WWF: Μάθε για τις περιοχές Natura
Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, χρειαζόμαστε ένα δίκτυο προστατευόμενων περιοχών …..

Αγαπητή φίλη / Αγαπητέ φίλε,

Ποια σχέση έχει η Πάρνηθα με τη… μεσογειακή φώκια; Τι μπορεί να συνδέει την Άνδρο με τα Μετέωρα; Όλα προστατεύονται από το δίκτυο Natura 2000!

Το δίκτυο Natura 2000 αποτελεί ένα Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο περιοχών, οι οποίες φιλοξενούν φυσικούς τύπους οικοτόπων και οικοτόπους ειδών. Οι περιοχές του δικτύου περιλαμβάνουν διάφορους τύπους φυσικών οικοσυστημάτων (δασικά, λιμναία, υγροτοπικά, ποτάμια, παράκτια και θαλάσσια οικοσυστήματα). Το δίκτυο περιοχών επεκτείνεται σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το καθεστώς προστασίας των περιοχών Natura καθορίζεται από την νομοθεσία της ΕΕ και από την εθνική νομοθεσία.

Μπορεί να ακούγεται απλό αλλά τελικά πόσα ξέρεις για τι περιοχές Natura στη χώρα μας; Παρακάτω απαντάμε σε 5 σημαντικές ερωτήσεις για τις περιοχές αυτές!

  1. Που είναι οι περιοχές Natura στην Ελλάδα;

446 περιοχές που βρίσκονται σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, από τη Θράκη έως την Κρήτη και από την Κέρκυρα έως το Καστελόριζο, αποτελούν το ελληνικό τμήμα του ευρωπαϊκού δικτύου Natura 2000, του μεγαλύτερου δικτύου προστατευόμενων περιοχών του κόσμου. Συνολικά καλύπτουν επιφάνεια 58.773,25 τ.χλμ., με το 28% της χερσαίας έκτασης και το 20% της θαλάσσιας έκτασης της Ελλάδας, να ανήκουν στο δίκτυο των περιοχών Natura. 

  1. Γιατί χρειαζόμαστε τις περιοχές Natura;

Ο ρόλος του δικτύου για την προστασία των πιο πολύτιμων οικολογικά περιοχών της χώρας μας, αλλά και δεκάδων ειδών φυτών και ζώων που συναντάμε στην ελληνική φύση, είναι καθοριστικός, ειδικά σε περίοδο κρίσης για την παγκόσμια βιοποικιλότητα, όπως η σημερινή. Δες εδώ τι συναντάμε σε αυτές τις περιοχές και γιατί μας αφορούν. 

Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, χρειαζόμαστε ένα δίκτυο προστατευόμενων περιοχών που θα λειτουργεί αποτελεσματικά, ώστε να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες περιβαλλοντικές προκλήσεις και, ταυτόχρονα, να λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες της κοινωνίας. Το δίκτυο Natura 2000, ακριβώς επειδή έχει σχεδιαστεί ώστε να μην αποκλείει τις ανθρώπινες δραστηριότητες, μπορεί να αποτελέσει ένα εξαιρετικό παράδειγμα για την αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης.

  1. Ποιες δραστηριότητες και έργα επιτρέπονται στις περιοχές Natura;

Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη πρόβλεψη στην ευρωπαϊκή νομοθεσία που να απαγορεύει συγκεκριμένες κατηγορίες έργων ή δραστηριοτήτων στις περιοχές του δικτύου Natura.

Η οδηγία για τους οικοτόπους προβλέπει ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για κάθε περιοχή λαμβάνοντας υπόψη τις οικολογικές ανάγκες των προστατευτέων οικοτόπων και ειδών. Αυτό σημαίνει ότι σε ορισμένες ζώνες εντός των περιοχών θα πρέπει να προβλεφθεί η απαγόρευση ή η ρύθμιση συγκεκριμένων έργων και δραστηριοτήτων, όταν αυτά δεν συνάδουν με τις ανάγκες προστασίας.

Δυστυχώς, για ελάχιστες περιοχές Natura στην Ελλάδα έχουν ληφθεί τέτοια μέτρα. Η μη λήψη μέτρων οδήγησε τον Δεκέμβριο 2020 στην καταδίκη της χώρας μας από το Δικαστήριο της ΕΕ για μη συμμόρφωση με τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της για την προστασία ευαίσθητων και σημαντικών οικοτόπων και ειδών.

Επίσης, η ευρωπαϊκή οδηγία προβλέπει ότι για να αδειοδοτηθεί ένα έργο που μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις σε περιοχές Natura θα πρέπει να διενεργηθεί πρώτα μια διαδικασία για την εκτίμηση των επιπτώσεων αυτών. Αυτή η διαδικασία ονομάζεται «δέουσα εκτίμηση». Μόνο αν η εκτίμηση αυτή δείξει ότι δεν προκύπτουν σημαντικές επιπτώσεις για τα προστατευόμενα είδη και τους οικοτόπους, μπορεί το έργο αυτό να αδειοδοτηθεί. Μάλιστα η υποχρέωση αυτή αφορά και έργα που χωροθετούνται εκτός των περιοχών Natura, που μπορεί όμως να έχουν επιπτώσεις στα προστατευόμενα είδη και στους οικοτόπους που βρίσκονται στις περιοχές αυτές.

  1. Η Ελλάδα ακολουθεί τις διατάξεις της ευρωπαϊκής οδηγίας για την αδειοδότηση έργων που έχουν επιπτώσεις σε περιοχές Natura;

Δυστυχώς, η  διαδικασία που προβλέπεται στην εθνική μας νομοθεσία για τη διενέργεια της δέουσας εκτίμησης κατά την αδειδότηση έργων δεν είναι σύμφωνη με τις επιταγές της οδηγίας για τις περιοχές Natura. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ξεκινήσει μια διαδικασία διαλόγου (EU Pilot) με την Ελλάδα, επισημαίνοντας τη μη συμμόρφωση της χώρας μας με την οδηγία και ζητώντας την ορθή εφαρμογή της. Η Ελλάδα δεν έχει προβεί σε ενέργειες για το ζήτημα αυτό και είναι πιθανό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ξεκινήσει σύντομα επίσημη διαδικασία παράβασης κατά της Ελλάδας.

Η μη συμμόρφωση της Ελλάδας με την οδηγία δημιουργεί σοβαρή ανησυχία, καθώς η συνεχιζόμενη αδειοδότηση έργων χωρίς την ορθή τήρηση της διαδικασίας για τη δέουσα εκτίμηση των επιπτώσεων τους, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές επιπτώσεις και σε υποβάθμιση ευαίσθητων και σημαντικών οικοτόπων και ειδών.

  1. Τι κάνει το WWF Ελλάς για την παραβίαση της ευρωπαϊκής οδηγίας για την αδειοδότηση έργων που έχουν επιπτώσεις σε περιοχές Natura;

Πρόσφατα, σχεδιάσαμε ένα νομικά σωστό σύστημα αδειοδότησης έργων που βρίσκονται σε περιοχές Natura ή έχουν επιπτώσεις σε αυτές. Την πρότασή μας συναποδέχθηκε και συνυπογράφει και η οργάνωση περιβαλλοντικού δικαίου «Νόμος και Φύση».

Την προηγούμενη εβδομάδα στείλαμε την πρότασή μας στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.Η πρόταση μας αποσκοπεί όχι μόνο στην πλήρη συμμόρφωση της χώρας μας με τις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις αλλά και στη διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου και κατάλληλου νομικού πλαισίου που θα διασφαλίζει τη βιώσιμη ανάπτυξη έργων με σεβασμό προς το περιβάλλον και τον φυσικό πλούτο της χώρας μας. Εδώ μπορείς να δεις ολόκληρη την πρόταση.

Σε περίπτωση που έχεις επιπλέον ερωτήσεις, είμαστε φυσικά στη διάθεσή σου!

Print Friendly, PDF & Email

Από giorgos