Κατατέθηκε επίσημα στον Συνήγορο του Πολίτη η προσφυγή συλλόγων και φορέων, που προέρχονται από τους δήμους Ιεράπετρας και Σητείας
και αφορά στην ανεξέλεγκτη βόσκηση στην ευρύτερη περιοχή, κυρίως του ορεινού όγκου της Θρυφτής. Η προσφυγή είναι ιδιαίτερη λεπτομερής, με στοιχεία, έγγραφα, φωτογραφίες, video.
Αξιότιμε κε Συνήγορε,
Οι πάρεδροι τοπικών συμβουλίων και Πολιτιστικοί Σύλλογοι και Κινήσεις του Δήμου Ιεράπετρας και Σητείας (βλ. Παράρτημα) προσφεύγουμε σε εσάς για να καταγγείλουμε την αδράνεια των αρχών ως προς την αντιμετώπιση ενός σοβαρότατου προβλήματος που έχει επιφέρει ανυπολόγιστη οικολογική και οικονομική καταστροφή και κρατά ομήρους χιλιάδες κατοίκους.
Καταρχάς να διευκρινίσουμε ότι αναφερόμαστε σε μια μεγάλης έκτασης ορεινή και ημιορεινή περιοχή που περικλείει τον κάμπο της Ιεράπετρας και που εκτείνεται από το Κρητικό έως το Λιβυκό πέλαγος και από τον Δήμο Σητείας έως και την ημιορεινή έκταση δυτικά του εθνικού δρόμου Ιεράπετρας-Παχειάς Άμμου (με την κορυφή της Ασαρης) έως και τον οικισμό του Σταυρού(Καπίστρι) . Περιλαμβάνει περίπου 14 χωριά και πολλούς οικισμούς(1) μεγάλου οικονομικού και πολιτιστικού ενδιαφεροντος με καλλιέργειες, τουριστικά αξιοθέατα, αρχαιολογικούς χώρους, πηγές υδάτων, μνημεία της φύσης (ελιά Καβουσίου), μινωικούς οικισμούς, παραδοσιακές κατασκευές (ξερολιθιές, μύλους , στέρνες, αλώνια, πετρόκτιστες οικίες) κ.ο.κ. Καταλαμβάνει δε μια έκταση περίπου 130.000 στρεμμάτων (η μισή έκταση του Δήμου Ιεράπετρας)εκ των οποίων 85.000 στρέμματα, στον ορεινό όγκο της Θρυπτής, είναι χαρακτηρισμένα ως προστατευόμενη περιοχή Natura 2000 ενώ το υπόλοιπο περιλαμβάνει οικιστικές ζώνες, ζώνες περιορισμού και ελέγχου δόμησης (ΖΠΕΔ), Περιοχές ειδικής προστασίας (ΠΕΠ) και αγροτικές καλλιέργειες (κυρίως ελιά και αμπέλι.) Παρόμοια κατάσταση επικρατεί και δυτικότερα , στο χωριό του Σταρού (Καπίστρι) και στις πολυπληθείς κοινότητες της Ανατολής και της Καλαμαυκας και στις υπόλοιπες περιοχές του Δήμου Ιεράπετρας.
Το χρονίζον (από 30ετίας)πρόβλημα, στον ορεινό όγκο της Θρυπτής, εντοπίζεται στην ανεξέλεγκτη βόσκηση χιλιάδων(1) αιγών. Κανείς δεν μπορεί να υπολογίσει τον ακριβή αριθμό μια και πολλά δεν φέρουν ενώτια και ένα μέρος αυτών ζει ελεύθερο σε ημιάγρια κατάσταση. Ανάλογα δε με την πηγή και τον τρόπο εκτίμησης αναφέρονται αριθμοί από 5 έως 25 χιλιάδες αίγες,
Λίγοι λοιπόν μεγαλοκτηνοτρόφοι διατηρούν σε αγελαία μορφή χιλιάδες αίγες (ένα μεγάλο ποσοστό εκ των οποίων είναι χωρίς ενώτια, και συχνά αδέσποτα, κατά παράβαση των νόμων) σε πρόχειρα καταλύματα περιφράσοντας αυθαίρετα τεράστιες εκτάσεις (ακόμα και γεωργικές καταπατώντας τις περιουσίες των κατοίκων) αφήνουν τα ζώα τους ελεύθερα να βόσκουν ανεξέλεγκτα μέσα στις καλλιέργειες των κατοίκων, ακόμα και στις αυλές των σπιτιών, σε δάση προκαλώντας ανείπωτη καταστροφή στις περιουσίες των ανθρώπων και σε ένα απαράμιλλης ομορφιάς τοπίο. Πολλά από αυτά (τα αιγοπρόβατα) κατακρημνίζονται, μπλέκουν τα κέρατα τους σε περιφράξεις ΄η και πάνω σε δένδρα και εκεί πεθαίνουν από ασιτία, πέφτουν μέσα σε στέρνες και δεξαμενές και κει κείτονται για καιρό τα νεκρά σώματα των, ή πεθαίνουν από αρρώστιες και κείτονται νεκρά ακόμη και δίπλα από δεξαμενές ύδρευσης..Για να μην ενοχλούνται οι κτηνοτρόφοι συχνά ρίχνουν δολώματα με συνέπεια κυνηγετικά σκυλιά και άγρια ζώα να δηλητηριάζονται. Τον Νοέμβριο 2013 πάνω από 200 αίγες κείτονταν νεκρές από ασθένεια στις περιοχές πέριξ του οικισμού της Θρυπτής ενώ 15 τουλάχιστον κυνηγετικά σκυλιά δηλητηριάστηκαν την εποχή εκείνη(και το γεγονός επαναλαμβάνεται κατά καιρούς) στην περιοχή του Κατω Χωριού . Στην πραγματικότητα οι κάτοικοι έχουν εκτοπισθεί από τις περιουσίες και τα βουνά που καλλιεργούσαν οι πρόγονοι τους από εκατονταετίες.. Συχνά, ιδιαίτερα τα προηγούμενα χρόνια, ξεσπούσαν εμπρησμοί και ένας κατάφυτος από δένδρα τόπος έχει κατά μεγάλο μέρος αποψιλωθεί. Δεν φείδονται ούτε μινωικών οικισμών, αρχαιολογικών χώρων, παραδοσιακών κατασκευών, νεκροταφείων, ακόμη και μνημείων της φύσης (ελιά του Καβουσίου). Ακόμα και οι πηγές της περιοχής της Θρυπτής από όπου πίνουν νερό οι κάτοικοι και μεγάλων χωριών (Καβούσι) και οι επισκέπτες έχουν μολυνθεί (ιδιαίτερα τις περιόδους των βροχών) από τα περιττώματα των ζώων αλλά και από νεκρά ζώα (από ασθένειες, κατακρημνίσεις, εγκλωβισμούς σε περιφράξεις) που κείτονται ακόμη και δίπλα σε δεξαμενές ύδρευσης (οικισμός Σταυρού πρώην Καπίστρι).
Τα αποτελέσματα αυτής της κατάστασης είναι:
Α.Ερημοποίηση και υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος.
Τα μοναδικά αρωματικά φυτά (καθώς και τα πολλά ενδημικα) του ορεινού όγκου της Θρυπτής τείνουν να εξαφανισθούν ενώ και η άγρια πανίδα (η περιοχή είναι προστατευόμενη και καταφύγιο άγριων πτηνών) αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα επιβίωσης λόγω της καταστροφής των φυσικών θυλάκων όπου ζούν. Η καταστροφή των ξερολιθιών έχει ως αποτέλεσμα τον αυξημένο κίνδυνο διάβρωσης. Σήμερα μεγάλες περιοχές στον ορεινό όγκο της Θρυπτής και στις παρακείμενες δυτικά περιοχές έχουν μετατραπεί σε κρανίου τόπο ενώ και τα δάση (όσα δεν έχουν καεί) είναι γηρασμένα καθώς με την υπερβόσκηση εμποδίζεται η φυσική αναγέννηση.
Β. Ρυπανση πηγών
Το νερό που υδρεύονται τα χωριά του Καβουσίου, του Πάνω Χωριού, του Σταυρού, της Καλαμαύκας, του οικισμού της Θρυπτής αλλα και το Ορεινό και ο Αη Γιάννης και η Ιεράπετρα (απο πηγες του Ψυχρού), παρουσιάζουν μεγάλο κίνδυνο μόλυνσης και παρουσίασης κωλοβακτηρίων (ιδιαίτερα τις περιόδους των πρώτων βροχών) λόγω της ύπαρξης κτηνοτροφικών μονάδων και της βόσκησης δίπλα σε πηγές και σε λεκάνες απορροής υδάτων. Συχνά μάλιστα ανευρίσκονται νεκρά ζώα ακόμη και πάνω ή δίπλα στις δεξαμενές ύδρευσης. Τα παλαιότερα αποτελέσματα αναλύσεων νερού επιβεβαιώνουν τους φόβους αυτούς.
Γ. Καταστροφή καλλιεργειών και καταπατήσεις. Παράνομες περιφράξεις
Ολόκληροι οικισμοί στην περιοχή της Θρυπτής έχουν πλέον εγκαταλειφθεί μια και η καλλιέργεια των αμπελιών (ίσως ο αρχαιότερος αμπελώνας της Ευρώπης) είναι αδύνατη. Ακόμα και οι κάτοικοι οι οποίοι επιβαρύνονται το κόστος της περίφραξης δεν τα σώζουν διότι συχνα οι κτηνοτρόφοι τις παραβιάζουν για να θρέψουν τα ζώα. Το ίδιο συμβαίνει και δυτικότερα μέχρι και το χωριό του Σταυρού όπου χιλιάδες στρέμματα με ελαιόδενδρα (μια μεγάλη ημιορεινή έκταση απο τον εθνικό δρόμο Ιεράπετρας – Αγίου Νικολάου στο ύψος της Επισκοπής έως και ττον Σταυρό) έχουν πλέον εγκαταλειφθεί στο έλεος της παράνομης βόσκησης. Πολλοί απο αυτούς τους αγρούς δηλώνονται πλέον ως περιουσίες των κτηνοτρόφων οι οποίοιι συχνα τις περιφράσσουν, δεν διστάζουν δε να περιφράσσουν και δημόσιες δασικές εκτάσεις ή περιοχές όπου απαγορεύεται η ελεύθερη βόσκηση ενώ συχνα περιφράσσουν αυθαίρετα και περιουσίες κατοίκων για να τις προστατεύσουν απο την δική τους παρανομη δραστηριότητα (βλ σχετικές -πρώτη και δευτερη- επιστολές – καταγγελιες των ιδιοκτητών σε ηλεκτρονική μορφή καθώς και τις σχετικές ασαφείς απαντήσεις του δασαρχίου)! Οποιαδήποτε σκέψη για καλλιέργεια και αξιοποίηση των περιουσιών των κατοίκων καθίσταται απαγορευτική λόγω της παράνομης παρουσίας των συγκεκριμένων κτηνοτρόφων στις περιοχές αυτές.
Δ. Κίνδυνοι για την δημόσια υγεία
Καθώς η σφαγή των τα αδέσποτων ζώων τροφοδοτεί γιορτές, γάμους και βαφτίσια υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης ασθενειών μια και αυτά δεν ελέγχονται κτηνιατρικά. Ο κίνδυνος μετάδοσης μολυσματικών ασθενειών αφορά και τα υπόλοιπα κοπάδια και σε περίπτωση επιδημίας η επέκταση της θα είναι χωρίς δυνατότητα περιορισμού. Επίσης σε μια τέτοια περίπτωση (όπως το φθινόπωρο του 2014 στην Θρυπτή) εκατοντάδες νεκρά ζώα απο ασθένεια κείτονταν νεκρά μέσα και πέριξ του οικισμού της Θρυπτής. Μετα το περιστατικό κατάσχεσης (και κλοπής, βλ. Παραπομπές) 78 αιγοπροβάτων της οικογενείας Βάρδα ο ίδιος ο κ Εμμ. Βάρδας ανέφερε σε ραδιοφωνική συνέντευξη ότι 250 αίγες του απεβίωσαν απο το ψύχος των ετεινί χειμώνα (2015) χωρίς να γίνει ουδεμία έρευνα για την διαχείριση των σωμάτων των νεκρών ζώων(συνήθως καταλήγουν σε φαράγγια και χαράδρες) ή αν πράγματι η αιτία ήτοτο ψύχος ή ο καταρροικός πυρετός.Σε σχέση με την εξαπλούμενη ασθένεια του καταρροικού πυρετού τα αδέσποτα ζώα είναιο κύριος παράγοντας εξάπλωσης του στην Βόρεια Κρήτη. Ανάλογοι κίνδυνοι ια την δημόσια υγεία προκαλούνται και με τα ζώα που κείτονται νεκρά πάνω σε δένδρα, σε περιφράξεις, σε γκρημνούς ή και μέσα σε δεξαμενές όπως δείνει και το σχετικό υλικο που σας αποστέλλουμε.. Οι κτηνοτρόφοι περιορίζονται στο να αφαιρούν τα ενώτια και τα αφήνουν εκεί.
Ε. Καταστροφές παραδοσιακών κατασκευών, αρχαιολογικών χώρων
Στην περιοχή υπάρχουν αρχαιολογικοί χώροι, παραδοσιακές κατασκευές (ξερολιθιές, στέρνες, παλαιές οικίες), μινωικά και βυζαντινά μνημεία, μνημεία της φύσης (όπως η αρχαία ελιά του Καβουσίου).Χιλιόμετρα απο ξερολιθιές, πολές στέρνες και πέτρινες βρύσες, πετρόχτιστες παλαιές οικίες και αλώνια, κοπιαστικά δημιουργήματα των περασμένων γενεών έχουν αφεθεί πλέον στο έλεος του περάσματος των αιγοπροβάτων. Ακόμη και αρχαιολογικοί χώροι δεν γλυτώνουν απο την ασυδοσία συγκεκριμένων κτηνοτρόφων. Προ διετίας είχε συλληφθεί ο κ. Βάρδας διότι είχε παραβιάσει την περίφραξη αρχαιολογικού χώρου για να βοσκήσει ένα απο τα κοπάδια του ενώ τους κινδύνους για βόσκηση μέσα σε αρχαιολογικούς χώρους επισημαίνει και η αρχαιολογική υπηρεσία στο έγγραφο που σας επισυνάπτουμε (σε ηλεκτρονική μορφή 30-1-15).
ΣΤ. Παράνομες επιδοτήσεις και φοροδιαφυγή
Η πληθώρα των αδέσποτων (και χωρίς ενώτια) ζώων χρησιμεύει στους παρανομούντες κτηνοτρόφους ως πηγή <μαύρου> χρήματος και τροφοδοτεί γιορτές και διάφορες εξυπηρετήσεις. Παράλληλα, παρα τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις που αναλαμβάνουν με την κτηνοτροφική δήλωση που υποβάλλουν και τις οποίες κατα σύστημα αγνοούν και παραβιάζουν, αυτοί συνεχίζουν να επιδοτούνται. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι επιδοτούνατι και για δηλωθέντα βοσκοτόπια σε περιοχές που απο το ΓΠΣ Ιεράπετρας απαγορεύεται η ελεύθερη βόσκηση! Είναι ευρέως γνωστό ότι μέχρι πρόσφατα που καθιερώθηκε η ηλεκτρονική καταγραφή των ενοικιαστηρίων η πλειονότητα των ενοικιαστηρίων που κατατίθοντο ήσαν πλαστογραφημένα ή μη έγκυρα (αφορούσαν αποθανόντες ή εικονικούς ιδιοκτήτες. Παρα τις επανειλημμένες καταγγελίες το θέμα αυτό ουδέποτε διερευνήθηκε. (βλ σχετικές ανοικτές επιστολές της Επιτροπής Συλλόγων και Φορέων σε ηλεκτρονική μορφή)
Ζ. Αθέμιτος ανταγωνισμός
Στην περιοχή υπάρχουν και κτηνοτρόφοι οι οποίοι επωμίζονται το κόστος των ζωωτροφών, της φύλαξης και του ελέγχου των κοπαδιών τους. Η δραστηριότητα των παρανομούντων κτηνοτρόφων βλάπτει και αυτούς μια η τιμή του προιόντος τους είναι ανώτερη απο αυτήν των αδεσπότων (μια και αυτά δεν εχουν κοστίσει τίποτα στους ιδιοκτήτες τους).
Αξιότιμε κ. Συνήγορε,
Ολα αυτά τα τελευταία 20 έτη έχουν γινει πολλές κινητοποιήσεις απο τους κατοίκους, έχουν σταλεί αναφορές και επιστολές στους υπευθύνους- πολύ μικρό μέρος εκ των οποίων σας επισυνάπτουμε. Εχουν κατατεθεί εκατοντάδες μηνυσεις και αγωγές ενώ έχουν γίνει και σχετικές επερωτήσεις στην Βουλή των Ελλήνων (κ. Καχριμάκης το 2008, κ. Δερμιτζάκης το 2014), έχουν συσταθεί επιτροπές απο τις αρμόδιες αρχές χωρ’ις τελικά να υπάρχει η βούληση απο τους υπευθύνους να βρεθεί λύση.
Το τελευταίο έτος (12) οι πάρεδροι των τοπικών συμβουλίων, Πολιτιστικοί Σύλλογοι και Κινήσεις της περιοχής αποφασίσαμε να προβούμε σε νέα συλλογική προσπάθεια επίλυσης του προβλήματος αυτού. Η προσπάθεια κορυφώθηκε με την διοργάνωση (σε συνεργασία με το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ανάπτυξης Λασιθίου: Προστασία του φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος. Προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης του ορεινού όγκου της Θρυπτής (3-4/52014, Ιεράπετρα) , καθώς και την χρηματοδότηση σχετικού ντοκιμαντέρ. υλικό και το οποίο και σας αποστέλλουμε
Μετά το συνέδριο δημιουργήθηκε συνττονιστικό όργανο πολιτιστικών Συλλόγων και φορέων που ανέλαβε να προωθήσει τις προτάσεις πρός τι; αρχές. Για το θέμα της βόσκησης ειδικά συστήθηκε επιτροπή που θα παρακολουθεί το θέμα και που η σύνθεση των μελών είναι:
Πρόεδρος: Γιώργος Χαμηλός(πρόεδος ΠΣ Θρυπτής), γραμματέας: Γιώργος Τομαδάκης (μέλος ΔΣ ΠΣ Κατω Χωριού) και μέλη οι :Γιάννης Ρεμεδιάκης(πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Καβουσίου), Δεσποινα Κουρουπάκη (πρόεδρος ΠΣ Σφάκας), Μπάμπης Κατσιδονιώτης (μέλος ΔΣ ΠΣ Σταυρού), Μπάμπης Παπαδάκης (μέλος ΔΣ ΠΣ Ορεινού)
η οποία και εξουσιοδοτήθηκε να προσφύγει σε εσάς.
Σας αποστέλλουμε επίσης φωτογραφικό υλικό από την περιοχή ενώ είμαστε στην διάθεση σας να σας παράσχουμε όποια στοιχεία ζητηθούν επιπλέον. Ενδεικτικά σας επισυνάπτουμε και αντίγραφα εγγράφων προς τις αρχές ώστε να έχετε μια εικόνα των διαχρονικών διαμαρτυριών των κατοίκων και των φορέων της περιοχής.
Δηλώνουμε δε ότι είσθε η τελευταία μας ελπίδα, και ότι θα συνεχίσουμε τον αγώνα για την προάσπιση των δικαιωμάτων μας στρεφόμενοι κατά του Ελληνικού Δημοσίου στα Εθνικά και Κοινοτικά Δικαστήρια. Ελπίζουμε δε να μην μας προλάβουν ακραίες και δυσάρεστες εξελίξεις.
Είμαστε στην διάθεση σας και εφόσον μας ζητηθεί να προσκομίσουμε οποιαδήποτε επιπλέον στοιχεία.
Μετα τιμής
Υπογράφουν οι:
πάρεδροι
Ρεμεδιάκης Γιάννης (ΔΔ Καβουσίου)
Ραπάνης Γιώργος (ΔΔ Παχειάς Αμμου)
Κουρμουλάκης Μανώλης (ΔΔ Ορεινού)
Σακκαδάκη Μαρία (ΔΔ Αη Γιάννη)
Πολιτιστικοι Σύλλογοι
Αη Γιάννη (πρ. Νικος Αθάνατος)
Ορεινού(πρ. Γιώργος Μυλωνάκης)
Θρυπτής(πρ. Γιώργος Χαμηλός)
Βαινιάς (πρ. Μανώλης Κουφάκης)
Κατω Χωριού (πρ. Μανώλης Χρυσός)
Επισκοπής (πρ. Απόστολος Δασενάκης)
Παπαδιανων (πρ. Μανώλης Μιχαλάκης)
Βασιλικής (πρ. Μανώλης Εγγλεζάκης)
Κεντριου (πρ. Σοφία Τσαντηράκη)
Σταυρού (πρ. Μανώλης Βγόντζας)
Καβουσίου (πρ. Γιάννης Χαλκιαδάκης)
Παχειάς Αμμου (Νίκος Καμινογιαννάκης)
Σφάκας (πρ. Δέσποινα Κουρουπάκη)
Λάστρου Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ (Στέλιος Σακκαδάκης)
Λοιποί φορείς
Οικολογική Ομάδα Ιεράπετρας (πρ. Καλή Χριστοδουλοπούλου)
Σύλλογος Ανταλλακτικής Οικονομίας Ιεράπετρας Ιστός (πρ. Γιάννης Μαχαιράς)
Σύλλογος Ερασιτεχνών Αλιέων Παχειάς Αμμου
Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου (πρ. Ανδρέας Λουκάκης)
Ψυλλιδάκη Ρένα πρόεδρος τοπικού συμουλίου Καλαμαύκας
