Με ομιλία για τη Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων συνεχίστηκαν την Δ´ Κυριακή των Νηστειών, 10 Απριλίου, στον Ιερό Καθεδρικό Ναό Αγίας Φωτεινής Ιεραπέτρας οι καθιερωμένες ομιλίες της Ιεράς Μητροπόλεως Ιεραπύτνης και Σητείας την περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Προγήθηκε η ακολουθία του Κατανυκτικού Εσπερινού, κατά τον οποίο χοροστάτησε ο Σεβ. Μητροπολίτης Ιεραπύτνης και Σητείας κ. Ευγένιος και τέθηκε σε προσκύνηση των παρισταμένων πιστών τεμάχιο ιερού λειψάνου του Αγίου Νεκταρίου, Επισκόπου Πενταπόλεως, που προσκύνησαν δεκάδες πιστοί όλων των ηλικιών.
Ο Σεβ. κ. Ευγένιος, προλογίζοντας το θέμα της ομιλίας και πριν να καλωσορίσει και να απευθύνει το λόγο στον καλεσμένο ομιλητή, τόνισε ότι είναι απαραίτητη και βασική η επικοινωνία και η αναφορά των πιστών μέσῳ της θείας λατρείας με τον Θεό και σημείωσε την αξία της λογικής λατρείας για τον άνθρωπο που επιθυμεί να εξαγιάσει τον χρόνο της ζωής του και να λάβει τη χάρη του Θεού, παρέχοντάς του αιώνια προοπτική και συνέχεια με την προσδοκία της άλλης, της μέλλουσας και αιωνίου ζωής.
Ο ομιλητής, κ. Εμμανουήλ Λουκάκης, Δρ. Θεολογίας και Καθηγητής στο ΕΠΑΛ Αγίου Νικολάου, αρχικά αναφέρεθηκε στην ιδιαιτερότητα της Θείας Λειτουργίας των Προηγιασμένων Δώρων, τον λόγο που τελείται, ποιος είναι ο συγγραφέας της, ενώ έκανε ιδιαίτερη αναφορά στον Αναστάσιμο χαρακτήρα της Θ. Λειτουργίας ως ανάμνησης του μέλλοντος αιώνος, σημειώνοντας ότι «η Ευχαριστία συνδέθηκε από την αρχή με την ελπίδα και την προσδοκία της Παρουσίας και πάλι όχι τόσο του Εσταυρωμένου όσο του Αναστάντος Χριστού», αποτελώντας εικόνα της Βασιλείας του Θεού. Αναφέρθηκε στη Θεία Ευχαριστία ως το μυστήριο της νέας ανθρωπότητας και στη διαμόρφωση της Προηγιασμένης Θ. Λειτουργίας. Όπως χαρακτηριστικά τόνισε «η τέλεση της θείας λειτουργίας με τον έντονο αναστάσιμο και πασχάλιο χαρακτήρα είναι ήταν κάτι το ασυμβίβαστο και αταίριαστο προς τον χαρακτήρα των καθημερινών ημερών της κατ’ εξοχήν πένθιμης και κατανυκτικής περιόδου της Μεγ. Τεσσαρακοστής, που είναι η πιο ιερή περίοδος του λειτουργικού έτους. Όμως, επειδή οι χριστιανοί αισθάνονταν την ανάγκη να κοινωνούν και κατά τις ενδιάμεσες ημέρες και μάλιστα την Τετάρτη και Παρασκευή, προέκυψε η ανάγκη καθιέρωσης της Λειτουργίας των Προηγιασμένων από τον 52ο Κανόνα της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου (691 μ.Χ.).
Στη συνέχεια παρουσίασε τά μέρη της Προηγιασμένης Λειτουργίας, όπως τελείται σήμερα, συνδιασμένη με την ακολουθία του Εσπερινού, κάνοντας μια μικρή αναφορά στη χρήση του Ψαλτηρίου της Παλαιάς Διαθήκης, ιδιαίτερα κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
Ο κ. Λουκάκης, τέλος, υπογράμμισε ότι «η θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων είναι μια από τις ωραιότερες και κατανυκτικότερες ακολουθίες της Εκκλησίας μας, την οποία ο αείμνηστος Λειτουργειολόγος Καθηγητής Ιωάννης Φουντούλης, τη χαρακτηρίζει ως την καρδιά των καθημερινών ακολουθιών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Η πολύπλοκη αλλά αριστοτεχνική δομή της Προηγιασμένης λειτουργίας, μέσα από τη φτωχή αυτή παρουσίαση που έγινε εδώ, μας υπενθυμίζει τον ουράνιο και ανεξάντλητο πλούτο της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας, καταχωρημένο εν μέρει στα λειτουργικά μας βιβλία, της μικρής βιβλιοθήκης που κοσμεί τα αναλόγιά μας σε κάθε ενορία και μοναστήρι. Προπολεμικά στην περιοχή της ανατολικής Κρήτης (και ίσως και σε άλλα μέρη), έχοντας επικρατήσει ήδη από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας η Προηγιασμένη να τελείται το πρωί, υπήρχε το έθιμο του νεωκόρου-σημαντηρά: Ο νεωκόρος της Εκκλησίας, λίαν πρωί περιήρχετο τα σπίτια των ενοριτών, κρατώντας το σημαντήρι και κτυπώντας το κατά τον τύπο της καμπάνας, καλούσε στην Προηγιασμένη. Είναι μια ωραία εικόνα της λαϊκής ευσέβειας, που θυμίζει έντονα την εικόνα του ισταμένου Χριστού κρούοντας με μεγάλη ευλάβεια στη θύρα του σπιτιού και της ψυχής μας καλώντας να του ανοίξουμε, εάν θέλουμε, κατά το βιβλίο της Αποκάλυψης του Ιωάννου: «Ιδού ίσταμαι επί την θύραν και κρούω. Εάν τις ακούση της φωνής μου και ανοίξη την θύραν εισελεύσομαι προς αυτόν και δειπνήσω μετ’ αυτού και αυτός μετ’ εμού» (Αποκ. 3,20).
Ο Σεβ. κ. Ευγένιος ευχαρίστησε θερμά τον κ. Λουκάκη για την αναλυτική θεολογική και εκκλησιολογική παρουσίαση του θέματος και τόνισε ότι σήμερα ο κόσμος μας έχει ανάγκη από επανευαγγελισμό και κατήχηση και σ᾽ αυτό συνέβαλε σημαντικά η αποψινή παρουσίαση. Τέλος, ανακοινώθηκε στο κοινό ότι κατά την ερχόμενη Κυριακή Ε´ των Νηστειών, 17 Απριλίου, ο Κατανυκτικός Εσπερινός θα τελεσθεί στον Ιερό Ναό της Αγίας Φωτεινής, μετά το πέρας του οποίου ομιλητής θα είναι ο Πρωτ. του Οικουμενικού Θρόνου π. Ευάγγελος Παχυγιαννάκης, Εφημέριος του Ι. Καθεδρικού Ναού Αγίας Τριάδος πόλεως Αγίου Νικολάου, ενώ θα τεθεί σε προσκύνηση τεμάχιο Ιερού Λειψάνου του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Παντελεήμονος του ιαματικού.
