Ομιλία στην Κυριακή του Ασώτου (2023)
ο πρ. Ευάγγελος Παχυγιαννάκης

Του Πρωτ. Ευαγγέλου Παχυγιαννάκη

Όλοι, αδελφοί μου,  θα έπρεπε σήμερα, Κυριακή του Ασώτου, να ερχόμαστε στην Εκκλησία και να γιορτάζομε. Όλοι, χωρίς εξαίρεση, γιατί όλοι μας εορτάζομε σήμερα. Και σ’αυτή μας την κοινή εορτή να προσφέρομε το δώρο μας στον Θεό. Ποιο είναι αυτό το δώρο, οι αμαρτίες μας, που συνθέτουν την ασωτία μας και να το προσφέρομε από καρδιάς, λέγοντας: «Πάτερ ἥμαρτον εἰς τόν οὐρανόν καί ἐώπιόν σου…» (Λουκ. 15.18-21). Μα θα μου πείτε: –Εορτάζουμε όλοι; Δεν είναι υπερβολικός ο λόγος αυτός; Όχι, αδελφοί μου όλοι μας, άντρες – γυναίκες, νέοι, γέροι και παιδιά  έχουμε τα ονόματα αγίων, που  γιορτάζομε στην μνήμη τους.

Αλλά, τότε εορτάζουμε γιατί έτσι πρέπει κι έτσι συνηθίσαμε και καλώς πράττομε, αλλά η εορτή αυτή είναι η εορτή που πήραμε κατά το βάφτισμά μας ενώ η σημερινή εορτή είναι αυτή που εμείς καθιερώσαμε με τις πράξεις μας και την συμπεριφορά μας ως τρόπον ζωής, που πόρρω απέχει από τη ζωή των Αγίων των οποίων το όνομα φέρομε. Γι’ αυτό σήμερα θα προσπαθήσω να δείξω στην αγάπη σας, ότι η φωτογραφία του καθενός μας που παρουσιάζει σήμερα ο φακός του σημερινού ευαγγελίου, είναι η  πραγματική φωτογραφία η  δική μου η δική σας και όλων των ανθρώπων.

Από πού να αρχίσομε; Από τους πλουσίους ή τους φτωχούς; από τους άρχοντες ή τους άσημους μεροκαματιάρηδες; από τους Κληρικούς κάθε σχήματος ή τους λαϊκούς; από τους γέρους ή τους νέους και τα παιδιά; Όλοι μας κατά κάποιο τρόπο βρισκόμαστε μέσα στον κύκλο της ασωτίας.

Ας παρουσιάσομε, λοιπόν, ένα πρόχειρο κατάλογο των ασώτων:

– Άσωτος είναι ο άντρας εκείνος πού, ενώ και άνεση και υγεία έχει και θα μπορούσε με την ευλογία του Θεού και την ευχή των γονέων του να παντρευτεί, ν’ ανοίξει σπίτι και να ζη μια ευλογημένη οικογενειακή ζωή, όμως  αυτός, μακριά από τον θεσμόν της οικογενειακής ζωής θέλει να ζήσει ελεύθερος! Γυρίζει εδώ κι εκεί χωρίς να δίδει λογαριασμό σε κανένα κι αν κάποιον φιλικά του πει κάτι για να αλλάξει πορεία, έχει έτοιμη την απάντηση: «είμαι ελεύθερο πουλί. Θέλω να ζήσω ελεύθερα, χωρίς δεσμεύσεις». Την ίδια απάντηση θα πάρει και από την κοπέλα, που δικαιολογείται για τα ασήκωτα βάρη του γάμου και τις ευθύνες του γάμου. 

– Άσωτοι είναι και οι δύο τους, ο νέος και η νέα που αντί να προσεύχονται στον Θεό και την Παναγία να τους ανοίξουν τον δρόμο προς την έννομη συζυγία κι αντί να προσπαθούν φτιάχνοντας το νοικοκυριό τους δεν συμμαζεύονται πια όπως άλλοτε με τη δύση του ήλιου στη οικογενειακή φωλιά, αλλά ξενυχτούν και γυρίζουν τις πρωινές ώρες ζαλισμένοι απ’ τα ποτά και, ενώ μια μάνα αγωνιά πού βρίσκονται και τί κάνουν, αυτοί θεωρούν το σπίτι τους μόνο   ξενοδοχείο ύπνου και φαγητού.

Ελάτε μαζί μας το πρωί να δείτε τους νέους και τις νέες που όταν εμείς ερχόμαστε για την πρωινή ακολουθία της Κυριακής όλοι αυτοί ξενύχτηδες γυρνάνε στα σπίτια τους για να κοιμηθούνε. Και δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η σημερινή νεολαία έχει αντιστρέψει τη νύχτα σε μέρα και την μέρα σε νύχτα.

– Άσωτη επίσης είναι η γυναίκα εκείνη και ο σύζυγός της, που ο Θεός τους χάρισε ένα παιδί κι αυτοί τρέχουν στον γιατρό για να κάμουν έκτρωση και να δολοφονήσουν ένα αγέννητο ανυπεράσπιστο βρέφος, πετάγοντάς το στον κάδο των απορριμμάτων και των σκουπιδιών.

– Άσωτος είναι κι ο εργοδότης εκείνος πού, ενώ με τον ιδρώτα των εργαζομένων στην επιχείρησή του κερδίζει εκατό και διακόσα τοις εκατό και μπορούσε να τους αμείβει ώστε να ζουν κ’ εκείνοι σαν άνθρωποι, αυτός τους δίνει ψίχουλα, «ημερομίσθια πείνας», τη στιγμή που ο ίδιος σκέφτεται που να πάει σε ποια χώρα του εξωτερικού για να περάσει καλύτερα και πώς να αυξήσει τα κέρδη του.

– Για να είμαστε δίκαιοι όμως, ασωτία υπάρχει και στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα: Άσωτος είναι και ο εργάτης εκείνος, που δουλεύει μεν τίμια όλη την εβδομάδα, αλλά το Σάββατο μόλις πληρωθεί, ενώ η γυναίκα του και τα παιδιά του περιμένουν ένα χάδι, μια κουβέντα μαζί του, η γριά μάνα και ο πατέρας τα φάρμακά τους, αυτός θέλει τη βόλεψή του‧ βάζει φωτιά και καίει όλα τα λεφτά του ή στον τζόγο ή σε κέντρα, σε καπηλειά και ποικίλα διαφθορεία.

–Τέλος, άσωτοι είμαστε και εμείς οι Κληρικοί σε όποιο βαθμό και αν ανήκομε. Γι’ αυτό εμείς περισσότερον από εσάς τους λαϊκούς έχομε χρέος να στεκόμαστε κάθε μέρα και ώρα μπροστά στον καθρέπτη της συνειδήσεώς μας και να ακούμε την φωνή της. Αυτό μας το υπενθυμίζει καθημερινά και η πρακτική του λειτουργήματός μας. Πριν φορέσομε το επιτραχήλιο κάνομε μετάνοιες και παρακαλούμεν: «Ὁ Θεος ἱλάθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ καί ἐλέησόν με». Πόσοι όμως το νοιώθουμε ειλικρινά μέσα μας, ο Θεός γνωρίζει. Γι’ αυτό συμπεριλαμβανόμαστε κι εμείς στους ασώτους.

          Πέρα όμως από αυτόν τον κατάλογο, στον οποίο ενδεικτικά αναφερθήκαμε, υπάρχουν και άλλες άσωτες και αμαρτωλές καταστάσεις: Άσωτος είναι κ’ εκείνος που σπαταλάει όχι μόνο χρήματα, αλλά και κάτι άλλο ανώτερο από το χρήμα και τα υλικά αγαθά. Είναι εκείνος που σπαταλά τον χρόνο του, την υγεία του, τα χαρίσματά του, σε κάθε είδους ασωτεία. Αυτές τις πολύτιμες ικανότητες, τα πολύτιμα τάλαντα που έδωσε ο Θεός στον κάθε άνθρωπο κατ’ αναλογίαν κι όμως αυτός που με τις καταχρήσεις τα διασκορπά ασώτως και βλάπτει την υγεία του. Ο αλκοολικός, ο ναρκομανής, ο καπνιστής, ο ηδυπαθής, ο ασελγής και ακόλαστος, ο κοιλιόδουλος και ο τρυφηλός. Τί ωραία τα περιγράφει σήμερα ο Άσωτος της παραβολής στην μετάνοιά του: «ασώτως διεσκόρπισα ὅν μοι παρέδωκας πλοῦτον…τῆς ψυχής τα χαρίσματα ασώτως διεσκόρπισα»!

Το αποστολικό ανάγνωσμα της ημέρας μας υπενθυμίζει ότι ο καθένας δεν μπορεί να χρησιμοποιεί το σώμα του όπως θέλει, αλλά όπως θέλει ο Θεός. Γιατί το κορμί μας δεν είναι δικό μας. Μας το έδωσε ο Θεός και πρέπει να το διατηρούμε καθαρό και αμόλυντο και να καίγεται σαν μια λαμπάδα για την αγάπη του Χριστού και του πλησίον μας. – Ο Κύριος μας έδωσε τα μάτια για να βλέπομε τα ωραία που «ἐποίησεν ἐν τῷ οὐρανῷ καί ἐν τῇ γῇ» (Ψαλμ. 134,6) και να τον δοξάζομεν και όχι για να βλέπομε πράγματα αισχρά και ακατονόμαστα.

– Μας έδωσε τα αυτια για ν’ ακούμε τον Λόγο του Θεού και «τα καλά και ωφέλημα»: τις συμβουλές των δασκάλων και των γονιών μας και όχι  τα ασεβή και φθοροποιά.

– Μας έδωσε τα χέρια για να κάνομε πράξεις φιλανθρωπείας και να σκουπίζομε το δάκρυ και τον ιδρώτα των πονεμένων συνανθρώπων μας και όχι να τα χρησιμοποιούμε  για ατιμίες, κλοπές, πλεονεξίες, ανηθικότητες.

– Μας έδωσε, τέλος, τη γλώσσα για να υμνούμε το πανάγιο όνομά Του και να λέμε λόγια «ἅλατι ήρτημένα», να συμβουλεύομε τα πρέποντα και όχι να την χρησιμοποιούμε χύνοντας δηλητήριον όφεως στους συνανθρώπους μας με το   ψεύδος, τη συκοφαντία, τη βωμολοχία και βλασφημώντας αδιάντροπα τα θεία, και τα σύμβολα της αγίας μας Εκκλησίας.

          Για όλα αυτά και άλλα πολλά, είμαστε ή δεν ήμαστε στη θέση του Ασώτου γιού της παραβολής, «ζώντας εἰς χώραν μακράν» του θελήματος του Θεού Πατρός; Άς αναρωτηθούμε όλοι μας: Φυλάσσομε ή διασκορπούμε ασώτως τα θεία δωρήματα;  Παρά ταύτα ο Θεός και μας ανέχεται και μας περιμένει. Θα θελήσομε άραγε να μιμηθούμε τον Άσωτο γιό της παραβολής στην παλικαριά του, αφήνοντας τη βοκηματώδη ζωή και επιστρέφοντας στην πατρική αγκαλιά του Θεού μετανοιωμένοι κράζοντας το «ἡμάρτωμεν, ἠνομήσαμεν, ηδικήσαμεν ενώπιόν Σου»; Ή θα συνεχίσομε να βόσκομε χοίρους είς χώραν μακράν της αγάπης και του ελέους της θείας ευσπλαχνίας;

           Σήμερα, Κυριακή του Ασώτου ο Άγγελος της αγάπης περιφέρει ανάμεσά μας τον δίσκο της μετανοίας· δεν μας ζητάει χρήματα, ζητάει τα δάκρυά μας. Κλάψαμε πολλές φορές και για πολλές αιτίες. Ας κλάψομε επιτέλους και μια φορά για τα αμαρτήματά μας, για την ασωτία μας. Ένα δάκρυ μετανοίας, σαν του ασώτου γιού, αυτό περιμένει ο Κύριος, και τον αναστεναγμό της καρδιάς μας να πούμε: «Ὡς τον άσωτον δέξαι με, ὁ Θεός, και ελέησόν με». Αμήν!

Print Friendly, PDF & Email

Από giorgos