του Λεωνίδα Γ. Κουδουμογιαννάκη
Το Καβούσι στη δεκαετία του ’50 κάνει μια σοβαρή προσπάθεια ανασυγκρότησης και επούλωσης των πληγών που άφησε η Κατοχή και ο εμφύλιος. Διορατικοί άνθρωποί του πρωτοστατούν σε μια προσπάθεια για ανάπτυξη και πρόοδο του χωριού, για την πραγματοποίηση αναγκαίων έργων υποδομής με συμπαράσταση και συνδρομή όλων των Καβουσανών σε κοινοτικά, εκκλησιαστικά και σχολικά έργα.
Η προσπάθεια αυτή αρχίζει να κορυφώνεται στην αρχή της δεκαετίας του ’60. Ήδη υδρεύεται και αρδεύεται το χωριό με μεταφορά νερού από τις πηγές της Αύγου και της Μυλωνιάς, εγκαινιάζεται το νέο διδακτήριο, ένα χρόνο μετά εγκαινιάζεται ο μεγαλοπρεπής ναός της Αγίας Τριάδας και πραγματοποιούνται σημαντικά έργα που αλλάζουν την όψη του χωριού.
Τον Ιούνιο του 1960 ο Εφημέριος του χωριού, π. Στυλιανός Πατεράκης (χειροτονημένος το 1954), ένας νέος σε ηλικία, ιδιαίτερα δραστήριος και χαρισματικός Κληρικός, αναλαμβάνει την πνευματική καθοδήγηση των Καβουσανών. Ολοκληρώνει σε πολύ σύντομο διάστημα την ανέγερση του περικαλλούς ναού της Αγίας Τριάδας και το 1961 πραγματοποιούνται τα εγκαίνια από τον μακαριστό Μητροπολίτη Φιλόθεο Βουζουνεράκη. Τον επόμενο χρόνο βάζει στόχο την υλοποίηση ενός πνευματικού χρέους των κατοίκων. Την ανέγερση ναού αφιερωμένου στους Αγίους Πάντες για την προστασία τους στις μάχες την δύσκολη περίοδο του εμφυλίου στην περιοχή της Μαλαύρας.
Αυτόν τον πανάρχαιο τόπο απαράμιλλης τραχύτητας και φυσικής ομορφιάς θέλησαν να μετατρέψουν σε τόπο λατρείας. Εκεί κοντά στην αστείρευτη πηγή και στους δύο πλατάνους, που ο θρύλος θέλει να έχει φυτεύσει το χέρι ενός ταλαίπωρου χριστιανού την περίοδο της τουρκοκρατίας, καταδικασμένου από τον Αγά σε κρεμάλα. Για να κερδίσει την ζωή του έπρεπε να φυτέψει πέντε πλατάνους από τη Μαλαύρα μέχρι τη Ρούσα Εκκλησιά.
Η στενότητα του χώρου, το απόκρημνο και η γεωμετρία του εδάφους στο συγκεκριμένο σημείο ήταν απαγορευτικά για ανέγερση οποιουδήποτε κτίσματος, σύμφωνα με τούς πολεοδομικούς κανόνες. Η θέληση και η πίστη οδήγησε τους δραστήριους Καβουσανούς να βρουν μια λύση που να προσπερνά τούς αριθμούς και τα νούμερα, την γραφειοκρατία και την παραβατικότητα.
Με την βοήθεια του Θεού οικοδόμησαν με πενιχρά μέσα, τον ναό των προς τιμή Πάντων των Αγίων της Εκκλησίας σε μία μόνο νύκτα, ανταποδίδοντας την ευγνωμοσύνη τους, σε μια πραγματικά δύσκολη οικονομική περίοδο.
Με την καθοδήγηση του Εφημέριου τους, προετοίμασαν μέσα στην μεγάλη αποθήκη του Ελαιουργικού Συνεταιρισμού του χωριού όλα τα οικοδομικά υλικά και τα καλούπια. Την νύχτα της 4ης προς 5η Ιουνίου του 1963, μετά την ενάτη βραδινή ώρα, τα μετέφεραν στο ιδιόκτητο ακίνητο της Ενορίας στην πανοραμική θέση της Μαλαύρας. Το επουράνιο φως, το φως της πίστεως, νίκησε το φυσικό φως της νύκτας. Η δύναμη της συνεργασίας και του ομαδικού πνεύματος ατσάλωσε τη δύναμη τους, με αποτέλεσμα το πρώτο φως της ημέρας να φωτίσει το νεόδμητο ναό των Αγίων Πάντων. Το πρωί της 5ης Ιουνίου το πρώτο καντήλι άναψε. Ο πρώτος οδηγός του λεωφορείου της γραμμής Σητεία – Άγιος Νικόλαος σταυροκοπήθηκε μπροστά στο θαύμα που αντίκρισε.
Ένα χρόνο μετά, με την καθοδήγηση του δραστήριου π. Στυλιανού Πατεράκη, προστέθηκε νέο κλίτος, αφιερωμένο στο σύγχρονο άγιο της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας Άγιο Νεκτάριο, Επίσκοπο Πενταπόλεως τον θαυματουργό.
Αυτό που συνέβη στη Μαλαύρα την νύχτα της 4ης προς 5ης Ιουνίου του 1963 ήταν ένας Ηράκλειος άθλος από τους ανθρώπους που συμμετείχαν χωρίς να προσδοκούν σε κάποια αμοιβή. Από ανθρώπους που είχαν συνηθίσει την περίοδο εκείνη να κάνουν μόνο άθλους, όπως να κατεβάσουν μέσα από τους γκρεμούς του φαραγγιού της Μυλωνιάς το νερό για ύδρευση, να μεταφέρουν μόνο με την έκκληση του Κοινοτάρχη τους τις βαριές υδροσωλήνες στους ώμους τους για την ύδρευση του χωριού στην πηγή της Αύγου και να μετέχουν μαζικά και υπομονετικά σε όλα τα κοινωφελή έργα χωρίς κανένα «ίδιον όφελος».
