Του Πρωτ. Ευαγγέλου Παχυγιαννάκη
Η Εκκλησία μας, εορτάζοντας τη Γέννηση του Χριστού, μας υπενθυμίζει ένα πρόσωπο, αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αδίστακτης εξουσίας, τον Ηρώδη. Παράδειγμα που δεν θα λείψει ποτέ από την Ιστορία. Πάντα η εξουσία θα κραδαίνει το σπαθί της πάνω από τα κεφάλια των λαών.
Αλλά ποιος ήταν ο Ηρώδης; Επί ρωμαϊκής κυριαρχίας ο Ηρώδης ήταν ο Δυνάστης των Αθηνών και έκανε την αναμαρμάρωση του Ωδείου το 161 μ.Χ., δίνοντάς του και το όνομά του «Ηρώδειο». Στο σημείο αυτό προϋπήρχε το Ωδείο του Περικλή. Ο Ηρώδης, τότε ήταν 40 ετών και παντρεύτηκε ένα κοριτσάκι 14 ετών, τη Ρωμαία Ρηγίλλη.
Στην έκτη της γέννα, ο Ηρώδης έστειλε τον υπηρέτη του Αλκιμέδοντα, να σκοτώσει τη Ρηγίλλη την ώρα που γεννούσε! Η ταλαίπωρη αυτή γυναίκα ξεψύχησε με αβάσταχτους πόνους και ταυτόχρονα έχασε και το παιδί της. Ο αδελφός της Ρηγίλλης Βραδούας, ύπατος στρατηγός εκείνη τη χρονιά, προσήγαγε σε δίκη τον Ηρώδη ως δολοφόνο αλλά και ως παιδοκτόνο. Όμως ο αυτοκράτωρ της Ρώμης αθώωσε τον Ηρώδη, και δεν τιμώρησε ούτε τον Αλκιμέδοντα που έκαμε το έγκλημα.
Το Ηρώδειο σήμερα, όχι μόνο δεν του άλλαξαν το όνομα που θυμίζει αυτό το τέρας, αλλά κοντεύει να γίνει τόσο προβεβλημένο όσο και ο Παρθενώνας. Απέναντι στο Παναθηναϊκό Στάδιο φιγουράρει και η οδός Ηρώδου του Αττικού.
Εκεί και τα πρώην Ανάκτορα, εκεί και το σημερινό Προεδρικό Μέγαρο. Και ρωτάει κανείς, δεν βρήκαν άλλο όνομα να βάλουν, στη διασημότερη οδό της χώρας, παρά μόνο το όνομα ενός άνανδρου δολοφόνου της Ρωμαιοκρατίας; Αλλά, βλέπετε, πάντα η εξουσία διαλέγει να συνεχίσει το έργο της πάντα στον ίδιο τόπο.
Στα χαρακτηριστικά της εξουσίας εντάσσεται και ο διωγμός του νεογέννητου Χριστού. Η φυγή Του εις Αίγυπτον για να σωθεί από την μάχαιρα της πολιτικής εξουσίας του Ηρώδη ερμηνεύει διαχρονικά τον αμοραλισμό ενός απάνθρωπου και ψευδεπίγραφου πολιτισμένου κόσμου απέναντι σε κάθε παιδί-πρόσφυγα. Άραγε πόσο άθραυστο μπορεί να είναι το «εωσφορικό προσωπείο» της διεθνούς κοινότητας και μάλιστα του λεγόμενου πολιτισμένου δυτικού κόσμου κάθε φορά που στέκεται με απάθεια απέναντι στο δράμα και την τραγωδία του ανθρωπίνου προσώπου κάθε πρόσφυγα και ιδιαίτατα όταν πρόκειται για μικρά παιδιά ακόμη και νήπια που βιώνουν στην απαρχή της ζωής τους το φάσμα του θανάτου από μαχαίρι ή από αιφνίδιο θάνατο μέσα στα αφρισμένα κύματα ποταμών και θαλασσών;
Οι αθώες ψυχές βρεφών και νηπίων και των κάθε ηλικίας παιδιών ανεξαρτήτως εθνοφυλετικής καταγωγής και θρησκείας είναι τα «άνομα λύτρα» στο βωμό γεωπολιτικών, γεωστρατηγικών, οικονομικών συμφερόντων και τυφλών φονταμενταλιστών. Ήδη βρισκόμαστε προ του εορτασμού της μεγάλης εορτής των Χριστουγέννων και πάλι οι μορφές των προσφυγόπουλων και της δικής μας εποχής, μάς ωθούν να μνημονεύσουμε τα λόγια του αοιδίμου Μητροπολίτη Γέροντος Χαλκηδόνος Μελίτωνος, η οποία ως ορθόδοξη φωνή ζώσα και διαχρονική μας ελέγχει: «…αυτός ο Χριστός που έρχεται τα Χριστούγεννα είναι «λύτρον», και είναι «λύτρον», όχι για μόνη ειδική περίπτωση, αλλά για την κάθε ειδική περίπτωση, που καλύπτει την όλη ανθρωπότητα. Έτσι, με την καταβολή λύτρων ο Λυτρωτής λυτρώνει τον άνθρωπο και έτσι έχουμε Χριστούγεννα, τα οποία τί σημαίνουν; Δόξα του Θεού, ειρήνη επάνω στη γη και ευδοκία ανάμεσα στους ανθρώπους.
Και τώρα σας ερωτώ, λέει ο αείμνηστος Ιεράρχης: Έτσι γιορτάζουμε πράγματι υπαρξιακά τα Χριστούγεννα σαν χριστιανοί; Δεν περιμένω την απάντησή σας, θα την δώσω εγώ αμέσως. Διότι πιστεύω ότι είναι και δική σας απάντησις, διότι είναι βγαλμένη από την πραγματικότητα της ζωής. Και η απάντησις είναι η εξής: Έξω από την αλήθεια και την πραγματικότητα, πολλοί μόνον συμβολικά γιορτάζουμε όλη αυτή την αληθινή χαρά των Χριστουγέννων, με δρόμους φωτόλουστους στην Ευρώπη, στην Αμερική και σε άλλους χώρους της υδρογείου, με λαμπρές σαγηνευτικές βιτρίνες και με μία απασχόληση και ένα θόρυβο φυγής από το καίριο θέμα που συνοψίζεται στη λέξη «λύτρα». Τη λέξη αυτή «λύτρα», αντίκρυ στο χριστουγεννιάτικο δένδρο και τον χριστουγεννιάτικο ευδαιμονισμό μας, την προβάλλει και την επαναφέρει συνεχώς αυτή την ώρα η ωμότης, που δεν μπορούμε και δεν επιτρέπεται να την παραβλέψουμε».
Πρώτος πρόσφυγας της Ιστορίας που, ως αδύναμο βρέφος, γεύθηκε την σκληρή ωμότητα της κοσμικής εξουσίας στο πρόσωπο του Ηρώδη, είναι ο Ιησούς Χριστός. Ο πρόσφυγας Θεός μας, στο πρόσωπο του οποίου υποστασιάζεται το πρόσωπο κάθε παιδιού-πρόσφυγα ανεξαρτήτως εθνοφυλετικής ή θρησκευτικής καταστάσεως. Ο Ηρώδης δεν ήταν αναρχικός, ούτε τρομοκράτης, ούτε πειρατής υπό οποιαδήποτε μορφή. Ο Ηρώδης ήταν Αρχή. Όμως, σε τελευταία ανάλυση ήταν η αναρχία της Αρχής. Και έτσι, πολλές φορές στην ιστορία η αναρχία της Αρχής γίνεται η αρχή της αναρχίας.
Ο Ελληνικός λαός το έχει ζήσει αυτό το τυραννικό πρόβλημα της προσφυγιάς στη Μικρασιατική καταστροφή από τον Τούρκο Δυνάστη και πρέπει να είναι περισσότερο συγκαταβατικός, γιατί η ευθύνη ενώπιον Θεού και ανθρώπων της κοσμικής εξουσίας για τις αυθαιρεσίες της απέναντι στους λαούς είναι διαχρονικά δεδομένη και δεν μπορεί κανείς εκ των Κυβερνόντων μικρών ή μεγάλων κρατών να την αποποιηθεί.
Ας ευχηθούμε ο «πρόσφυγας» και «μετανάστης» Χριστός να φωτίσει τους άρχοντας του αιώνος τούτου να μετανοήσουν, γιατί στα πρόσωπα των ανά τον κόσμο προσφύγων προσβάλλεται και διώκεται και υποφέρει ο ίδιος ο Χριστός.
