Του Σπύρου Δανέλλη.Είναι ευδιάκριτες οι σκοπιμότητες που προκάλεσαν το περίφημο έγγραφο του Γενικού Διευθυντή του ΙΓΜΕ κ. Μελά, ως απάντηση σε σχετικό ερώτημα του ΥΠΕΧΩΔΕ. Ο θόρυβος και η εύλογη ανησυχία σε κοινωνία, αυτοδιοίκηση, επιστήμονες, αλλά και κοινοτικούς παράγοντες που προκάλεσε η δημοσιοποίηση των συμπερασμάτων του γνωστού πειράματος ιχνηθέτησης των νερών του Χώνου, έπρεπε να διασκεδαστεί.
Το ΙΓΜΕ δεν είπε ποτέ να μην γίνει το φράγμα (δεν είχε εξάλλου αυτό το δικαίωμα, ενώ πλαγίως είναι υπέρ των φραγμάτων) προς τι λοιπόν η σπουδή τώρα του Γενικού Διευθυντή;
Όσοι έσπευσαν να δημιουργήσουν εντυπώσεις, δε διάβασαν, φαίνεται, καλά το έγγραφο.
Το οποίο, στην παρ. 1 αυτονοήτως τάσσεται υπέρ του Φράγματος και αξιωματικά, αποφαίνεται ότι αυτό αποτελεί τη βέλτιστη λύση αξιοποίησης του υδάτινου δυναμικού της Δίκτης.
Στην παρ. 2, διαψεύδει τα αποδιδόμενα από τα πρακτικά του Νομαρχιακού Συμβουλίου Λασιθίου στην κ. Πολυχρονάκη, σχετικά με την κατασκευή μικρού φράγματος στον Αποσελέη.
Στην παρ.3, όπου και η ταμπακέρα, επιβεβαιώνεται ακριβώς αυτό που το πείραμα απέδειξε, το οποίο τεκμηριώνει τους φόβους και την άρνησή μας. Το λογικό συμπέρασμα, όμως που προκύπτει, είναι πως κάθε άλλο παρά αμελητέες θα είναι οι επιπτώσεις για τους υδροφόρους από την εκτροπή ων νερών που κατεισδύουν στην καταβόθρα του Χώνου.
Η παρ. 4, για την ποιοτική κατάσταση των υπόγειων νερών της ευρύτερης περιοχής μας, καθώς και η επίκληση της αναγκαιότητας εφαρμογής προγράμματος ολοκληρωμένης διαχείρισής τους, αποτελούν νομίζω, κοινά αποδεκτές θέσεις.
Σνεπώς : ¶νθρακας είναι ο θησαυρός.
Για του λόγου το αληθές και παρ’ όλο που τόσο εξειδικευμένα θέματα δεν λύνονται μέσα από επιστολές, συσκέψεις, συζητήσεις και αναφορές στα ΜΜΕ ανάμεσα σε ειδικούς και μη «ειδικούς» επιστήμονες, προκαλώντας μια δημόσια σύγχυση δίδοντας στην Πολιτεία πολλές φορές και λανθασμένα στοιχεία, θεωρούμε ότι θα πρέπει να αναφερθούν εδώ επιγραμματικά οι θέσεις του καθηγητή Υδρογεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών και τέως διευθυντή του ΙΓΜΕ κ. Γ. Καλλέργη για την ιχνηθέτηση που πραγματοποίησε το ΙΓΜΕ παράρτημα Κρήτης.
1. Σχετικά με τα μεγέθη των βροχοπτώσεων επισημαίνονται τα εξής:
2. Ο ορεινός όγκος Δίκτη με 450 τετρ. χλμ. έκταση, που εκτείνεται από τις ακτές του κόλπου των Μαλίων μέχρι τις ακτές του κόλπου Μιραμπέλου και σχεδόν μέχρι τις ακτές του Λιβυκού πελάγους δεν τροφοδοτεί υποχρεωτικά ε τις βροχοπτώσεις των 376,3 μέχρι 492,4 εκατ. κυβικών μέτρων βροχής τα πιο πάνω υδροφόρα. Παράδειγμα, στην τροφοδοσία των καρστικών υδροφόρων της περιοχής Καστελίου δεν συμμετέχουν οι κατεισδύσεις από την βροχόπτωση στα ανθρακικά πετρώματα της περιοχής Μαλίων.
3. Η εκτίμηση ΙΜΕ της κατείσδυσης με χρήση των συντελεστών Kessler είναι ατυχής, καθώς τέτοιοι συντελεστές δεν μπορούν να εφαρμοστούν σε περιοχές όπως η Κρήτη.
4. Είναι προφανές λοιπόν, ότι το ουσιαστικό συμπέρασμα της μελέτης του ΙΓΜΕ είναι ότι, κάτω από τις δοσμένες υδρολογικές συνθήκες του πειράματος της ιχνηθέτησης, το νερό που εισέρχεται στο Χώνο τροφοδοτεί τα υδροφόρα από τα οποία υδρεύονται και αρδεύονται οι Δήμοι γεγονός «&που αλλάζει τα δεδομένα που είχαμε μέχρι σήμερα, ότι δηλαδή (η λεκάνη Καστελίου- Θραψανού) δεν τροφοδοτείται από τον ορεινό όγκο της Δίκτς» (σελ.35 της έκθεσης του ΙΓΜΕ). Αυτό δεν είναι εκτίμηση, αλλά διαπίστωση μέσα από τη μέτρηση. Όμως ολόκληρη αυτή η ποσότητα νερού (μεταξύ 12,6 και 26,2 εκατ. κυβικών μέτρων) που προέρχεται από «&μετρήσεις παροχής του ρεύματος Χαυγά, στο σημείο, πριν το νερό καταλήξει στην καταβόθρα του ώνου..» ( σελ.27 της έκθεσης του ΙΓΜΕ) καταλήγει στα υδροφόρα και θα αφαιρεθεί από αυτά κατά τη κατασκευή του έργου.
5. Η επίκληση κατά συνέπεια αριθμών όπως 500 εκατ. κυβικά μέτρα βροχόπτωσης ή 250 εκατ. κυβικά μέτρα κατείσδυσης ή 9% ποσότητα της κατείσδυσης που θα δεσμευτεί για το έργο, χωρίς προηγουμένως να επαληθευτούν με αποδεκτό επιστημονικό εργαλείο, στερούνται πρακτικής αξίας.
Για το λόγο αυτό καλύπτοντας τις παραλείψεις του ΥΠΕΧΩΔΕ, ο Δήμος Χερσονήσου αποφάσισε τη σύναψη προγραμματικής σύμβασης με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Εργαστήριο Υδρογεωλογίας) για τον υπολογισμό του υδρολογικού ισοζυγίου της ευρύτερης περιοχής της λεκάνης απορροής του Οροπεδίου Λασιθίου και Αποσελέμη.
Υπενθυμίζουμε, τέλος, ότι τα συμπεράσματα του ΙΓΜΕ κατέληγαν με την υπόδειξη προς το ΥΠΕΧΩΔΕ, «&.θεωρούμε αναγκαία, την επανάληψη του πειράματος&..για την κάλυψη ολόκληρου του ορεινού καρστικού υδροσυστήματος της Δίκτης και με δεδομένο τον πολύ σοβαρό σκοπό του αιτήματος.»
Ο Δήμαρχος Χερσονήσου
Σπύρος Αθ. Δανέλλης
ΥΓ. 1. Σχετικά με τις αναφορές στη Διευθύντρια του ΙΓΜΕ – παράρτημα Κρήτης και υπεύθυνη του πειράματος ιχνηθέτησης του Χώνου είναι πολύ εύκολο, αλλά μάλλον ανήθικο για τη Διοίκηση να «τσαλακώνει» κρατικούς λειτουργούς , επειδή η ευσυνείδητη άσκηση των καθηκόντων τους δεν συνάδει με τις σκοπιμότητες της συγκυρίας.
ΥΓ. 2. Αδυνατούμε να κατανοήσουμε γιατί ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ έχει πάρει προσωπικά το θέμα. Αδίκως ανησυχούσε μήπως η κοινή γνώμη της περιοχής δεν ενημερωνόταν για το έγγραφο Μελά, το οποίο θεσμικά μας κοινοποιήθηκε πριν μάλιστα το παραλάβει ο ίδιος.
Στην παρ. 2, διαψεύδει τα αποδιδόμενα από τα πρακτικά του Νομαρχιακού Συμβουλίου Λασιθίου στην κ. Πολυχρονάκη, σχετικά με την κατασκευή μικρού φράγματος στον Αποσελέη.
Στην παρ.3, όπου και η ταμπακέρα, επιβεβαιώνεται ακριβώς αυτό που το πείραμα απέδειξε, το οποίο τεκμηριώνει τους φόβους και την άρνησή μας. Το λογικό συμπέρασμα, όμως που προκύπτει, είναι πως κάθε άλλο παρά αμελητέες θα είναι οι επιπτώσεις για τους υδροφόρους από την εκτροπή ων νερών που κατεισδύουν στην καταβόθρα του Χώνου.
Η παρ. 4, για την ποιοτική κατάσταση των υπόγειων νερών της ευρύτερης περιοχής μας, καθώς και η επίκληση της αναγκαιότητας εφαρμογής προγράμματος ολοκληρωμένης διαχείρισής τους, αποτελούν νομίζω, κοινά αποδεκτές θέσεις.
Σνεπώς : ¶νθρακας είναι ο θησαυρός.
Για του λόγου το αληθές και παρ’ όλο που τόσο εξειδικευμένα θέματα δεν λύνονται μέσα από επιστολές, συσκέψεις, συζητήσεις και αναφορές στα ΜΜΕ ανάμεσα σε ειδικούς και μη «ειδικούς» επιστήμονες, προκαλώντας μια δημόσια σύγχυση δίδοντας στην Πολιτεία πολλές φορές και λανθασμένα στοιχεία, θεωρούμε ότι θα πρέπει να αναφερθούν εδώ επιγραμματικά οι θέσεις του καθηγητή Υδρογεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών και τέως διευθυντή του ΙΓΜΕ κ. Γ. Καλλέργη για την ιχνηθέτηση που πραγματοποίησε το ΙΓΜΕ παράρτημα Κρήτης. 1. Σχετικά με τα μεγέθη των βροχοπτώσεων επισημαίνονται τα εξής:
- Το Υπουργείο διαβεβαίωσε στις 10/4/2001 κατά τη διάρκεια της σύσκεψης στο ΥΠΕΧΩΔΕ, ότι θα αντιμετωπίσει το θέμα υπολογισμού της κατείσδυσης του όγκου της βροχής με κατάλληλη υδρογεωλογική μελέτη (πράμα που ουδέποτε έγινε).
- Το πείραμα ιχνηθέτησης στις 08/03/02 από το ΙΓΜΕ με ανάθεση από το ΥΠΕΧΩΔΕ έγινε για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την κίνηση του νερού της επιφανειακής απορροής της λεκάνης Αποσελέμη, το οποίο κατεισδύει στην καταβόθρα Χώνος, εμπλουτίζοντας τι κατάντη υπόγειες υδροφορίες, χωρίς να ζητηθεί από το ΙΓΜΕ εκπόνηση υδρολογικού ισοζυγίου. Το υδρολογικό ισοζύγιο που προσφέρει η έκθεση, όπως προκύπτει και από την απλή ανάγνωσή της, είναι μία απλή εκτίμηση για τη γενικότερη ενημέρωση, συνηθισμένη κατά τη σύνταξη υδρογεωλογικών εκθέσεων, που δε φιλοδοξεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς.
2. Ο ορεινός όγκος Δίκτη με 450 τετρ. χλμ. έκταση, που εκτείνεται από τις ακτές του κόλπου των Μαλίων μέχρι τις ακτές του κόλπου Μιραμπέλου και σχεδόν μέχρι τις ακτές του Λιβυκού πελάγους δεν τροφοδοτεί υποχρεωτικά ε τις βροχοπτώσεις των 376,3 μέχρι 492,4 εκατ. κυβικών μέτρων βροχής τα πιο πάνω υδροφόρα. Παράδειγμα, στην τροφοδοσία των καρστικών υδροφόρων της περιοχής Καστελίου δεν συμμετέχουν οι κατεισδύσεις από την βροχόπτωση στα ανθρακικά πετρώματα της περιοχής Μαλίων.
3. Η εκτίμηση ΙΜΕ της κατείσδυσης με χρήση των συντελεστών Kessler είναι ατυχής, καθώς τέτοιοι συντελεστές δεν μπορούν να εφαρμοστούν σε περιοχές όπως η Κρήτη.
4. Είναι προφανές λοιπόν, ότι το ουσιαστικό συμπέρασμα της μελέτης του ΙΓΜΕ είναι ότι, κάτω από τις δοσμένες υδρολογικές συνθήκες του πειράματος της ιχνηθέτησης, το νερό που εισέρχεται στο Χώνο τροφοδοτεί τα υδροφόρα από τα οποία υδρεύονται και αρδεύονται οι Δήμοι γεγονός «&που αλλάζει τα δεδομένα που είχαμε μέχρι σήμερα, ότι δηλαδή (η λεκάνη Καστελίου- Θραψανού) δεν τροφοδοτείται από τον ορεινό όγκο της Δίκτς» (σελ.35 της έκθεσης του ΙΓΜΕ). Αυτό δεν είναι εκτίμηση, αλλά διαπίστωση μέσα από τη μέτρηση. Όμως ολόκληρη αυτή η ποσότητα νερού (μεταξύ 12,6 και 26,2 εκατ. κυβικών μέτρων) που προέρχεται από «&μετρήσεις παροχής του ρεύματος Χαυγά, στο σημείο, πριν το νερό καταλήξει στην καταβόθρα του ώνου..» ( σελ.27 της έκθεσης του ΙΓΜΕ) καταλήγει στα υδροφόρα και θα αφαιρεθεί από αυτά κατά τη κατασκευή του έργου.
5. Η επίκληση κατά συνέπεια αριθμών όπως 500 εκατ. κυβικά μέτρα βροχόπτωσης ή 250 εκατ. κυβικά μέτρα κατείσδυσης ή 9% ποσότητα της κατείσδυσης που θα δεσμευτεί για το έργο, χωρίς προηγουμένως να επαληθευτούν με αποδεκτό επιστημονικό εργαλείο, στερούνται πρακτικής αξίας.
Για το λόγο αυτό καλύπτοντας τις παραλείψεις του ΥΠΕΧΩΔΕ, ο Δήμος Χερσονήσου αποφάσισε τη σύναψη προγραμματικής σύμβασης με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Εργαστήριο Υδρογεωλογίας) για τον υπολογισμό του υδρολογικού ισοζυγίου της ευρύτερης περιοχής της λεκάνης απορροής του Οροπεδίου Λασιθίου και Αποσελέμη.
Υπενθυμίζουμε, τέλος, ότι τα συμπεράσματα του ΙΓΜΕ κατέληγαν με την υπόδειξη προς το ΥΠΕΧΩΔΕ, «&.θεωρούμε αναγκαία, την επανάληψη του πειράματος&..για την κάλυψη ολόκληρου του ορεινού καρστικού υδροσυστήματος της Δίκτης και με δεδομένο τον πολύ σοβαρό σκοπό του αιτήματος.»
Ο Δήμαρχος Χερσονήσου
Σπύρος Αθ. Δανέλλης
ΥΓ. 1. Σχετικά με τις αναφορές στη Διευθύντρια του ΙΓΜΕ – παράρτημα Κρήτης και υπεύθυνη του πειράματος ιχνηθέτησης του Χώνου είναι πολύ εύκολο, αλλά μάλλον ανήθικο για τη Διοίκηση να «τσαλακώνει» κρατικούς λειτουργούς , επειδή η ευσυνείδητη άσκηση των καθηκόντων τους δεν συνάδει με τις σκοπιμότητες της συγκυρίας.
ΥΓ. 2. Αδυνατούμε να κατανοήσουμε γιατί ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ έχει πάρει προσωπικά το θέμα. Αδίκως ανησυχούσε μήπως η κοινή γνώμη της περιοχής δεν ενημερωνόταν για το έγγραφο Μελά, το οποίο θεσμικά μας κοινοποιήθηκε πριν μάλιστα το παραλάβει ο ίδιος.
