Η προσπάθεια από τη νέα δημοτική αρχή οροπεδίου Λασιθίου φέτος ήταν να λαμπρυνθεί έτι περισσότερο η 157η επέτειος από τη Μάχη του Λασιθίου. Σ’ αυτό υπήρξαν συνεργασίες από άλλες περιοχές του νομού Λασιθίου.
Από την Ιεράπετρα ο δήμος έστειλε τη Φιλαρμονική, παρόντος και του ίδιου του δημάρχου, ενώ από τον Άγιο Νικόλαο, στον χώρο του μνημείου της μάχης, δηλ. στη Μονή Κρουσταλένιας, βρέθηκε η Ερασιτεχνική Θεατρική Ομάδα Αγίου Νικολάου η οποία είχε ετοιμάσει μια δραματοποιημένη εκδοχή του ποιήματος του Ιωάννη Κωνσταντινίδη (1868), “η εκστρατεία του Ομέρ Πασά κατά του Λασιθίου“. Δυστυχώς όμως ο καιρός δεν άφησε την ομάδα να αποδώσει το έργο.
Παρέστησαν και χαιρέτισαν οι βουλευτές Λασιθίου Γιάννης Πλακιωτάκης και Κατερίνα Σπυριδάκη, ο αντιπεριφερειάρχης Λασιθίου Γιάννης Ανδρουλάκη. Ακόμα βρέθηκαν εκεί ο δήμαρχος Αγίου Νικολάου και εκπρόσωποι σχεδόν από όλο το νομό. Στο χώρο βρέθηκαν και οι υποψήφιες για το Ευρωκοινοβούλιο, Νόνη Δούνια και Μαρία Καλουδιώτη.
Στο χώρο του μνημείου εψάλη επιμνημόσυνη δέηση και κατατέθηκαν στεφάνια.
Τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε η Γυμνασιάρχης Τζερμιάδων Αντωνία Κυπριωτάκη
Ο χαιρετισμός του Δημάρχου Οροπεδίου
Στο χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Οροπεδίου Λασιθίου Γιώργος Αθανασάκης ανέφερε:
«Σε αυτόν εδώ τον τόπο όπου βρισκόμαστε σήμερα γράφτηκε μια από τις ενδοξότερες σελίδες της κρητικής ιστορίας.
Η μάχη του Λασιθίου , την επέτειο της οποίας θυμόμαστε και τιμούμε σήμερα, υπήρξε κορυφαίο γεγονός στη μακρά προσπάθεια των Κρητικών να αποτινάξουν τον οθωμανικό ζυγό και να κερδίσουν την ελευθερία τους.
Οι συμπατριώτες μας, εκείνο το Μάιο του 1867, παρότι ήταν μια χούφτα και χωρίς ικανό στρατιωτικό εξοπλισμό, μπροστά στις τουρκικές και αιγυπτιακές ορδές με την άρτια οργάνωση και μέσα, δεν αποδέχτηκαν τη μοίρα τους και δεν έσκυψαν το κεφάλι.
Αγωνίστηκαν με απαράμιλλο θάρρος, έδωσαν μάχες γενναίες, σώμα με σώμα, και γεμάτες αυτοθυσία, βάζοντας την πατρίδα και την ελευθερία πάνω από τις ζωές τους.
Τα χωριά μας, ο κάμπος μας, μετατράπηκαν σε τεράστια πεδία μάχης και παρά την τουρκο-αιγυπτιακή υπεροπλία οι απώλειες του εχθρού ήταν πολλαπλάσιες σε σχέση με εκείνες των συμπατριωτών μας επαναστατών.
Σε εκείνες τις μάχες, που κράτησαν δέκα ημέρες, διαπράχθηκαν φρικτά εγκλήματα από τον εχθρό που έκαψε χωριά και κατέστρεψε ότι βρήκε στο πέρασμα του.
Το μόνο που δεν μπόρεσε όμως να αγγίξει και να λαβώσει ήταν η ψυχή των Λασιθιωτών που σαν λιοντάρια πάλεψαν για τον τόπο τους, για την Κρήτη ολόκληρη και νίκησαν.
Την ονόμασαν «Γιγαντομαχία» τη Μάχη του Λασιθίου, και δεν είχαν άδικο, αφού από τη μια είχαμε τους συμπατριώτες μας να πολεμούν με θέληση, φρόνημα και ψυχή γιγάντων κι από την άλλη είχαμε τον εχθρό που έμοιαζε με γίγαντας, αλλά μόνο εξαιτίας της αριθμητικής και πολεμικής υπεροχής του.
Και σε αυτή τη Γιαγαντομαχία νικητής βγήκε η ψυχή και ο ηρωισμός των ολιγάριθμων επαναστατών κι όχι ο ισχυρός τουρκο-αιγυπτιακός στρατός.
Γι αυτό η μαχητικότητα και το αδούλωτο πνεύμα όσων πήραν μέρος στη Μάχη του Λασιθίου συνεχίζει μέχρι και σήμερα να οδηγεί τα βήματα μας.
Να μας διδάσκει και να μας γεμίζει υπερηφάνεια.
Είμαστε απόγονοι τους κι όπως εκείνοι έτσι κι εμείς θέλουμε να βλέπουμε λεύτερη την πατρίδα μας, να προοδεύει και να πηγαίνει μόνο μπροστά, χωρίς να γονατίζει και να αποδέχεται το πεπρωμένο, γιατί αυτό δεν υπάρχει, το δημιουργούμε.
Και σε αυτή την πορεία ποτέ δεν ξεχνάμε και δεν αγνοούμε το παρελθόν.
Έχουμε βαριά και πολύτιμη παρακαταθήκη τα ιστορικά διδάγματα. Αυτή είναι η σπουδαιότερη κληρονομιά που μας άφησαν οι ήρωες επαναστάτες της Μάχης του Λασιθίου κι αυτήν οφείλουμε να κρατήσουμε ψηλά και να μεταφέρουμε στα παιδιά και τα εγγόνια μας».
Γ. Πλακιωτάκης για τη Μάχη του Λασιθίου:
«Για όλους τους Κρήτες και ειδικά και εμάς τους Λασιθιώτες η Μάχη του Λασιθίου δεν είναι μια απλή ιστορική επέτειος. Αποτελεί το μεγαλείο μας. Είναι ο καθρέφτης της δικής μας ιστορίας. Είναι το βίωμά μας. Η δεκαήμερη μάχη του Λασιθίου καταγράφει παράλληλα μια από τις κορυφαίες στιγμές της νεότερης Κρητικής Ιστορίας. Και σίγουρα κατατάσσεται στην κορυφή των λαμπρότερων σελίδων της Κρητικής Επανάστασης.
Εξάλλου, η Ελληνική Επανάσταση δεν «ολοκληρώθηκε» το 1830. Αντιθέτως, για έναν περίπου αιώνα, το έθνος των Ελλήνων βρισκόταν σε μόνιμη εξέγερση εναντίον των τυράννων του. Στην Κρήτη, στη Μακεδονία, στην Ηπειρο αλλά και στην Κύπρο οι πρόγονοι μας εξέφραζαν την λαχτάρα για Ελευθερία και την λατρεία τους για την πατρίδα.
Η ηρωική μάχη του Λασιθίου εκπέμπει παράλληλα διαχρονικό μήνυμα του αδούλωτου πνεύματος. Της ελληνικής παλικαριάς και της Κρητικής λεβεντιάς.
Οι αγωνιστές της Μάχης του Λασιθίου συνάντησαν το θάνατο και πέρασαν στο πάνθεον των Αθανάτων ηρώων μας. Γιατί γνώριζαν καλά ότι στην πατρίδα μας η ελευθερία ποτέ δεν ήταν δεδομένη. Ξέροντας και διδάσκοντας μας ότι πρέπει να γίνουν θυσίες τόσο για τη διεκδίκηση, όσο και για τη διατήρηση αυτού του υπέρτατου αγαθού. Αγωνιζόμενοι για την πατρίδα μας.
Η κατανόηση του παρελθόντος, η γνώση της μακράς μας ιστορίας θα μας βοηθήσει στο παρόν αλλά και στο μέλλον. Αυτά είναι τα ιερά μας βιώματα που διαμόρφωσαν τις αξίες και τα ιδανικά μας. Αυτά σφυρηλατησαν την εθνική μας ταυτότητα».
Το μήνυμα του αντιπεριφερειάρχη Λασιθίου Γιάννη Ανδρουλάκη για τη Μάχη του Λασιθίου
Φίλες και Φίλοι,
Σε αυτό το μικρό ηρωικό τόπο με το μεγάλο ανάστημα, τιμούμε σήμερα την 157η επέτειο της μάχης του Λασιθίου.
Μέσα από τη θυσία και την τόλμη των γενναίων τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα, το αδύνατο γίνεται δυνατό. Αυτό συνέβη τις δέκα τελευταίες ημέρες του Μαΐου του 1867 όταν το ηρωικό πνεύμα των αγωνιστών του Λασιθίου έγινε η αιτία να στρέψει ο ευρωπαϊκός φιλελεύθερος κόσμος το βλέμμα του στην Κρήτη και μία ακόμη ένδοξη σελίδα της ελληνικής ιστορίας να ξεπηδήσει από τις στάχτες των χωριών μας.
Άνιση μάχη, ακατόρθωτη σχεδόν, όμως οι ήρωες Λασιθιώτες είχαν το ισχυρότερο όπλο: την πίστη στο δίκιο και την ελπίδα για ένα δημιουργικό και ειρηνικό «αύριο». Την ώρα της αναμέτρησης δεν έβλεπαν μπροστά τους τον εχθρό΄ ατένιζαν το μέλλον: τα παιδιά τους να παίζουν ελεύθερα, τα χωράφια τους να καρπίζουν, τη ζωή τους να ανθίζει.
Και το αύριο δε μπορεί να υπάρξει χωρίς εμάς. Το μέλλον που κληρονομήσαμε μέσα από τη θυσία των προγόνων μας συνοδεύεται από ένα ιερό χρέος, το χρέος της ευθύνης, όπως ακριβώς, περιγράφεται από το μεγάλο κρητικό Νίκο Καζαντζάκη:
«Εγώ, εγώ μοναχός μου έχω χρέος να σώσω την Γης.
Αν δεν σωθεί, εγώ θα φταίω».
