Την ανάγκη λήψης επειγόντων μέτρων προστασίας του φοινικοδάσους της εκβολής του Κουρταλιώτη Ρεθύμνου (φοινικόδασος Πρέβελη), το οποίο κάηκε ολοσχερώς από την πυρκαγιά της 22ης Αυγούστου, επισημαίνει η περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς. Η δεύτερη μεγαλύτερη λόχμη με Φοίνικες του Θεόφραστου στην Ευρώπη καταλαμβάνει έκταση μόλις 40 στρεμμάτων και μέχρι πριν μια εβδομάδα αποτελούσε έναν από τους σημαντικότερους φυσικούς, πολιτισμικούς και οικονομικούς πόρους της Κρήτης. Σήμερα, χρήζει κατεπείγουσας προστατευτικής παρέμβασης από την πολιτεία, ώστε να μην επιτραπεί η διάβρωση του εδάφους και να παραμείνει ζωντανή η ελπίδα για φυσική αναγέννηση.
Εδώ και περισσότερα από 20 χρόνια, φορείς και οργανώσεις της Κρήτης διατυπώνουν με αγωνία την ανάγκη προστασίας τού μοναδικού αυτού τόπου καθώς τον επισκέπτονται ανεξέλεγκτα δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι κάθε χρόνο και αποτελεί αντικείμενο οικονομικής εκμετάλλευσης, χωρίς όμως το παραμικρό ίχνος διαχείρισης. Μελέτες επί μελετών έχουν εκπονηθεί, έργα επί έργων έχουν χρηματοδοτηθεί, αρκούσε όμως μια πυρκαγιά για να αποδείξει ότι το μοναδικό αυτό δασικό οικοσύστημα ήταν στην πράξη απροστάτευτο. Σωροί από σκουπίδια επισκεπτών σβησμένες πυροστιές ελεύθερων κατασκηνωτών, αναδασώσεις με πυρόφιλα είδη, και παντελής απουσία δασικής διαχείρισης και προστασίας, αποτελούσαν το κοκτέϊλ των προβλημάτων που οδήγησε το δάσος στην υποβάθμιση.
Κλιμάκιο του WWF Ελλάς βρέθηκε εκεί αμέσως μετά τη φωτιά και κατέγραψε τις επιπτώσεις. Τα συμπεράσματα ανακοινώθηκαν στην ευρεία σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του Γ.Γ. Περιφέρειας Κρήτης στο Ρέθυμνο (25/8/2010). Τα μέτρα που προτείνονται για άμεση εφαρμογή είναι τα εξής:
1. Απαγόρευση εισόδου κάθε μη εξουσιοδοτημένου ατόμου και κάθε μη εξουσιοδοτημένης δραστηριότητας στο φοινικόδασος για τουλάχιστον 2 αυξητικές περιόδους του φοίνικα και επανεξέταση τής απόφασης το φθινόπωρο του 2012.
2. Οριοθέτηση της παραλίας στα νότια όρια του φοινικοδάσους με συρματόπλεγμα και ανάρτηση ενημερωτικών πινακίδων.
3. Άμεση απαγόρευση της βόσκησης και κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας από τη νότια οριοθέτηση μέχρι και 700 μέτρα βόρεια μέσα στο φαράγγι με ορισμό κυρώσεων για τους παραβάτες.
4. Κοπή και απομάκρυνση όλων των δέντρων της δενδροφυτεμένης περιοχής δυτικά του φαραγγιού και απομάκρυνση όλων των ξενικών ειδών φυτών (ευκάλυπτοι και αθάνατοι).
5. Απομάκρυνση των ποδηλάτων θαλάσσης και μικροπωλητών.
6. Έλεγχος της νομιμότητας και απομάκρυνση όλων των παράνομων κατασκευών.
7. Πρόσληψη εποχικού προσωπικού για τη φύλαξη της περιοχής.
8. Εάν δεν λειτουργήσει το “Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Πυρκαγιών σε Δασώδεις Εκτάσεις της Περιφέρειας Κρήτης” να απομακρυνθούν οι εγκαταστάσεις γιατί ρυπαίνουν και αλλοιώνουν το τοπίο.
Παρόλο που η αντίδραση της Περιφέρειας Κρήτης ήταν άμεση και ορθή, επισημαίνεται ότι καμιά μέριμνα δεν έχει ληφθεί μέχρι σήμερα για την άμεση προστασία του καμένου φοινικοδάσους. Εκατοντάδες επισκέπτες καταπατούν και συμπιέζουν το έδαφος σε ολόκληρο το φοινικόδασος και με τα ποδήλατα θαλάσσης καταστρέφουν την υδρόβια επιπλέουσα βλάστηση, ενώ σωροί από καμένα και φρέσκα σκουπίδια εξακολουθούν να υποβαθμίζουν το πάσχον φυσικό οικοσύστημα.
«Το φοινικόδασος που κάηκε ήταν ένα μοναδικό δασικό οικοσύστημα, για το οποίο θα έπρεπε όλοι να είμαστε περήφανοι και συστρατευμένοι στον διαρκή αγώνα για προστασία του», τονίζει ο Καλούστ Παραγκαμιάν, εκπρόσωπος του WWF Ελλάς στην Κρήτη. «Θέλουμε να ξαναδούμε αυτό το δάσος ζωντανό και μάλιστα σε καλύτερη κατάσταση απ’ ότι στο παρελθόν και είμαστε αποφασισμένοι να δώσουμε μάχη ενάντια σε κάθε πίεση υποβάθμισης και καταστροφής του», καταλήγει ο κ. Παραγκαμιάν.
Σημειώσεις: {jcomments on}
1. Το φοινικόδασος της εκβολής Κουρταλιώτη αναφέρεται στην εθνική απογραφή υγρότοπων με κωδικό GR433388000 και όνομα “Εκβολή Λίμνης Πρέβελης”, ενώ ανήκει σε περιοχή που έχει χαρακτηριστεί Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (κωδικός: GR4330003), Ζώνη Ειδικής Προστασίας (κωδικός: GR4330007), Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (κωδικός: GR183) και Καταφύγιο Άγριας Ζωής (κωδικός: Κ761). Επιπλέον είναι Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους (ΥΑ Α/Φ31/36852/2942/12-10-1973) και Α’ Αρχαιολογική Ζώνη (ΥΑΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ25/65154/2866/21-1-1994)
2. Σύμφωνα με την αυτοψία που πραγματοποίησε το κλιμάκιο του WWF Ελλάς, η φωτιά ξεκίνησε 1km Δ-ΒΔ των Λευκογείων, 350m μετά τη διασταύρωση προς την Κάτω Ι.Μ. Πρέβελη και προχώρησε Νότια προς την Πίσω Ι.Μ. Πρέβελη. Καίγοντας το λόφο προχώρησε ταχύτατα λόγω των ισχυρών ανέμων προς μια δενδροφυτεμένη περιοχή 200 στρεμμάτων όπου δυνάμωσε και πέρασε στην αρχή του φοινικόδασους από τη θέση θέας και τον πυλώνα τηλεματικής. Η συνολική έκταση της περιοχής που πλήγηκε εκτιμήθηκε σε 4.800 στρέμματα +/- 200 στρέμματα και περιλάμβανε καλλιέργειες ελιάς, χορτολιβαδικές εκτάσεις, φρύγανα, και το φοινικόδασος.
3. Το Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Κρίσεων και αντιμετώπισης πυρκαγιών στο πρινοδάσος του Ρούβα και το φοινικόδασος της Μονής Πρέβελης, κόστισε 1.180.967,90 EUR και δεν λειτούργησε ποτέ. Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα του συστήματος http://84.205.229.22/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=43%3A2009-08-18-12-05-33&catid=25%3A2009-08-18-10-54-53&Itemid=43〈=el
