Από την συνάντηση του δικτύουΠραγματοποιήθηκε στις 5 και 6 Δεκεμβρίου, στις εγκαταστάσεις του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ιεράπετρας, η 1η συνάντηση του νεοϊδρυθέντος θεματικού περιφερειακού δικτύου, που έχει τίτλο: «ΥΓΡΟΤ(Ρ)ΟΠΟΠΟΙΩ ΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΜΟΥ» με αναφορά τους υγρότοπους της Κρήτης και τους βιότοπους σε μικρές νησιωτικές περιοχές. Στο δίκτυο, του οποίου συντονιστικός φορέας είναι το ΚΠΕ Ιεράπετρας, συμμετέχουν 34 σχολεία από όλη την Κρήτη, όλα τα ΚΠΕ της Κρήτης, οι Υπεύθυνοι Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης των νομών εμβέλειας του ΚΠΕ Ιεράπετρας (νομοί της Κρήτης και των νομών Δωδεκανήσου, Λέσβου και Σάμου). Συνεργάτες του δικτύου έχουν δηλώσει και θα είναι η WWF Ελλάς με συμμετοχή του επιστημονικού της συνεργάτη κ. Καλούστ Παραγκαμιάν ο οποίος αποδέχθηκε την πρόσκληση του ΚΠΕ Ιεράπετρας να είναι και επιστημονικός συνεργάτης του δικτύου, το δίκτυο Μεσόγειος ΣΟΣ δια της υπεύθυνης των περιβαλλοντικών προγραμμάτων της, κ. Στελλίνα Κουλουζάκη, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης με τη συμμετοχή του Δρ. ορνιθολογίας κ. Μιχάλη Δρετάκη, το δίκτυο Οικολογικών οργανώσεων Κρήτης ΟΙΚΟΚΡΗΤΗ με συμμετέχοντα τον κ. Μιχάλη Προμπονά, ο οποίος είναι και Λέκτορας του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Στη συνάντηση του δικτύου στην Ιεράπετρα συμμετείχαν 40 εκπαιδευτικοί Α/θμιας και Β/θμιας Εκπ/σης των Νομών της Κρήτης και το ΚΠΕ Ιεράπετρας, κάλυψε τα έξοδα μετακίνησης, διαμονής, διατροφής και μεταφοράς στο πεδίο, των εισηγητών, των εκπαιδευτικών, των μελών Π.Ο των ΚΠΕ της Κρήτης και των μελών του δικτύου που ανήκουν σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και είναι συνεργάτες στο δίκτυο.

Η συνάντηση, όπως προαναφέραμε, πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του ΚΠΕ Ιεράπετρας. Το Σάββατο 5/12 από τις 9:00 το πρωί μέχρι στις 21:00 το βράδυ πραγματοποιήθηκε το θεωρητικό μέρος της συνάντησης, ενώ την Κυριακή 6/12 διεξήχθησαν οι εργασίες πεδίου.

Οι εισηγήσεις στο θεωρητικό μέρος ήταν:

«Θέτουμε τις βάσεις για την αποτελεσματική λειτουργία του δικτύου μας». Κοινή συνεδρίαση Συντονιστικής Επιτροπής και Παιδαγωγικής Ομάδας του δικτύου, παρουσία και των εκπαιδευτικών που συμμετείχαν στη συνάντηση. Εισηγητές: Παύλος Δασκαλάκης, Υπεύθυνος του ΚΠΕ Ιεράπετρας, Ντόρις Ιωάννου, αναπληρώτρια Υπεύθυνη και Χάρις Βουμβουλάκης μέλος της Παιδαγωγικής Ομάδας.

«Μεθοδολογία  και λειτουργία των περιφερειακών Θεματικών δικτύων εκπαίδευσης για την αειφορία. Εισηγήτρια η κ. Μαίρη Αλεξανδρίδου, Υπεύθυνη ΚΠΕ Βάμου του Ν. Χανίων

«Οι υγρότοποι των Ελληνικών νησιών» με εισηγητή τον κ. Καλούστ Παραγκαμιάν, Επιστημονικό Υπεύθυνο του δικτύου και επιστημονικό συνεργάτη της WWF Ελλάς.

«Παρατήρηση πουλιών: μια καλή αρχή στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση» από τον κ. Μιχάλη Δρετάκη, Βιολόγο-Ορνιθολόγο του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης.

«Αναγνώριση των χαρακτηριστικών και παρακολούθηση της κατάστασης των νησιωτικών υγροτόπων» από τον κ. Καλούστ Παραγκαμιάν.

«Κριτική προσέγγιση των Δικτύων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης», με εισηγήτρια την κ. Βούλα Αντωνιάδου, Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Β/θμιας Χανίων

«Εξερευνώντας  έναν υγρότοπο παρέα με τους μαθητές», με εισηγητές τους κ.κ Γιώργο Κωφόπουλο και  Αλέκο Κιουρέλλη, Υπεύθυνοι Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Αθμιας / Βθμιας Λέσβου.

«Αλλάζοντας την συμπεριφορά των μαθητών στη διαχείριση του νερού» και  «Κόμιξ και περιβαλλοντική εκπαίδευση, η περίπτωση του Αστερίξ στη διαχείριση του νερού» με εισηγητή τον κ. Ανδρέα Μαρίνο Υπεύθυνο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βορείου  συγκροτήματος Δωδεκανήσων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

«Οι μικροί νησιωτικοί υγρότοποι και τα προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης» από την Στελλίνα Κουλουζάκη, υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του «δικτύου Μεσόγειος SOS»

«Παρουσίαση των προγραμμάτων αειφόρου εκπαίδευσης για το νερό.-  Δραματοποίηση του παραμυθιού που παρουσιάζεται στα προγράμματα του ΚΠΕ Ιεράπετρας Ο ΜΠΡΑΜΙΑΝΟΥΛΗΣ», με εισηγητές την Ιωάννου Πανδώρα, Αναπληρώτρια Υπεύθυνη του ΚΠΕ Ιεράπετρας, και τους Βουμβουλάκη Χάρη και Μυλωνάκη Στράτο, μέλη της Π.Ο. του ΚΠΕ Ιεράπετρας

Τέλος ο κ. Καλούστ Παραγκαμιάν παρουσίασε την εισήγηση «Οι νησιωτικοί υγρότοποι της Ελλάδας: Αξία, σημασία, κατάσταση και απειλές».

Οι εισηγήσεις στο πεδίο.

Την επόμενη μέρα, την Κυριακή 06/12, οι συμμετέχοντες στη συνάντηση παρακολούθησαν τις εργασίες πεδίου, φορώντας τα αδιάβροχα που τους παρείχε το ΚΠΕ Ιεράπετρας μιας και η μέρα ήταν βροχερή. Οι εργασίες ξεκίνησαν από την Τεχνητή Λίμνη των Μπραμιανών, όπου η κ. Βούλα Αντωνιάδου, Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βθμιας Χανίων και ο Γιώργος Κωφόπουλος Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Αθμιας Λέσβου παρουσίασαν παιδαγωγικές-συμμετοχικές τεχνικές εξοικείωσης και περιβαλλοντικά παιχνίδια για μαθητές που μπορούν να διεξαχθούν για γνωριμία τους με έναν υγρότοπο. Στη συνέχεια ο κ. Μιχάλης Δρετάκης, βιολόγος-Ορνιθολόγος, από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, περιέγραψε πως μπορούν οι μαθητές και εκπαιδευτικοί να κάνουν παρατήρηση πουλιών σε έναν υγρότοπο και οι συμμετέχοντες προέβησαν σε  παρατήρηση πουλιών με τα κιάλια και τηλεσκόπια που διέθεσε από τον εξοπλισμό του το ΚΠΕ Ιεράπετρας.

Στη συνέχεια μετακινήθηκαν όλοι στις  εκβολές του Καλαμαυκιανού ποταμού στο Στόμιο, όπου ο κ. Καλούστ Παραγκαμιάν, με θέμα εισήγησης «οι υγρότοποι της περιοχής του ΚΠΕ Ιεράπετρας: Αξία, σημασία, κατάσταση και απειλές» παρουσίασε ένα αρνητικό παράδειγμα για το πώς ένας υγρότοπος δέχεται τις ανθρώπινες παρεμβάσεις και πιέσεις. Με όργανα που διέθεσε το ΚΠΕ Ιεράπετρας από τον επιστημονικό του εξοπλισμό, πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις στο νερό των εκβολών. Οι μετρήσεις των δεικτών στον συγκεκριμένο καταγεγραμμένο από την WWF Ελλάς υγρότοπο, έδειξαν υψηλή έλλειψη οξυγόνου, αίτιο που οδηγεί σε ευτροφισμό. Στην ουσία δημιουργείται υπέρμετρη αύξηση της συγκέντρωσης θρεπτικών στοιχείων, που προκαλείται από τον εμπλουτισμό των υδάτων με απορροές θρεπτικών στοιχείων (νιτρικά και φωσφορικά ιόντα από λιπάσματα και απορρυπαντικά). Τα βακτήρια και οι άλγες αυξάνονται σε αριθμό τόσο, που σχηματίζουν επικάλυμμα στις υδάτινες επιφάνειες, προκαλώντας σκίαση στο νερό κάτω από την επιφάνεια. Χωρίς φως, οι φωτοσυνθετικοί οργανισμοί στον πυθμένα θανατώνονται, προσφέροντας ακόμη μεγαλύτερη ποσότητα τροφής σε άλλα βακτήρια, που συνεχίζουν να αναπτύσσονται. Καθώς ο αριθμός των βακτηρίων αυξάνεται, η κατανάλωση του διαλυμένου στο νερό οξυγόνου αυξάνεται δραματικά, ενώ η παραγωγή ελαττώνεται, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει οξυγόνο για τους μη φωτοσυνθετικούς οργανισμούς, όπως, π.χ. τα ψάρια. Τα ψάρια είναι οι πρώτοι οργανισμοί που πεθαίνουν ενώ ακολουθούν και τα βακτήρια δημιουργώντας ένα νεκρό οικοσύστημα. Αποτέλεσμα του ευτροφισμού είναι η πτώση της ποιότητας του νερού, η μεταβολή της χλωρίδας και πανίδας των νερών και η μείωση της αισθητικής αξίας του περιβάλλοντος.

Οι ομάδες των σχολείων που συμμετέχουν στο δίκτυο θα εφοδιαστούν με σχετικό εξοπλισμό που θα διαθέσει το ΚΠΕ Ιεράπετρας και θα παρακολουθούν τους υγροτόπους που θα υιοθετήσουν ώστε μετά από επανειλημμένες μετρήσεις να μπορούν να διεξαχθούν ακριβή συμπεράσματα για την αρνητική ή θετική τους εξέλιξη. Τα αποτελέσματα θα καταχωρούνται σε ιστοσελίδα που ήδη έχει κατασκευάσει το ΚΠΕ Ιεράπετρας και όπου όλα τα συμμετέχοντα σχολεία θα αναρτούν τις εργασίες τους.

Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες, μετακινήθηκαν στον εκπληκτικής ομορφιάς  υγρότοπο του οροπεδίου του Ομαλού της Βιάννου, σε έναν υγρότοπο από τους σημαντικότερους της Κρήτης που διατηρεί ακόμη την πανάρχαια ομορφιά του. Σε ένα ομιχλώδες τοπίο με τη θερμοκρασία να μην υπερβαίνει τους 4οC, το ψιλόβροχο να πέφτει συνεχώς και την πανέμορφη λίμνη να ηρεμεί στο υψόμετρο των 1100μ, οι συμμετέχοντες προέβησαν σε παρατηρήσεις και ασκήσεις πεδίου. Η μέρα έκλεισε αργά το απόγευμα σε ταβέρνα της Κάτω Σύμης με τα ανάλογα κρητικά παραδοσιακά εδέσματα, όπου αναλύθηκαν τα συμπεράσματα της συνάντησης.

Γιατί δίκτυο Υγροτόπων;

Η ίδρυση ενός δικτύου, στην περιφέρεια Κρήτης και κατ’ επέκταση στα σχολεία της εμβέλειας του ΚΠΕ Ιεράπετρας, έχει κεντρικό στόχο την αειφορική διαχείριση και προστασία των υγροτόπων και των μικρών βιοτόπων σε νησίδες και θα συμβάλει, παράλληλα, στο να αναπτυχθούν πολυποίκιλα προγράμματα εκπαίδευσης για την αειφορία, να αναπτυχθούν τοπικές δράσεις, να αφυπνιστούν οι τοπικές κοινωνίες για τη μεγάλη σημασία των υγροτόπων, ώστε ορθολογικά πλέον να τους διαχειρίζονται. Το δίκτυο θα έχει συγκεκριμένους σκοπούς, θα αναπτύξει και θα συντονίσει συγκεκριμένες δράσεις, με τα σχολεία που συμμετέχουν, με τους επιστημονικούς φορείς και την αυτοδιοίκηση που θα συνεργάζεται, ώστε οι έννοιες της βιωσιμότητας και της εκπαίδευσης για την αειφορία, να εμπεδωθούν από τις τοπικές κοινωνίες και να αλλάξει η νοοτροπία και η συμπεριφορά των πολιτών σε θέματα περιβάλλοντος και ποιότητας ζωής.

Μέσω του δικτύου, οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές-τριες θα έχουν τη δυνατότητα να ενημερωθούν, να ανταλλάξουν απόψεις, εμπειρίες και πληροφορίες, να υιοθετήσουν στάσεις και συμπεριφορές, να αναπτύξουν δράσεις συστημικής προσέγγισης του θέματος, στην κατεύθυνση της βιώσιμη ανάπτυξης και αειφόρου εκπαίδευσης, που είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί η ποιότητα ζωής της σημερινής γενιάς, αλλά και των επερχόμενων.

Οι σκοποί και οι στόχοι του δικτύου είναι: Η διαμόρφωση μελλοντικής υπεύθυνης στάσης ενεργού πολίτη, εφόσον τα παιδιά δέχονται αγωγή σε μια καθοριστική για την οικοδόμηση της προσωπικότητάς τους ηλικία. Η καλλιέργεια αξιών στους νέους, που θα συμβάλει στην ανάπτυξη θετικών στάσεων και συμμετοχικών συμπεριφορών για την προστασία της οικολογικής ισορροπίας.

Παράλληλα οι επιμέρους στόχοι θα είναι: Οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές/τριες να επισκεφθούν και να γνωρίσουν από κοντά τους υγρότοπους της περιοχής τους, να μελετήσουν τα βιοτικά χαρακτηριστικά τους, να αντιληφθούν τη μεγάλη σημασία ύπαρξης και διατήρησής τους, να τους υιοθετήσουν και να παρακολουθούν με συγκεκριμένους δείκτες την ποιοτική αναβάθμιση ή υποβάθμισή τους. Να αναπτύξουν και να συντονίσουν συγκεκριμένες δράσεις, με επιστημονικούς φορείς και αυτοδιοίκηση, ώστε να αλλάξει η νοοτροπία και η συμπεριφορά των πολιτών και των υπηρεσιών σε θέματα περιβάλλοντος και ποιότητας ζωής.

Το δίκτυο συντονίζεται από πενταμελή συντονιστική επιτροπή και καθοδηγείται από εννεαμελή Παιδαγωγική Ομάδα. Πρόεδρος του δικτύου, είναι ο υπεύθυνος του ΚΠΕ Ιεράπετρας κ. Παύλος Δασκαλάκης, ενώ επιστημονικός συνεργάτης ορίστηκε  ο κ. Καλούστ Παραγκαμιάν, επιστημονικός συνεργάτης σε θέματα υγροτόπων της WWF Ελλάς.

Προγραμματίστηκε απολογιστική συνάντηση του δικτύου τον Απρίλιο όπου θα παρουσιαστούν σε αυτήν τα αποτελέσματα από τη δράση των σχολείων που συμμετέχουν στο δίκτυο.

Print Friendly, PDF & Email

Από manos