του Ευθύμιου Χρυσανθόπουλου
(Υποψήφιος διδάκτορας Μεταλλειολόγων-Μεταλλουργών Μηχανικών ΕΜΠ)
[16.6.2024]
Οι ζωές των ανθρώπων βρίσκονται υπό τη διαρκή επιτήρηση μιας εθελούσιας κλειδαρότρυπας. Η εποχή της μανίας για προβολή κάθε είδους, η οποία γεννά τέρατα, δεν θα μπορούσε να μην αγγίξει μέσα από τα «εξωραϊστικά» φίλτρα της την ελληνική περιφέρεια. Σκηνοθετημένες φωτογραφίες με ελληνικό καφέ, γλυκό του κουταλιού και φυσικά τοπία, αναφορές σε παιδικές αναμνήσεις, παρουσίαση ανθρώπων σε παρελθοντικούς και εξιδανικευμένους ρόλους κατακλύζουν τις εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης. Στην ελληνική περιφέρεια η καθημερινότητα διαδραματίζεται σε συνθήκες απόλυτου ενθουσιασμού, απηλλαγμένη από τα δυσχερή προβλήματα των μητροπολιτικών περιοχών.
Εν τούτοις η ελληνική περιφέρεια ερημώνει [1] και οι εξωραϊσμένες φιγούρες στα γραφικά χωριά της ηπειρωτικής και νησιωτικής χώρας παραχωρούν την θέση τους σε κατά πλειοψηφία κακόγουστους αστούς, ορμώμενους να ικανοποιήσουν την γενετήσια ανάγκη της λήψης τροφής και της πόσης ιταλικού καφέ στα 1200 μέτρα υψόμετρο. Η κυκλοφοριακή κίνηση των μητροπόλεων μεταφέρεται για λίγες ημερολογιακές ημέρες σε τουριστικούς οικισμούς, διαφόρων ταχυτήτων, της περιφέρειας, διαρρηγνύοντας βίαια την αδράνεια των υπό κατοικημένων περιοχών. Η ανεργία, οι οικονομικές δυσκολίες, η έλλειψη υποδομών και η φτώχεια1 οδηγούν τους «χαρούμενους» κατοίκους των συγκεκριμένων περιοχών σε εσωτερική ή εξωτερική μετανάστευση.
Μπορεί το ελληνικό κράτος να καταδίκασε ορισμένους πολίτες του σε δυσχερή πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, αναγκάζοντας τους να τηλεφωνούν σε νοσοκομεία και κέντρα υγείας για να ενημερωθούν για τις διαθέσιμες ειδικότητες που εφημερεύουν και έπειτα να μισθώνουν ταξί ώστε να τους μεταφέρει, εντός μίας ώρας κατ’ ελάχιστο, στην πλησιέστερη μονάδα υγείας⋅ ωστόσο, όταν ανοίγουν φύλλο για πίτα μπορεί να γίνουν δημοφιλείς, προσθέτοντας υπεραξία στον ιδιοκτήτη του «εναλλακτικού» προφίλ του εκάστοτε μέσου κοινωνικής δικτύωσης. Οι πιο πολύ-φωτογραφημένες περιοχές της χώρας διαθέτουν τις λιγότερες κλίνες σε θεραπευτήρια (δημόσια και ιδιωτικά) [2], ενώ η εγγύτητα κάθε κατοίκου σε θεραπευτική μονάδα δεν φαίνεται να είναι η πρωταρχική καταγραφή των ευρωπαϊκών και εγχώριων στατιστικών αρχών.
Μέρη με απροσδιόριστο φυσικό πλούτο και ανεξερεύνητες δυνατότητες αποτελούν έρμαια «εναλλακτικών» καλλιτεχνικών φωτογραφιών, υπηρετώντας, κυριολεκτικά και μεταφορικά, το εθνικό οικονομικό αφήγημα του τουρισμού. Είναι κοινή η πεποίθηση πως ο τουρισμός αποτελεί την αναγκαία συνθήκη για την οικονομική εκτόξευση της χώρας. Δημοσιογράφοι και πολιτικοί κατά τη διάρκεια του έτους επαίρονται για τις ολοένα και υψηλότερες επιδόσεις της χώρας στην υποδοχή τουριστών. Η ελληνική περιφέρεια κατακλύζεται από επισκέπτες, παραδόξως όμως οι μόνιμοι κάτοικοι της δεν απολαμβάνουν κανένα προνόμιο, παρά μόνο συνεχίζουν να έχουν πρόσβαση σε ελλειμματικές υποδομές. Τα ρεκόρ τουριστών καταρρίπτονται, αλλά η ποιότητα ζωής στα γραφικά χωριά υποβαθμίζεται, τόσο ώστε να είναι αποτρεπτική για μόνιμη διαμονή.
Κι όμως, αν το οικονομικό σχέδιο ανάπτυξης της χώρας δεν βασιζόταν στις ορδές επισκεπτών, ίσως να βρίσκαμε χώρο και χρόνο να συζητήσουμε για συλλογική σύγχρονη βελτίωση των μεθόδων γεωργίας και κτηνοτροφίας, για αποκεντρωμένες ερευνητικές υποδομές εντός πολύπλοκων ορεινών και νησιωτικών οικοσυστημάτων, για συνεργατικά παραγωγικά σχήματα [3], στην ουσία δηλαδή, για την βελτίωση των συνθηκών εργασίας, για την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, σε όσο το δυνατόν λιγότερο εκμεταλλευτικό περιβάλλον και για την ανάπτυξη ουσιαστικών υποδομών με σεβασμό στο περιβάλλον και τον άνθρωπο. Τα γραφικά χωρία των δέκα μόνιμων κατοίκων με τα 20 εστιατόρια και τις 5 καφετερίες, μπορεί να συντηρούν τις ιδεαλιστικές εικόνες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, δεν μπορούν, όμως, να συντηρήσουν τον εντόπιο πληθυσμό από την φυγή. Η χώρα διαχωρίζεται σε υπό-κατοικημένες και πυκνοκατοικημένες περιοχές με διαφορετικά, αλλά εντεινόμενα προβλήματα σε κάθε περιβάλλον.
Οι κάτοικοι της περιφέρειας δεν είναι εκθέματα και ο τρόπος ζωής τους δεν μπορεί να αποτυπωθεί σε 15 δευτερόλεπτα. Η αξιαγάπητη κυρία που σκαλίζει το τζάκι του σπιτιού της και σερβίρει φαγητό προσφέροντας απλόχερα το χαμόγελο της, πρέπει να λαμβάνει την ιατρική φροντίδα τη στιγμή που θα την χρειαστεί, χωρίς να δαπανά υπέρ-διπλάσια χρήματα σε σχέση με αυτά που θα δαπανούσε αν κατοικούσε σε άλλο σημείο της χώρας. Ας ασχοληθούμε με την πραγματικότητα πίσω από την εξιδανικευμένη εικόνα αν επιθυμούμε να ανατρέψουμε την δυστοπικά παγιωμένη καθημερινότητα μας.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1] Το δημογραφικό πρόβλημα στην Ελλάδα – Στάσεις και αντιλήψεις – ΚΑΠΑ RESEARCH – Heinrich Böll Stiftung 2022.
[2] ΕΛΣΤΑΤ 2023.
[3 Τζουμεϊκερς – κοινοτικόν εργαστήριον.
από τον δικτυακό τόπο Χωρίς Εφημερίδα
