομιάς, ως πηγή συλλογικής μνήμης.
Εκφράζουμε την συμπαράστασή μας και συγχαίρουμε όλους τους συναδέλφους, μόνιμους και έκτακτους που έφεραν στο φως τα μνημειακά σύνολα της αρχαίας πόλης της Θεσσαλονίκης και την επιστημονική κοινότητα και τους πολίτες που αγωνίσθηκαν με θάρρος και επιμονή για τη διατήρηση και ανάδειξή τους κατά χώραν.
Καταγγέλλουμε τα μέλη του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και ιδιαίτερα τους συνάδελφους αρχαιολόγους που ψήφισαν την πρόταση απόσπασης των αρχαιοτήτων καθώς με την στάση τους αυτή θεωρούμε ότι έβλαψαν το κύρος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και καλούμε το Διοικητικό Συμβούλιο να εξετάσει το θέμα της διαγραφής τους από το Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων.
Επειδή η πολιτική ηγεσία, με αυτό το απόλυτα ελεγχόμενο ΚΑΣ, έδειξε ξεκάθαρα τις προθέσεις της απέναντι στην πολιτιστική μας κληρονομιά, καλούμε όλους τους συναδέλφους, μόνιμους και έκτακτους και όλους τους πολίτες, σε συνέχιση των κινητοποιήσεων για τη διάσωση και την ανάδειξη των αρχαιοτήτων του Μετρό Θεσσαλονίκης και την αποτροπή του οργανωμένου αυτού εγκλήματος, καθώς και για την προστασία των αρχαίων στο Ελληνικό, την υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα των Μουσείων της Ελλάδας και τη διαφύλαξη του μνημειακού πλούτου της χώρας.
Ζητάμε, τέλος τη δημοσιοποίηση των απομαγνητοφωνημένων πρακτικών της συνεδρίασης του ΚΑΣ στις 19-12-2019.
