στυγμιότυπο από την εκπαιδευτική δραστηριότηταΤο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ) Ιεράπετρας σε συνεργασία με το γραφείο Σχολικών Δραστηριοτήτων και το τμήμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Δ/νσης Β/θμιας Εκπ/σης Ν. Λασιθίου διοργάνωσαν εκπαιδευτική επίσκεψη την Κυριακή 20 Δεκεμβρίου στο χώρο που έχουν ανασκαφεί τα απολιθώματα, στη Μακρυλιά Ιεράπετρας και στο κρυφό σχολείο του Αγίου Γεωργίου στους Μεσσελέρους Ιεράπετρας. Στην επίσκεψη συμμετείχαν 40 εκπαιδευτικοί της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Λασιθίου.

Η αναχώρηση για Μακρυλιά ήταν στις 10:00 το πρωί. Οι εκπαιδευτικοί, από διάφορα σημεία του νομού Λασιθίου, συγκεντρώθηκαν από νωρίς στις εγκαταστάσεις του ΚΠΕ Ιεράπετρας. Εκεί τους υποδέχονταν τα μέλη της Παιδαγωγικής Ομάδας (Π.Ο.) του ΚΠΕ με ένα δωράκι για τον καθένα. Μέσα σε μια πάνινη τσάντα, την οποία προτάθηκε στους εκπαιδευτικούς να χρησιμοποιούν για τα ψώνια τους σε αντίθεση με τις πλαστικές, περιέχονταν ενημερωτικά φυλλάδια σχετικά με τα προγράμματα που υλοποιεί το ΚΠΕ την τρέχουσα σχολική χρονιά, καθώς και το ημερολόγιο που έχει εκδώσει το ΚΠΕ για τη σχολική χρονιά 2009 – 2010 και είναι αφιερωμένο στον υγρότοπο της τεχνητής λίμνης των Μπραμιανών Ιεράπετρας.

Οι εκπαιδευτικοί αφού επιβιβάστηκαν σε εννεαθέσια επιβατικά, που είχε μισθώσει το ΚΠΕ Ιεράπετρας, μετέβησαν στο ανακαινισμένο δημοτικό σχολείο της Μακρυλιάς Ιεράπετρας. Εκεί τους υποδέχθηκε εκ μέρους του Πολιτιστικού Συλλόγου Μακρυλιάς η Πρόεδρός του κ. Σοφία Κονταξάκη. Η κ. Κονταξάκη, ενημέρωσε κατ΄ αρχήν τους παρευρισκόμενους για την προσπάθεια του Πολιτιστικού Συλλόγου Μακρυλιάς, να μετατρέψει το παλιό δημοτικό σε ένα χώρο εκπαίδευσης και πολιτισμού, που τιμητικά φέρει το όνομα του εκλιπόντος εκπαιδευτικού και πολύ γνωστού για την πολυποίκιλη δράση του και κοινωνική προσφορά Μιχάλη Κοινά και στη συνέχεια με σύντομη παρουσίαση αναφέρθηκε στα ευρήματα της περιοχής, που με την καθοδήγηση του καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Γεωλογικού Τμήματος κ. Μιχάλη Δερμιτζάκη, η γεωλογική σκαπάνη ανακάλυψε πλήθος απολιθωμάτων, με κορυφαίο δείγμα τα φύλλα ενός φοίνικα του Θεόφραστου.

Ο Υπεύθυνος του ΚΠΕ Ιεράπετρας κ. Παύλος Δασκαλάκης παρουσίασε στη συνέχεια στους παρευρισκόμενους, την καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Αναστασία Μαρκοπούλου- Διακαντώνη, που ευχαρίστως δέχθηκε την πρόσκληση του ΚΠΕ Ιεράπετρας να «ξεναγήσει» τους εκπαιδευτικούς σε ένα πολύ όμορφο ταξίδι της γεωλογικής ιστορίας της Γης. Πιο συγκεκριμένα, σε ένα ταξίδι, πίσω στο χρόνο όπου πριν εκατομμύρια χρόνια οι γεωλογικές μεταβολές άφηναν παρακαταθήκη πολύμορφες πληροφορίες για εμάς τους σύγχρονους ανθρώπους.

Η κ. Αναστασία Μαρκοπούλου- Διακαντώνη, αφού παρουσίασε τη γεωλογική ιστορία της Γης, με τις αλλαγές που συνέβησαν λόγω των αλλαγών του κλίματός της και της συνεχούς μετακίνησης των πλακών της, περιέγραψε τι συνέβη στην περιοχή της Μεσογείου 23 εκατομμύρια χρόνια πριν. Μια τεκτονική αναστάτωση ασύλληπτης έντασης ανέβασε τον βυθό της θάλασσας στην επιφάνεια και έτσι γεννήθηκε- κυριολεκτικά μέσα από τα κύματα μια ξηρά- η Αιγαιίδα. Η ξηρά αυτή κάλυπτε ολόκληρο το νότιο Αιγαίο και συνέδεε την ηπειρωτική Ελλάδα με τη Μικρά Ασία. Η Αιγαιίδα δεν ήταν μια επίπεδη ξηρά, αλλά περιελάμβανε απόκρημνες οροσειρές με ψηλές βουνοκορφές. Ανάμεσα σε αυτές τις βουνοκορφές ήταν και τα βουνά της Κρήτης, όχι βέβαια ακριβώς με τη σημερινή τους μορφή. Η κατάσταση αυτή άλλαξε δραματικά πριν 12 εκατομμύρια χρόνια όταν ο έντονος κατακερματισμός του νότιου Αιγαίου (δηλ της Αιγαιίδας) οδήγησε στη καταβύθιση μεγάλων περιοχών της και στον σχηματισμό των νησιών της Κρήτης. Η Κρήτη παρέμεινε ως ένα σύνολο 4 κύριων νησιών μέχρι πριν 9 εκατομμύρια χρόνια. Οι παραπάνω κινήσεις και κυρίως αυτή της μετατόπισης της Κρήτης προς Αφρική με ταχύτητα 6εκατ. το χρόνο, λόγω της μετακίνησης της Αφρικανικής πλάκας κάτω από την Ευρωπαϊκή, συνεχίζονται περίπου μέχρι πριν 10.000 χρόνια. Όμως από τα 1,64εκατ. χρόνια μέχρι και τα 10.000χρόνια υπάρχουν 4 περίοδοι παγετώνων με αντίστοιχα μεσοδιαστήματα περίπου 120.000χρόνων όπου το κλίμα που επικρατούσε στην Κρήτη ήταν τροπικό υποτροπικό. Υπήρξαν έτσι περίοδοι που λόγω του ότι η θάλασσα πάγωνε ή η στάθμη της έπεφτε από 40 έως και 120μέτρα, η Κρήτη ενώνονταν με την Πελοπόννησο. Τις περιόδους αυτές έχουμε μετανάστευση στο νησί πολλών ειδών άγριας ζωής, απολιθώματα των οποίων έχουν ανακαλυφθεί κυρίως στο ανατολικό τμήμα του νησιού μας. Έτσι στην περιοχή των Γδοχίων Ιεράπετρας (θέση Κερατίδι) και στα Αχλάδια της Σητείας (περιοχές Κεφάλα και Τύμπανα) ανακαλύπτονται οστά και κρανία Σειρηνίων (θαλάσσιων αγελάδων), ενώ στη Σητεία ακόμη ανακαλύπτονται και οστά ελέφαντα. Στην περιοχή του οροπεδίου Καθαρού Κριτσάς οστά και κρανία νάνων ιπποπόταμων και ελαφιών, ενώ πλήθος κοραλλιογενών υφάλων έχουν ανακαλυφθεί στη ζώνη μεταξύ Μύρτου, Μουρνιών και Γδοχίων. Από την περιοχή δε της Βιάννου (Συκολόγος) μέχρι και την Μακρυλιά οριοθετείται μια ζώνη πλάτους 3χιλιομ. και μήκους 10χιλιομ. όπου έχουν ανακαλυφθεί πλήθος απολιθωμάτων πανίδας και χλωρίδας, που καταστούν ιδιαίτερα σημαντική την περιοχή.

Σε όλους όσους παρακολούθησαν την ενημερωτική αυτή ομιλία δημιουργήθηκε η εντύπωση και η άποψη ότι αξίζει ο Δήμος Ιεράπετρας να στρέψει το ενδιαφέρον του και σε αυτό το κομμάτι, για την προστασία του κατ’ αρχήν από την ανεξέλεγκτη δράση … της μπουλντόζας αλλά και την ανάδειξή του στη συνέχεια, που θα είναι ο λόγος ανάπτυξης ειδικού επιστημονικού και συνεδριακού τουρισμού.

Οι παρευρισκόμενοι παρατήρησαν με μικροσκόπια και στερεοσκόπια που διέθεσε το ΚΠΕ Ιεράπετρας, απολιθώματα της συλλογής του Πολιτιστικού Συλλόγου Μακρυλιάς, της κ. Αναστασίας Μαρκοπούλου- Διακαντώνη και του ΚΠΕ Ιεράπετρας. Αφού ήπιαν «μια ρακή» προσφορά του συλλόγου στη μνήμη του αγαπημένου Μιχάλη και ευχαρίστησαν την κ. Σοφία Κονταξάκη και την κ. Μαρία Βοσκάκη-Κοινά για την φιλοξενία τους, αναχώρησαν για τον επόμενο σταθμός της επίσκεψης, το κρυφό σχολείο του Αγ. Γεωργίου Μεσσελέρων.

Στάθμευσαν τα οχήματα στην αρχή του χωματόδρομου και ύστερα από μια εικοσάλεπτη διαδρομή, ανάμεσα στο καταπράσινο τοπίο, έφτασαν στην περιοχή του Αγ. Γεωργίου όπου ο παπά- Νικολής, εφημέριος Μεσσελέρων τους περίμενε για να τους ενημερώσει σχετικά. Οι επισκέπτες αφού άναψαν ένα κεράκι, διήλθαν μέσα από την πόρτα ενός ντουλαπιού στο χώρο του κρυφού σχολειού. Ο χώρος διαστάσεων 2,5μ επί 8,0μ περίπου πετρόχτιστος με θολωτή οροφή είχε μια ιδιαίτερη μαγεία και μια γλαφυρότητα από την ατμόσφαιρα που δημιουργούσαν τα αναμμένα κεριά, που χρησιμοποιήθηκαν για το φωτισμό του. Ο παπά-Νικολής αφηγήθηκε την ιστορία της εκκλησίας που ξεκινά από το 1600μ.Χ σαν ξωκλήσι και στη συνέχεια μετατρέπεται σε μοναστήρι με αρκετά κελιά, που όμως σήμερα μόνο τα ερείπιά τους μπορεί ο επισκέπτης να ανακαλύψει κάτω από την πυκνή βλάστηση. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας, όπως αναφέρει η λαϊκή παράδοση χρησιμοποιήθηκε και σαν κρυφό σχολειό. Τα παιδιά της ευρύτερης περιοχής από Πρίνα μέχρι Μεσσελέρους έφταναν περπατώντας ως εδώ για να μάθουν λίγα γράμματα με διδασκάλους τους μοναχούς. Από την μικρή πόρτα ενός ντουλαπιού της εκκλησίας, περνούσαν στο χώρο του σχολειού και με κατανυκτική συγκέντρωση διδάσκονταν γραφή, ανάγνωση και ιστορία. Από το χώρο αυτό, υπήρχε η δυνατότητα να διαφύγουν αν οι τούρκοι τους επισκέπτονταν. Μια πέτρα στο πίσω μέρος του χώρου μετακινιόταν και με σκαλοπάτια που είχαν σχηματιστεί από εξέχοντες στον τοίχο πέτρες βοηθούσαν τα παιδιά να ξεφύγουν στη δασική περιοχή πίσω από την εκκλησία.

Οι εκπαιδευτικοί αφού ευχαρίστησαν τον παπά- Νικολή, που τους είχε και αυτός με τη σειρά του ένα κέρασμα ξηρών καρπών με μια ρακή, αποχώρησαν, με την συζήτηση να ανάβει στην επιστροφή για τις διαφορετικές απόψεις που επικρατούν περί ύπαρξης ή μη των κρυφών σχολειών. Να σημειωθεί ότι όλη την επίσκεψη είχε οργανώσει ο κ. Μανώλης Πηγιάκης, που όμως λόγω αδιαθεσίας δεν μπόρεσε να συνοδεύσει την ομάδα στην επίσκεψη του κρυφού σχολείου.

Η επίσκεψη έκλεισε με γεύμα που παραχώρησε προς τους εκπαιδευτικούς, το ΚΠΕ Ιεράπετρας, σε παραδοσιακή ταβέρνα της Ανατολής Ιεράπετρας. Οι συμμετέχοντες έλαβαν και σχετική βεβαίωση συμμετοχής και ανανέωσαν το ραντεβού τους για κάποια νέα εκδήλωση που υποσχέθηκε η Π.Ο του ΚΠΕ Ιεράπετρας ότι θα πραγματοποιήσει στα μέσα του Γενάρη.

Print Friendly, PDF & Email

Από manos