Ανάμεσα σε λίγους φίλους που γνώριζαν εψάλλη στην Αγία Τριάδα, η εξόδιος ακολουθία για τον Δημήτρη Βαρελά, που έφυγε πριν μερικές μέρες από τη ζωή. Ενεργός πολίτης για δεκαετίες στον Άγιο Νικόλαο, μέχρι τη τελευταία στιγμή, προσπαθούσε να ενημερώσει, να διαφωτίσει, να βοηθήσει. Ποιος ήταν ο Δημήτρης Βαρελάς; μας το λέει στον επικήδειο λόγο που εκφώνησε ο παπά Βαγγέλης Παχυγιαννάκης.
ΕΠΙΚΗΔΕΙΟΣ ΣΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΒΑΡΕΛΑ
(Ι. Ν. Αγίας Τριάδος, Δευτέρα, 12 Οκτωβρίου 2020)
Του Πρωτ. Ευαγγέλου Παχυγιαννάκη
Φίλε Δημήτρη,
Παίρνω τα δικά σου τα λόγια, που μου έγραψες (25 Μαρτίου 2018), στην εκδημία της συζύγου μου Μαρίας, να σε κατευοδώσω στο δικό σου αιώνιο ταξίδι, με την ιδιότροπη ορθογραφία σου:
Μου έγραφες:
«Αγαπητε μου Φιλε και συναγωνιστη
π΄΄ Ευαγγελε,
Βεβαιως αι περιστάσεις δεν επιτρεπουν
χαρες και ευχολογια.,
Ομως , ελπιζω εκ καρδιας
να ζησης παρα πολλα ετη
εν υγειᾳ και δράσει
δια να εθυμησαι την ευγενικην,
αγαπητην και αλησμονητην Μαριαν.
και να δημιουργης οπως πάντα.
ελπιδοφορα μηνυματα.
Ολοψυχα δικος σου.
Δ. Βαρελάς».
Την κάρτα αυτή που συνοδεύεται από ένα κόκκινο τριαντάφυλλο, την έχω τοποθετήσει δίπλα στη φωτογραφία της Πρεσβυτέρας. Έχει την ένδειξη: «Ρόδον, Ὑδατογραφία (Aguarell), (Rosa canina E.G.΄΄Μ΄΄. KRUSE».
Τέτοια χειρονομία, που ξεφεύγει από τα τετριμμένα είναι για μένα μια χειροπιαστή ένδειξη που θα μου θυμίζει πάντοτε την ευγένεια της καρδιάς σου, αλησμόνητε φίλε Δημήτρη, και τη λεπτότητα των αισθημάτων σου.
Έτσι γίνεται τις περισσότερες φορές στη ζωή μας. Ένας παλιός λόγος λέγει: «Άνθρωπο θωρείς, καρδιά δεν ξέρεις».
Όταν όμως πλησιάσεις τον άνθρωπο και τον κοιτάξεις στα μάτια, τότε ανοίγετ’ ένας δρόμος για να τον γνωρίσεις πραγματικά και πλιότερα γίνεται ένα σμίξιμο των καρδιών και μια ανταλλαγή συναισθημάτων, που αποκαλύπτουν την ομορφιά κάθε ανθρώπου που κρύβει μέσα του.
Έτσι αγαπά τον φτωχό ο φτωχός κι ο πονεμένος τον πονεμένο. Το ίδιο σπανίως να συμβεί με τον πλούσιο και τον χαρούμενο.
Ο Δημήτρης Βαρελάς γεννήθηκε στον Πειραιά το 1934 από πολύ φτωχή οικογένεια και ορφάνεψε πολύ μικρός από πατέρα. Σπούδασε με χίλια βάσανα, αλλά ευφυέστατος, ανήσυχο και ερευνητικό πνεύμα, οξύτατος στην αντίληψη και τη σκέψη κατόρθωσε να φτάσει μέχρι καθηγητής πανεπιστημίου στη Ζυρίχη, όπου για να επιβιώσει φύλασσε τα κατοικίδια (σκυλιά και γάτες) των πλουσίων, με ανταμοιβή ένα πιάτο φαΐ και τη δυνατότητα να επισκέπτεται μερικές ώρες τη βιβλιοθήκη…
Ήλθε στην Ελλάδα ως εντομολόγος, εξουσιοδοτημένος με ειδική αποστολή το 1964 για τα προβλήματα του δάκου. Σημειωτέον ότι ήρθε από την Ελβετία στην Ελλάδα με ποδήλατο, λόγῳ οικονομικής δυσπραγίας και από τον Πειραιά στην Κρήτη με πλοίο. Στον Άγιο Νικόλαο έμεινε, με ενοίκιο, στο σπίτι του Μανόλη και της Σοφίας Ρουσάκη. Μετά την τακτοποίηση των θεμάτων για τα οποία ήλθε, έφυγε και ξαναγύρισε το 1968, γνωρίστηκε με την αείμνηστη σύζυγό του Γεωργία και έκτοτε εγκαταβίωσε στον Άγιο Νικόλαο.
Φύσει φιλάνθρωπο και αλτρουιστικό πνεύμα, ο Δημήτρης Βαρελάς, εμφορούμενος από τις αρχές του Διαφωτισμού, ενδιαφερόταν για τα κοινά και ευρύτερα προβλήματα της πόλης, της Ελλάδος και ολόκληρου του κόσμου∙ έκανε συχνά παρεμβάσεις σε πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, πάντοτε όμως με ευπρέπεια και επιστημονική τεκμηρίωση. Ήσυχος, διακριτικός, φιλικός προς όλους και διορατικός, διέβλεψε την τουριστική εξέλιξη του τόπου.
Προσωπικά με συνοδεύουν οι μνήμες των ανιδιοτελών αγώνων του, για τις αιώνιες αξίες που καταξιώνουν τον άνθρωπο ως άνθρωπο, της ελευθερίας, της ειρήνης, της αγάπης και της δικαιοσύνης σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο. Ιδιαίτερα εκτιμώ (και εγώ και οι συνεργάτες μου) τους αγώνες και τη συμπαράστασή του στο μέγα θέμα που, ως Ενορία, αντιμετωπίσαμε πριν λίγα χρόνια για την απελευθέρωση του καθεδρικού ναού ης Αγίας Τριάδος από την πνιγηρότητα των κτισμάτων που την περιβάλλανε και εν μέρει την περιβάλλουν ακόμη. Με τη χάρη της Αγίας Τριάδος, τις προσπάθειες των καλών ανθρώπων και την αμέριστη βοήθεια από τη προηγούμενη ήδη τετραετία της δημαρχίας του και νυν Δημάρχου της πόλεως κ. Αντωνίου Ζερβού, έχει οδηγηθεί το όλον θέμα σε καλό δρόμο και ελπίζομε να τελεσφορήσει η προσπάθεια ολοκληρώσεως του έργου.
Με την ελπίδα ότι και η δική σου ψυχή, αγαπητέ μας Δημήτρη, ευχαριστείται με την τροπή που πήρε το θέμα αυτό, παρακαλούμε η ζωντανή μνήμη σου να βρίσκεται πάντοτε κοντά μας και να εύχεται για ό, τι κι εσύ πολύ επιθύμησες και κοπίασες εν ζωῇ με δημοσιεύματα, φωτοτυπίες και παρεμβάσεις, όπου μπορούσες, να βρει τη δικαίωσή του.
Σου ευχόμεθα από καρδιάς, τούτη την ώρα του αποχωρισμού, ό,τι το ψαλμικό επιτάσσει: «Δῴη σοι Κύριος», ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως, «κατά τὴν καρδίαν σου» (Ψαλ.19.5), την οποίαν μόνον Αυτός, κατά βάθος γνωρίζει, και ο Οποίος, Θεός, κατοικεί σε όλων των ανθρώπων τις καρδιές, και πιάνει τόσο τόπο, όσον ο καθένας του παραχωρήσει με αγαθή προαίρεση.
Είθε η μνήμη σου, καλέ μου φίλε, να είναι αιωνία
